AWS Türkiye Genel Müdürü Burak Aydın, teknolojinin sihirli gücü ‘Bulut’u anlattı

VOLKAN KARSAN - FINANSGUNDEM.COM / KAZANDIRAN SOHBETLER

Güncel teknolojiler, özellikle pandemi sonrası hayatımızın vazgeçilmezi oldu. Bu konuda tüketici ve bu pazarlarda ürün ve hizmetleri bulunan işletmeciler için güvenlik ve hızın olmazsa olmaz haline gelmesiyle güçlü ve güvenli bulut altyapılarının önemi de daha fazla öne çıkıyor. Bulut teknolojileri alanındaki yeni gelişmeleri ve iş dünyasının teknolojik altyapısı konusundaki sorularımızı Amazon Web Services (AWS) Türkiye Genel Müdürü Burak Aydın’a yönelttik…

“MAKİNE MÜHENDİSİYİM AMA TEKNOLOJİYLE UĞRAŞMANIN DAHA HEYECANLI, DAHA KEYİFLİ OLDUĞUNU ERKEN KEŞFETTİM”

- Sayın Aydın, bilişim dünyasında çok önemli deneyimleriniz ve oldukça dolu bir CV’niz var. Amazon öncesi kariyer yolculuğunuzu bize özetler misiniz?

- Aslında 1997 İTÜ Makine Mühendisliği mezunuyum ancak teknolojiyle uğraşmanın daha heyecanlı, daha keyifli olduğunu erken keşfedenlerden biri olarak hızlı bir şekilde teknoloji dünyasına girdim. Üç sene Accenture, üç sene Siemens’ten sonra 6 senesi ülke müdürlüğü olmak üzere 11 sene Intel Türkiye’de çalıştım. Sonrasında Spring Networks’te Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’dan sorumlu genel müdür olarak o şirketin birleşme ve satın almaya hazırlanması görevinde bulundum. Ardından iki buçuk sene Sabancı Holding'de, Sabancı DX Genel Müdürü olarak kaldıktan sonra Amazon yolculuğum başladı. Yaklaşık üç buçuk senedir Amazon Web Services’in Türkiye ülke müdürüyüm.

“PANDEMİ ÖNCESİYLE SONRASI ARASINDAKİ ELEKTRONİK TİCARETİN 13 KATA KADAR ARTIŞ GÖSTERDİĞİNİ GÖRÜYORUZ, BU MÜTHİŞ BİR ARTIŞ”

- Türkiye’de bilişim sektörünün evrimine her aşamada tanıklık etmiş bir kişi olarak, teknolojinin büyük rol oynadığı iş kollarının dönüşümünü de yakından izlediniz. Sunduğunuz teknolojiler pandemi sürecini nasıl destekledi?

- Bu açıdan pandemi için bir milat demek mümkün. Pandemiyle beraber bütün sektörler dijitalleşmeyi limitlerine kadar kullanmak zorunda kaldılar.

Örneğin, elektronik ticaret evlere kapanan vatandaşların ayağına hizmeti kesintisiz ve kusursuz götürmek zorunda kaldı. Dolayısıyla çok ciddi ivmelendi. Pandemi öncesiyle sonrası arasındaki elektronik ticaretin 13 kata kadar artış gösterdiğini görüyoruz. Bu müthiş bir artış. Hepimiz evde online ticaretle hayatımızı idame ettirdik. Burada hazır olan şirketler çok hızlı ilerledi. Hazır olmayan şirketler de bir an önce hazır olmak için mevcut teknolojileri iş süreçlerine entegre etmek için çalıştılar.

Yapay Zeka (AI) ve Makine Öğrenimi (ML) gibi teknolojiler, COVID-19 krizinin anlaşılmasında ve krizle mücadelede de önemli rol oynadı. Bu süreçte organizasyonlar makine öğrenimi uzmanlıklarını çeşitli alanlara hızlıca uyguladılar. Söz konusu alanlar arasında müşteri iletişimini ölçeklendirmek, COVID-19’un nasıl yayıldığını anlamak, araştırma ve tedaviyi hızlandırmak yer aldı. Sağlık ve devlet kurumları tarafından bir örnek vermemiz gerekirse AWS altyapısını kullanan Fransız start-up Clevy.io’yu söyleyebiliriz. Bu şirket COVID-19 ile ilgili hükümet açıklamalarının kolayca bulunabilmesi için bir chatbot’u kullanıma sundu. Bu chatbot, Fransız hükümeti ve Dünya Sağlık Örgütü’nün sağladığı gerçek zamanlı bilgileri kullanarak, bilinen belirtileri değerlendirdi ve konuyla ilgili soruları yanıtladı. 

“BULUT SERVİSLERİNİN SUNDUĞU BAŞLICA AVANTAJLAR OLARAK ÇEVİKLİK, ESNEKLİK, MALİYET TASARRUFU VE KÜRESEL OLARAK DAĞITIM YAPABİLME BECERİSİNİ SIRALAYABİLİRİZ”

- Siz birçok konuda güvenlik ve depolamanın da dahil olduğu bulut hizmetleri veriyorsunuz, bu konuyu biraz açmanız mümkün mü?

- AWS olarak aslında biz birçok dikeyin birçok endüstrinin teknolojiyi çok daha güvenilir, ölçeklenebilir ve sürdürülebilir kullanmalarına aracılık ediyoruz. Burada yapmaya çalıştığımız aslında şu: Her sektördeki şirketi teknolojiyle ama teknolojinin onları çok yormayacak bir şekliyle buluşturmaya çalışıyoruz.

Çünkü klasik şirketler herhangi bir iş alanında hayatlarını idame ettirirken teknoloji yatırımını da kendileri yapmak mecburiyetinde. Ana işlerine mi odaklansınlar, teknolojiye mi odaklansınlar,
ürün mü satsınlar, ürün lojistiğiyle mi uğraşsınlar, teknolojiyi mi ayakta tutsunlar, teknolojinin güncellemeleriyle mi uğraşsınlar, Amazon Web Services olarak biz müşterilerimizin sırtından bu yükü alıyoruz. Onlara kullanabilecekleri, kolayca yönetebilecekleri, işlerini güvenilir bir şekilde yapabilecekleri bir sistem tasarlıyoruz.

Çünkü sistemi sadece ayakta tutmak da yetmiyor. Bugün siber ataklar bütün dünyada ve de Türkiye’de maalesef çok popüler. Siber atak dünyasında Türkiye hep ilk onda, çoğu zaman da ilk beşe giriyor. Yani dünyadan atak alıyoruz. Dolayısıyla siber güvenliğin hep en yukarıda olması lazım ki işlerimizi kesintisiz yapalım.

Bulut servislerinin sunduğu başlıca avantajlar olarak çeviklik, esneklik, maliyet tasarrufu ve küresel olarak dağıtım yapabilme becerisini sıralayabiliriz. Bulut, daha hızlı inovasyon yapabilmeniz ve neredeyse hayal edebildiğiniz her şeyi oluşturabilmeniz için çok çeşitli teknolojilere kolayca erişmenizi sağlıyor.

Bilgi işlem, depolama ve veritabanları gibi altyapı hizmetlerini ve Nesnelerin İnterneti, makine öğrenimi, data lake’ler (veri gölü) ve analiz gibi kaynakları ihtiyacınız olduğunda hızla kullanmaya başlayabiliyorsunuz.

Teknoloji hizmetlerini dakikalar içinde dağıtabiliyor ve fikir aşamasından uygulama aşamasına, öncekinden çok daha hızlı bir şekilde geçebiliyorsunuz. Bu da size denemeler yapma, yeni fikirleri farklı müşteri deneyimlerinde test etme ve işletmenizi dönüştürme özgürlüğü veriyor.

Bulut, değişken giderleri sabit giderler (veri merkezleri ve fiziksel sunucular gibi) ile değiştirmenize ve yalnızca tükettiğiniz kadar BT için ödeme yapmanıza olanak sağlıyor. Ayrıca, ölçek ekonomisi sayesinde değişken giderler, işlemleri kendiniz yaptığınızda ödeyeceğinizden çok daha düşük oluyor.

Bulut ile, yeni coğrafi bölgeleri kapsayacak şekilde genişletme yaparak dakikalar içinde küresel olarak dağıtım yapabilirsiniz. Örneğin, AWS’in altyapısı, uygulamanızı sadece birkaç tıklamayla birden fazla fiziksel konumda dağıtabilmeniz için dünyanın her yerini kapsıyor. Uygulamaların son kullanıcılara daha yakın olması, gecikmeyi azaltıyor ve son kullanıcıların deneyimini iyileştiriyor.

Bugün siber ataklar bütün dünyada ve de Türkiye’de maalesef çok popüler. Siber atak dünyasında Türkiye hep ilk onda, çoğu zaman da ilk beşe giriyor. Yani dünyadan atak alıyoruz. Dolayısıyla siber güvenliğin hep en yukarıda olması lazım ki işlerimizi kesintisiz yapalım.

- Bu yeni bulut uygulamalarını güvenlik açısından çok önemli değil mi?

- Evet ama güvenlik açısından olduğu kadar ölçeklenebilirlik, çeviklik ve ekonomik olması açısından da önemli. Kendi başına yatırımlarını yapanlar ölçek ekonomisinden yararlanamayabilirler.
Dolayısıyla birçok faydası var ama güvenlik tabii ki bunların en önemlilerinden biri.

“COLUMBİA BUSINESS SCHOOL İLE YAPTIĞIMIZ ARAŞTIRMA, TÜRKİYE’NİN GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILASININ BİNDE 7,4’ÜNÜN BULUT TEKNOLOJİLERİ SAYESİNDE YARATILDIĞINI SÖYLÜYOR. BU DA YAKLAŞIK 6,1 MİLYAR DOLARLIK BİR EKONOMİK DEĞER DEMEK”

- Diğer teknolojik yenilikleri de açmanız mümkün mü?

- Bulut teknolojileri ekonominin önemli başlıklarından biri. Biz yaklaşık iki sene önce Columbia Business School ile bölgeyi ve Türkiye’yi de kapsayan bir araştırma yaptık.
O araştırma özetle Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılasının binde 7,4’ünün bulut teknolojileri sayesinde yaratıldığını söylüyor. Bu da yaklaşık 6,1 milyar dolarlık bir ekonomik değer demek. Bunun projeksiyona tutulmuş hali, ‘önümüzdeki 10 senede ne olur’ diye araştırmayı genişlettiklerinde bunun on sene içerisinde 128 milyar dolarlık bir ekonomik katkıya, bir değer yaratmaya vesile olacağını söylüyor. Bu Türkiye ekonomisi için de çok önemli. Her şey, ekonomi de hızla dijitalleşirken Türkiye'nin de bundan payını alması için müthiş önemli bir başlık.
Eğer buradaki dönüşüm bütün sektörlerde hızlı bir şekilde olmazsa aslında geri kalırız ve bugünün dijitalleşen dünyasında değer yaratmakta zorlanırız. O yüzden bu çok kritik.

“İÇERİK TESLİM AĞI (CDN) ALANINDA ASLINDA DÜNYADAKİ EN GELİŞMİŞ VERİ ALTYAPISI AMAZON’DA, EN GELİŞMİŞ TEMEL BİZDE, BUNUN BİR UCUNU TÜRKİYE’YE GETİRDİK”

- Hangi teknolojileri getiriyorsunuz Türkiye’ye?

- Aslında bulutun nimetlerinin hemen hemen hepsini getiriyoruz ama tabii burada KVKK başlığı önemli. Çünkü verinin Türkiye'de kalması özellikle regüle sektörler için önemli başlıklardan biri. Bankacılık, sağlık, enerji sektörü bunların içerisinde yer alıyor.
O yüzden de biz hibrit kullanıma imkan sağlayan AWS Outposts gibi teknolojileri Türkiye’ye 9 Ocak’ta getirdik. AWS Outposts, AWS altyapısını, AWS servislerini, API’lerini ve araçlarını neredeyse tüm veri merkezlerine, ortak yerleşim alanlarına ve kurum içi tesislere genişleten ve böylece gerçekten tutarlı bir hibrit deneyim sağlayan, tam olarak yönetilen bir servis. Yine 22 Şubat’ta da İstanbul, Türkiye’de ilk Amazon CloudFront Edge Location’ı kullanıma sunduk. 
İçerik Teslim Ağı (CDN) alanında aslında dünyadaki en gelişmiş veri altyapısı Amazon’da, en gelişmiş temel bizde. Bunun bir ucunu Türkiye’ye getirdik.

Bu, Türkiye’deki veri alışverişi için önemli. Bu CDN noktasıyla gecikme katsayılarında yüzde 30 iyileştirme sağlamak mümkün. Dolayısıyla Türkiye'de son dönemde ciddi anlamda yatırım yapmaya başladık. AWS’te diğer bulut sağlayıcılara kıyasla daha fazla servis ve bu servislerin içinde daha fazla özellik bulunuyor. Neredeyse tüm bulut iş yüklerini desteklemek için servislerimizi sürekli olarak genişletiyoruz. Şu anda bilgi işlem, depolama, veritabanları, ağ iletişimi, analitik, robotik, makine öğrenimi ve yapay zeka (AI), Nesnelerin İnterneti (IoT), mobil, güvenlik, hibrit, sanal ve artırılmış gerçeklik (VR ve AR), medya ve uygulama geliştirme, dağıtım ve yönetim için 200’ün üzerinde özellikli servis sunuyoruz. En geniş servis yelpazesine sahip olmamızın yanı sıra bu servisler içinde en derin işlevselliğe de sahibiz.

“BUGÜNÜN TİCARETHANELERİ, İŞLETMELERİ TEKNOLOJİYİ KULLANARAK MÜŞTERİLERİNİ, BİREYLERİ MUTLU ETMEK MECBURİYETİNDE ÇÜNKÜ BİREYLERİN BEKLENTİLERİ ÇOK ARTTI”

- Tüketici açısından da ürün ve hizmetlere ulaşma hızında bunlar önemli katkılar sağlıyor değil mi?

- Aslında bugünün hiper rekabet dünyasında tüketicinin çok kuvvetlendiği, bireylerin daha ön plana çıktığı günleri yaşıyoruz. Bugün hepimiz birer tüketiciyiz ve mutluluğumuzu, mutsuzluğumuzu paylaşıyoruz. Hizmet aldığımızda bankacılık hizmeti olabilir, sağlık hizmeti olabilir, elektronik ticaret hizmeti olabilir, eğer mutlu olursak arkadaşlarımızla veya sosyal ağımızla paylaşıyoruz. Mutsuz olduğumuzda da aynı şeyi yapıyoruz.

Dolayısıyla bugünün ticarethaneleri, işletmeleri teknolojiyi kullanarak müşterilerini, bireyleri mutlu etmek mecburiyetinde. Çünkü bireylerin beklentileri çok arttı. Araştırmalar 15 sene önce tüketicilerin dikkat aralığının bugüne oranla çok daha yüksek olduğunu söylüyor. O zamanlar bir sayfaya baktığında veya bir kitabı okuduğunda gözün 20 saniyede ilgi çekici bir başlığı yakalayabiliyormuş. Bu rakam, zaman içerisinde önce 8-9'lara şimdi ise 3 saniyelere indi.

Araştırmalara göre, göz üç saniyede bir web sayfasına, bir mobil aplikasyona veya bir ATM makinesine baktığında işlemin olmasını veya gözün bir başlığı yakalamasını istiyor. Bunu yapamadığı zaman mutsuz olmaya başlıyor ve o mutsuzluğu yayıyor.

Bir elektronik ticaret sitesine girdiğinizde eğer aradığınız ürünü üç saniyede bulamıyorsanız veya tatmin edici bir içerik sunulmuyorsa size o elektronik ticaret sitesini yüzde 60-70 oranında bir daha geri dönmemek üzere terk ediyorsunuz. Bunlar çok yüksek oranlar ve aslında dijitalleşen dünyanın hayatımıza nasıl etki gösterdiğini anlatıyor. Bu tüketici beklentilerini karşılayabilmek noktasında da çevikliği, esnekliği, maliyet tasarrufu avantajı ve küresel ölçeklenebilme kabiliyetiyle bulut ve bulut üzerindeki servisler devreye giriyor.

“YÜREKTEN İNANIYORUM Kİ BUGÜN HANGİ ŞİRKETTE ÇALIŞTIĞIMIZ FARK ETMEKSİZİN TÜRKİYE'NİN HIZLI ŞEKİLDE DİJİTALLEŞMESİNE DESTEK OLMAMIZ LAZIM”

- Sayın Aydın, sizin bir de dernek sorumluluklarınız var. Türkiye'nin önemli bir derneğinde üst düzey görev yapıyorsunuz. Bu konularda da bizi aydınlatmanız mümkün mü?

- TÜSİAD’da dijital stratejiler ve politikalar çalışma grubu başkanıyım, TÜBİSAD’da da yönetim kurulu üyesiyim. Her iki dernekte de Türkiye’nin dijital gündemi veya dijital Türkiye için çalışmalar yapmaya devam ediyorum. Yürekten inanıyorum ki bugün hangi şirkette çalıştığımız fark etmeksizin Türkiye'nin hızlı şekilde dijitalleşmesine destek olmamız lazım. Özellikle yapay zekanın, üretken yapay zekanın bu kadar popüler olduğu ve sadece mavi yakanın değil, beyaz yakanın işlerini de etkileyecek bir döneme girdiğimizde, bizim bu teknolojileri nasıl iyi kullanırız konusunu mutlaka çözmemiz gerekiyor.
Aksi takdirde Türkiye'deki genç nüfusun globalleşen dünyada rekabet çarkının içerisinde ezilmesini engelleyemeyiz.

Bir elektronik ticaret sitesine girdiğinizde eğer aradığınız ürünü üç saniyede bulamıyorsanız veya tatmin edici bir içerik sunulmuyorsa size o elektronik ticaret sitesini yüzde 60-70 oranında bir daha geri dönmemek üzere terk ediyorsunuz. Bunlar çok yüksek oranlar ve aslında dijitalleşen dünyanın hayatımızı nasıl etkilediğini gösteriyor.

“SİBER ATAKLARA KARŞI DA HER DAİM AYAKTA OLMAK, FARKINDA OLMAK, BUNLARI ENGELLEYEBİLİYOR OLMAK ÖNEMLİ”

- Bir de yapay zekanın kötü amaçlı kullanımı konusunda da dernek olarak tedbirler düşünüyor musunuz?

- Burada kötü amaçlı kullanım da bu hayatın bir parçası, dolayısıyla siber ataklar bütün şirketleri tehdit ediyor. Geçtiğimiz 2-3 yıl içerisinde birçok şirketin faaliyetlerini kesintiye uğrattı, bunları gördük. Dolayısıyla siber ataklara karşı da her daim ayakta olmak, farkında olmak, bunları engelleyebiliyor olmak önemli. Bu yüzden de aslında bulut teknolojileri gibi işi sadece teknoloji olan firmaların burada üst kalitede değer yaratabileceğini, hizmet sunabileceğini düşünüyoruz.
 

“DÜNYADAKİ SIFIR KARBON SALINIMIYLA İLGİLİ ANLAŞMALARDA İMZAMIZ VAR VE 2025-2030 HEDEFLERİNE DE SAHİP ÇIKIYORUZ”

- Son olarak AWS’in çevrecilik bakış açısı dinleyebilir miyiz?

- Karbon ayak izi olarak baktığımızda dünyanın en büyük enerji tüketen teknolojik cihazları sunucular (serverlar). Biz de bulutta bunları çalıştırıyoruz. Ama şöyle bir yaklaşımımız var. Dünyadaki sıfır karbon salınımıyla ilgili anlaşmalarda imzamız var ve 2025-2030 hedeflerine de sahip çıkıyoruz. Yeşil enerji kullanımı veya yenilenebilir enerji kullanımı bunun da sıfır karbon salınımına yol açması için sadece AWS değil Amazon’un bütün şirketleri bu konuda çok hassas.

En yeni teknolojileri, en gelişmiş teknolojileri kullanma ve karbon salınımını sıfıra indirme konusunda çok ciddi çalışıyor. Bunlara Fulfilment Center’lar (sipariş karşılama merkezleri) da dahil, Server Farm’lar (birden fazla sunucunun bir arada bulunduğu ‘sunucu çiflikleri’) da dahil diyebiliriz.

Türkiye’ye her yıl 2 milyar dolar kazandıran davanın mimarı Can Baydarol konuştu

Tijen Mergen’in Türk kadınına yönelik ‘ön yargıyı’ yıkan mücadelesi!

Usta borsacı Üzeyir Doğan’la konuştuk... İşte bomba öneriler, uyarılar ve büyük sürpriz beklentisi

SPD Milletvekili Yüksel, Almanya’nın büyük ihtiyacı ‘genç kalifiye göç’ü anlattı

Genç finansal danışman, girişimci Bikem İnce İnanç’tan ‘bilimsel ihracat’ uyarısı

Ünlü deniz biyolojisi doktoru ve belgeselci Mert Gökalp’ten kurtuluş reçetesi