Avrupa'da gaz sorunu büyüyor

Rusya ile Ukrayna arasındaki “gaz savaşı”, tüm Avrupa’yı etkisi altına alacak büyük bir krize dönüşüyor. Merkezi Stockholm’de bulunan Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Gazprom’un Ukrayna’ya doğalgaz sevkiyatıyla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmediğine hükmederek, Rus şirketinin Naftogaz’a 2,56 milyar dolar tazminat ödemesini kararlaştırınca Gazprom’un tepkisi sert oldu. Gazprom Başkanı Aleksey Miller, sadece Ukrayna’ya gaz satışı değil, Ukrayna üzerinden Avrupa ülkelerine transit gaz sevkiyatı anlaşmasını da iptaş edeceklerini ilan etti. Bunun Avrupa’yı gazsız bırakacak derin bir krizin fitilini ateşlemesinden korkuluyor.

Tahkim mahkemesinin kararına rağmen Ukrayna’ya gaz sevkiyatını başlatmayan Gazprom, aksine tüm kontratları askıya alırken iptal yoluna gideceğini duyurdu. Gazsız kalan Ukrayna’da okullar ısıtılamadığı için gelecek haftaya kadar tatil edilirken, gaz istasyonları mazotla çalıştırılmaya başlandı, Polonya’dan da ekstra gaz alımı yoluna gidildi.

Bu arada Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Rus enerji şirketi Gazprom’un Ukrayna’ya doğalgaz satışı ve doğalgaz transitine yönelik sözleşmeleri tek taraflı iptal etmesi halinde zararın karşılanması için yine Uluslararası Tahkim Mahkemesi’ne başvuracaklarını bildirdi

Avrupa’nın “Sibirya soğukları” yaşadığı ve 60 kişinin hayatını kaybettiği bir dönemde Avrupa’ya gaz sevkiyatının aksamasının ağır sonuçlar doğruması bekleniyor.

Avrupa’nın yüzde 35 oranında bağımlı olduğu Rusya, gazın önemli kısmını hala Ukrayna üzerinden sevkediyor.

Ukrayna enerji şirketi Naftogaz ile Rus enerji şirketi Gazprom arasındaki sözleşmenin tek taraflı olarak feshedilemeyeceğini belirten Poroşenko, bu yöndeki ifadelerin ise Gazprom’un sadece sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirme konusundaki isteksizliği ile açıklanabileceğine işaret etti.

Poroşenko, "Eğer bu (sözleşmenin feshi) gerçekleşirse şüphesiz Naftogaz, Gazprom’un sorumsuzca eylemlerinden dolayı meydana gelen zararın ilaveten karşılanması için uluslararası tahkim mahkemesine başvuracaktır." diye konuştu. Ayrıca Poroşenko, Gazprom’un sözleşmeyi feshetmeyeceğine emin olduğunu vurgulayarak, bu durumun doğalgaz transitini tehdit etmediğini savundu.

Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Stockholm’deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin kararını eleştirerek, mahkemedeki Ukrayna’ya doğalgaz satışı ve doğalgaz transitine yönelik sözleşmelerin feshedilmesi için derhal prosedüre başlayacaklarını bildirmişti.