AYM’den Yüce Divan mesajı

Başbuğ’un dün tahliye olmasını sağlayan AYM’nin, önceki gün verdiği kararının gerekçesinde, Genelkurmay başkanları ve kuvvet komutanlarına Yüce Divan yolunu açabilecek tespitlerde bulunduğu ortaya çıktı.
Milliyet'in haberine göre gerekçeli kararda, Başbuğ’un, isnat edilen suçlamaların göreviyle ilgili olduğunu ve Yüce Divan’da yargılanması gerektiğini bildirdiği anımsatıldı. Gerekçeli kararda, Genelkurmay başkanlarının Yüce Divan’da yargılanmasına yönelik ifadeler şöyle yer aldı: “Başvurucunun, eylemlerin nitelendirilmesine ve bu kapsamda yargılama görevinin Yüce Divan’a ait olduğuna ilişkin itirazının dayanaktan yoksun olmadığı görülmektedir. Bu kapsamdaki itirazın özgürlükten yoksun bırakmanın kanunun öngördüğü usule uygun olması ölçütü yönünden değerlendirilmesi gerekir. Özgürlükten yoksun bırakmanın hukuka uygunluğu kavramı, buna karar veren merciin kanunen yetkili olmasını da kapsamaktadır. Bu çerçevede, başvurucunun kendisi hakkında karar veren mahkemenin görevli olmadığı, yargılama görevinin Yüce Divan’a ait olduğu yönündeki itirazının özgürlükten yoksun bırakmanın hukukiliğine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
İsnat edilen suçlara ilişkin eylemlerin nitelendirilmesinin, davanın Yüce Divan’da görülmesi gerektiği iddiasıyla doğrudan ilgili olduğu, bu çerçevede yargılama merciinin görevli olmadığıyla ve eylemlerin nitelendirilmesiyle ilgili itirazların temyiz merciince resen dikkate alınacağı açıktır. Bununla birlikte, bu hususlara ilişkin kesin bir yargısal karar verilinceye kadar başvurucunun özgürlüğünün kısıtlanmasının devam edebileceği görülmektedir.
 Bu süre zarfında başvurucunun, ‘hukukun öngördüğü usule uygun olmadan’ özgürlüğünden yoksun bırakılması sonucu ortaya çıkabilecektir. Bu nedenle, bu aşamada yargılama merciinin görevine ilişkin itiraz dikkate alınarak başvurucunun telafi edilemez şekilde mağduriyetinin ortaya çıkması ihtimalini hukuki çarelerle gidermek gerekir.
Dosya Yargıtay’a gidemedi
İlk derece yargılamasında verilen nihai karardan sonraki aşamada başvurucu, 31 Aralık 2013’te yargılamayı yapan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nden tahliye talebinde bulunmuştur. Bu tarih itibariyla mahkemece gerekçeli kararın açıklanmadığı ve bununla birlikte talep hakkında ‘kovuşturma aşaması tamamlandığından ve hükmen tutukluluk kararına yapılan itirazın reddine karar verildiği’ gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, bu nedenle işin esasına girilmeksizin talebe ilişkin olarak etkili bir yargısal inceleme yapılmadığı görülmektedir. Hükmün açıklanmasından itibaren geçen sürede gerekçenin açıklanmaması nedeniyle temyiz incelemesinin yapılamadığı, özgürlükten yoksun bırakmanın hukuki olmadığı iddiasının ve salıverilme talebinin temyiz merciince incelenemediği dikkate alındığında adli kontrol hükümleri de değerlendirilerek talep hakkında kişi hürriyeti ve güvenliği kapsamındaki ihlalin ortadan kaldırılması amacıyla yargılamayı yürüten mahkemece bir karar verilmesi gerekir.”
Davalar etkilenecek
AYM’nin Yüce Divan iddiasını dayanaktan yoksun bulmaması ve Yargıtay’ın resen bu iddiayı inceleyeceğine işaret etmesi, Başbuğ hakkında Ergenekon kapsamındaki temyiz incelemesinin öncelikli olarak bu konuda yapılacağı şeklinde yorumlandı. Buna göre, Yargıtay, bu tezlere katılırsa, Başbuğ Yüce Divan’da yargılanacak. Bu yolun açılması halinde, Başbuğ dışında, Ergenekon ve Balyoz davalarında yargılanan eski kuvvet komutanları Şener Eruygur, İbrahim Fırtına, Özden Örnek gibi isimlerin de Yüce Divan’da yargılanması söz konusu olacak.