Avrupa’nın Çin tarifesi ne anlama geliyor?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Avrupa Birliği Çin’den gelen elektrikli araçların ithalatında tarifelerin keskin bir şekilde artırılacağını açıkladı. Financial Times’ın haberine göre söz konusu karar Çin ile AB arasındaki ilişkileri germekle kalmıyor. Zira Brüksel’in kararı aynı zamanda Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’in AB’yi Washington’ın ticari tutumunu takip etmemesi konusunda ikna edemediği anlamını taşıyor.

Brüksel’in kararı Çin’in sübvansiyonlarına yönelik aylarca süren bir soruşturmanın sonucu. Pekin’e ticari tedbirlerin uygulanması Çin ve AB arasındaki ticari ve ekonomik işbirliğinin de bozulacağı beklentilerini doğuruyor.

AB’nin uyguladığı tarifeler şirketler arasında farklılık gösteriyor. Ancak AB soruşturmasıyla işbirliği yapılmadığına karar verilen otomobil üreticileri için tarifeler %48’e kadar yükseliyor. Söz konusu tarifeler ABD’nin geçen ay uyguladığı %100’lük tarifenin oldukça altında. Ancak ek vergiler Çin’in hızla büyüyen elektrikli otomobil pazarı için ciddi bir engel oluşturuyor.

Tarifeler Çin’in elektrikli araçlarının Avrupa’ya girişini yavaşlatacak mı?

FT haberine göre Chrysler'in Çin biriminin eski başkanı ve Şangay merkezli danışmanlık şirketi Automobility'nin kurucusu olan Bill Russo, tarifelerin Avrupa'da EV (elektrikli araç) üretiminin yerelleştirilmesini teşvik edeceğini ve rekabet için olumlu olabileceğini söyledi.

Çinli şirketler, Çin dostu Macaristan'daki milyarlarca dolarlık fabrikalar da dahil olmak üzere Avrupa'da otomobil ve pil üretimine büyük yatırımlara halihazırda başladı.

Ancak Russo’ya göre, AB tarife oranları, dünyanın en büyük EV üreticisi unvanı için Tesla ile rekabet eden Çinli grup BYD'nin satış büyümesinin önünde durmak için çok az etki yaratabilecek.

Russo BYD konusundaki açıklamasında, “Bu onları yavaşlatacak mı? Hayır. Çin’in maliyet yapısının üzerine bu tür bir maliyet yapısını koysanız dahi Avrupalı otomobil üreticilerinin şu anda üretebilecekleri her şeyden daha iyi durumda olduğunu görürsünüz” ifadelerine yer verdi.

Citi analistleri de planlanan tarifelerle dahi BYD’nin Avrupa ihracat operasyonlarının mevcut üretim ölçeğinde %8’den fazla net kâr marjı etki edebileceğini ve bu oranın hâlâ yerel işletmelerinden daha kârlı olacağını belirtiyor.

Şangay merkezli danışmanlık şirketi Automotive Foresight’ın Genel Müdürü Yale Zhang, “Çinli EV markaları otomobillerini Avrupa’da yerel perakende fiyatlarından %50 daha fazla yüksek satsalar bile bu yine de daha rekabetçi olacaktır” dedi.

Çinli EV endüstrisi ne kadar devlet desteği aldı?

Şi Jinping güneş panelleri ve bataryaların yanı sıra EV’leri Çin yüksek teknoloji üretiminin temel direkleri olarak lanse ediyor.

ABD’li bir düşünce kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nin (CSIS) tahminlerine göre, Çin’in elektrikli araç sektörüne yaptığı kümülatif devlet harcaması 2009 ile 2021 yılları arasında 125 milyar doların üzerindeydi. Çin’in sanayi harcamaları aynı zamanda dünyanın en büyük ekonomileri arasında açık ara en yüksek seviyedeydi. CSIS araştırmacıları rakamların ılımlı olduğunu ve bunun Çin’deki şeffaflık eksikliğinden kaynaklandığını da raporlarına ekledi.

Çin’in devlet desteği ülkeyi dünyanın en büyük EV üreticisi haline getirdi. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi aynı zamanda bataryalar ve EV otomobillerin temelini oluşturan tüm bileşenler ve teknolojiler alanında lider konumda.

Çin karşılık verecek mi?

Çin Devlet Başkanı Şi geçen ay Avrupa’yı ziyaret etti ve Çinli yetkililerin ticaret alanında artan gerilimleri büyük ölçüde hafifletmeyi amaçladıklarını söyledi.

Çarşamba günü Çin yönetimi AB tarifelerini “olgusal ve yasal temeli” olmayan “bariz bir korumacılık adımı” şeklinde tanımladı.

Pekin yönetimi nasıl misilleme yapılacağı konusunda bir açıklamada bulunmadı. Ancak Çin’in çıkarlarını korumak için “gerekli tüm önlemleri” alacaklarını bildirdi.

Devlet medyasına göre, Çinli uzmanlar ve endüstri liderleri, Avrupa süt ürünlerine yönelik bir soruşturmadan daha büyük ve lüks araçların ithalatında daha yüksek tarifelere kadar değişen seçenekler öneriyorlar. Ocak ayında Çin, Fransız konyak ithalatına yönelik bir anti-damping soruşturması başlattı ve Paris'i EV soruşturmasını savunduğu için cezalandırdı.

Yine de Pekin yönetimi henüz ABD tarifelerine yanıt vermiş değil. Bazı Çinli ticaret uzmanları, Şi'yi Washington ile kısasa kısas bir mücadelenin dünyanın en büyük ikinci ekonomisine zarar verebileceği konusunda uyarıyor. Pekin, hem AB hem de ABD ile aynı anda ticaret savaşına girmek istemeyebilir.

Çin Binek Otomobil Birliği Genel Sekreteri Cui Dongshu, AB'nin hamlesinin Avrupalı tüketicilerin Çin tarafından üretilen "yüksek kaliteli, düşük fiyatlı" mallara erişimini kısıtlayacağını söyledi. Cui, "Bu, Çinli şirketlere yapılan haksız bir muameledir. Çin'in AB'ye karşı önlemler alacağına inanıyoruz” açıklamasında bulundu.

Tarifeler Çin ekonomisine ne kadar zarar verecek?

Çin Avrupa Birliği’nin en büyük ticaret ortaklarından biri konumunda. Rhodium Group analistlerine göre dünyanın en büyük ikinci ekonomisi 2023’te AB’ye 10 milyar euroluk EV ihraç etti. Toplamda 3,4 trilyon dolarlık ihracat yapan Çin’in ABD ve AB’ye yaklaşık 500 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiği hesaplanıyor.

Güneydoğu Asya son yıllarda Çin’in en büyük ihracat hedefi haline geldi. Uzakdoğu devi bu bölgeye AB’den de ABD’den de daha fazla ihracat yapıyor. Geçen haftaki ihracat verileri, Çinli elektrikli araç üreticilerinin operasyonlarını hem bu bölgeye hem de Latin Amerika'ya yapılan ihracatta keskin bir biçimde genişlettiğini gösterdi.

Goldman Sachs'ın Çin Baş Ekonomisti Hui Shan, Çin hükümetinin "ABD ve Avrupa'nın ticaret engellerini artırabileceğini bilerek, gelişmekte olan ülkelere olan ihracatını stratejik olarak önemsediğini" öne sürdü.

Geçen ay yayınlanan bir Goldman raporu, 2023'ün sonunda elektrikli araçlar, güneş pilleri ve lityum iyon bataryaların toplam Çin ihracatının yüzde 4,5'ini oluşturduğunu ve bu oranın 2018'de sadece %1 olduğunu gösterdi. Bu stratejik ürünlerin en büyük alıcısı Avrupa’ydı. Ancak Wall Street devi mevcut tabloda üretimin çoğunun "iç tüketim için" olduğunu belirtti.

Goldman analistleri tarifeler için "Belirli sektörler üzerindeki etki büyük olabilir, ancak makro etkisi sınırlı olacaktır" dedi.

Avrupa tarifelerinin devamı gelecek mi?

Almanya, Çin'in misillemesinden korktuğu için tarifelere karşı çıkan bir grup AB ülkesine liderlik ediyor. Şansölye Olaf Scholz, bu tür eylemlerin "nihayetinde her şeyi daha pahalı hale getirdiğini ve herkesi daha da fakirleştirdiğini" söyledi.

Birçok Avrupalı otomobil üreticisi, hükümetlerinin bu hamleye karşı lobi yaptı. Bazı şirketler tarife duyurusunu müzakerelerde bir "açılış pazarlığı" olarak görüyor. Çin, ihracatı sınırlamayı kabul ederek veya kendi pazarını daha da açarak durumu potansiyel olarak etkisiz hale getirebilir.

AB Ticaret Komiseri Valdis Dombrovskis çarşamba günü yaptığı açıklamada, Pekin ile "bu durumu düzeltmenin diğer olası yollarını" tartışmaya açık olduklarını söyledi.

Bir anlaşma olmadığı sürece tarifelerin geçersiz kılınması için 15 üye devletin 2 Kasım’a kadar aleyhte oy kullanması gerekiyor. AB yetkilileri, yeterli sayıda hükümeti kendi taraflarında tutabileceklerinden eminler. FT kaynaklarına göre, bir AB yetkilisi "Şimdi harekete geçemezsek, asla yapmayacağız" uyarısında bulundu.

Çin, AB’nin vergi uygulamasına cevap verecek mi?

AB mahkemesinden Macaristan'a 200 milyon euro ceza

Alman otomobil üreticilerinden AB’nin 'Çin' kararına eleştiri