Ayşe Teyzem’in enflasyon hesabı

Hocaların hocası Güngör Uras, Milliyet Gazetesi'nde çıkan bugünkü yazısında Türkiye'nin uzun yıllardır gündemini meşgul eden halkın enflasyonu ile TÜİK'in açıkladığı enflasyon arasında fark olup olmadığı konusunu ele aldı.
İşte Urası'ın o yazısı;
TÜİK her ay enflasyon oranını açıkladığında Ayşe Hanım Teyzem “Olamaz... Ben cebimden çıkan paraya bakıyorum... Enflasyon daha yüksek” diyerek itiraz eder. Aslında TÜİK’in enflasyon hesabı doğrudur. Ama, Ayşe Hanım Teyzem de haklıdır. Onun enflasyon oranı farklıdır. Ve de TÜİK’in enflasyon oranının üzerindedir. TÜİK’in hesabına göre, geçen 2012 Ekim’i ile 2013 Ekim’i arasında tüketici fiyatlarındaki artış enflasyon oranı yüzde 7.71 oldu.
Gıda ve alkolsüz içki grubunda iki ekim ayı arasında fiyat artışı ise yüzde 11.13 oranında. TÜİK gıda ve alkolsüz içki sepetindeki fiyat artışını belirlerken 120 maddenin fiyatındaki değişimi izliyor. Bu 134 maddenin gıda ve alkollü içki sepetindeki ağırlıkları ise farklı.
Geliniz görünüz ki, Ayşe Hanım Teyzem gibiler bu 134 maddenin hepsini tüketmiyorlar. Gelir durumuna ve tüketim alışkanlığına göre, 5-6 tüketim maddesine ağırlık verebiliyorlar. İmkanlarına göre 20-30 farklı madde tüketenleri var.

Her malın fiyat artışı farklı
Ayşe Hanım Teyzem ve onun gibiler gıda maddeleri fiyatındaki artışı (onlar bunu genelleyerek enflasyon artışı diye adlandırıyorlar) tükettikleri gıda maddelerinin fiyatındaki değişime bakarak hesaplıyorlar.
İktisatçı dostum Mustafa Sönmez güzel bir çalışma yaptı. TÜİK’in, Tüketici Fiyatları Endeksi’nde fiyat artışlarını (enflasyonu) hesaplamak için kullandığı 120 gıda maddesinden, Ayşe Hanım Teyzem gibilerin en çok satın aldıkları 30 maddenin (TÜİK tarafından belirlenen) 2012 Ekim ayı ve 2013 Ekim ayı fiyatlarını karşılaştırdı.
Liste bu yazının altında veriliyor. Görülüyor ki, Ayşe Hanım Teyzem ve onun gibiler, en çok satın aldıkları gıda maddelerine bu yıl, geçen yıla göre ortalama yüzde 24.30 daha fazla ödeme yapmışlar.
Unutmayınız halkımızın genelinde toplam tüketim harcamalarının yüzde 24’ü, gıda harcaması. Geliri düşük ailelerde gıda harcamasının toplam tüketim harcamasındaki ağırlığı yüzde 50’lere kadar yükseliyor. İşte ondan dolayı Ayşe Hanım Teyzem ve onun gibiler için enflasyon TÜİK’in yüzde 7.71 oranının üzerinde.