Avrupa’nın Yunanistan sınavı

 AYÇA KARACA – FINANSGUNDEM.COM

Nobel ödüllü ünlü ekonomist Paul Krugman New York Times gazetesinde yayınlanan bugünkü yazısında Yunan bankacılık sisteminin kırılganlığına ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) fonlarına bağımlılığına dikkat çekerek Almanya’nın borç görüşmelerinde “Borcunu öde yoksa bankacılık sistemini yıkacağız” demeye hazır olup olmadığını ifade etti.
Krugman yazısında son zamanlarda Yunanistan’daki olayların Avrupa için gerçek bir zorluk oluşturduğunu ve AB’nin söylenceleri bir yana bırakıp kıtanın temel değerlerine  uygun olacak bir şekilde gerçeklikle başa çıkıp çıkamayacağının sorgulandığını belirtiyor. Eğer bunu başaramazsa refahın paylaşılması yoluyla kıtada barış ve demokrasiyi tesis etmeyi amaçlayan bütün bir Avrupa projesinin zarar göreceğini vurguluyor.

Krugman ilk yaygın söylence olarak, Atina’nın krizden bu yana aldığı kredilerin harcamaları sübvanse etmek için kullandığına inanıldığına dikkat çekiyor. Halbuki gerçekte alınan paraların bir çoğunun borcun ana para ve faizinin ödemesinde kullanıldığı ve Yunan hükümetinin faiz harcaması dışında kalan harcamalarının gelirlerinden az olduğuna ve ekstra parayı da kreditörlere ödemede kullandığına dikkat çekiyor. Yunan halkının da kurtarma paketinin ödemeleri için yaşam standartlarında çok önemli ölçüde düşmeye razı olarak fedakarlık yapmak zorunda kaldığını vurguluyor.

BORÇ ÖDEMEK AHLAKİ BİR SORUMLULUK

Yeni Yunan hükümetinin ise faiz harcamalarına daha az ve sağlık harcamalarına ve fakirlere sosyal yardıma daha fazla kaynak aktarmak istediğini ve bunu yapmanın  %25 oranındaki işsizliği azaltmak gibi yan etkileri olacağını vurguluyor.

Krugman,  Yunanistan’ın borçlarını ödemesinin ahlaki bir sorumluluk olduğu yönünde yorumlar olduğunu hatırlatıyor. Ülkenin sağ hükümetler zamanında aşırı ölçüde borç aldığını ve Almanlar ve diğer kreditörlerin gönüllü bir şekilde borç verdiğini ve yanlış yargılamada bulunan her iki tarafın da bedel ödemesini bekleyebileceğimizi vurguluyor. Fakat 2012’de taleplerinde yapılan “saç traşı”na rağmen kreditörlerin kurtarıldığını ama Yunanistan’ın borcunu ödemeye devam etmesinin beklendiğini  belirtiyor.

Ünlü ekonomist şimdi kimsenin Yunanistan’ın borcunu tam olarak ödeyebileceğine inanmadığını belirtiyor  ve bu yüzden de bu gerçeği kabul edip ödemeleri sonsuz bir azaba dönüştürmeyecek şekilde azaltma önerisinde bulunuyor.

Ayrıca, Yunanistan’ın hükümet finansmanı problemi söz konusu olsa borçlarını ödemeyeceğini ilan edip temerrüde düşebileceğine ve yeni kredilerden de mahrum kalacağına ama bu şekilde borç ödemeleri durmuş olacağı için nakit dengesinin düzelebileceğine dikkat çekiyor.
 
ALMANYA BU TEHDİDİ SÖYLEMEYE HAZIR MI

Yunanistan’ın asıl probleminin bankacılık sistemi olduğuna, bu bankaların Avrupa Merkez Bankası fonlarına bağımlı bulunduğuna ve bu kredilerin kesilmesi halinde bankacılık sisteminin çökebileceğine dikkat çekiyor. Euro içerisinde kaldığı sürece Yunanistan’ın ECB’nin iyi niyetine ihtiyaç duyduğuna ve bunun da Almanya’nın ve diğer  kreditör ülkelerin tutumuna bağlı olduğunu vurguluyor.

Krugman bu durumun borç görüşmelerine yansıdığında Almanya’nın diğer bir Avrupa demokrasisine dönüp “Paraları öde ya da bankacılık sistemini mahvedeceğiz” demeye hazır olup olmadığını da sorguluyor. 

Eğer tasarruf tedbirlerine son vermeyi vaat ederek seçilmiş yeni Yunan hükümeti bunu reddederse de Yunanistan’ın euro’dan çıkışa zorlanacağına ve bunun da Avrupa için yıkıcı ekonomik ve politik sonuçları olabileceği uyarısında bulunuyor.

Krugman Yunanistan’ın kimse bilmese de rekabet gücünü yeniden kazanmakta büyük aşama kaydettiğini ve ücretler ve maliyetlerin dramatik bir şekilde düştüğünü hatırlatıyor ve bu noktada tasarruf tedbirlerinin ekonomiyi geride tutan tek şey olduğunu belirtiyor. Bu çerçevede Yunanistan’ın çektiği sıkıntıyı hafifletecek küçük ama pozitif ekonomik fazla vermesine ayrıca yeni hükümetin de kendi başarısını göstermesine izin verilmesini öneriyor. Bunun kreditör ülkelerin vergi mükelleflerine maliyetinin ise minimum olacağını öne sürüyor.