Avrupa, Rus turistlerden rahatsız

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Finlandiya’nın Lappeenranta şehrinde alışverişe çıkan Rus vatandaşı Elena, AB ve ABD yaptırımlarının bulmayı zorlaştırdığı ev gereçleri ve küçük oğlu için almayı planladığı kalın giysi ve ayakkabılar için aceleyle alışveriş ediyor. 30 yaşındaki Elena, Finlandiya Hükümeti’nin sınırı tekrar kapatmaya yönelik alacağı karardan haberdar gibi. Elena, son bir hafta içinde Rusya’nın St. Petersburg kentinden 125 mil yol kat ederek Lappeenranta şehrine üçüncü kez geliyor.

Turist vize sayısı günde binden yüze düştü

TIME’dan Lisa Abend’in haberine göre, Elena'nın endişelenmek için bir nedeni bulunuyor. 8 Ağustos tarihinde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin Batılı ülkelere Rus turistlere vize yasağı çağrısı yaptığından beri, bazı Avrupa ülkeleri bu öneriyi oldukça ciddiye alıyor. Rusya ile 830 millik bir kara sınırı bulunan Finlandiya, 1 Eylül tarihinde, Rus turistlere verdiği turist vizesi sayısını günde 1.000'den 100'e kadar keskin bir şekilde kısıtlamaya başladı. Ve bundan bir gün önce, Elena Lappeenranta’ya üçüncü ziyaretini yaptığında, AB dışişleri bakanları Prag'daki bir toplantıda Rusların seyahat etmesini zorlaştırma konusunda mutabık kalıyorlardı. Eğer dışişleri bakanlarının istedikleri hayata geçerse bu Elena için daha fazla kısıtlama anlamına gelebilir.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Finlandiya Başbakanı Sanna Marin ise Ağustos ayında verdiği demeçte, “Rusya Avrupa'da acımasız bir saldırganlık savaşı yürütürken, Rusların normal bir hayat yaşayabilmeleri, Avrupa'da seyahat edebilmeleri ve turist olabilmeleri doğru değil” diyor.

Finlandiya ve Estonya’dan giriş yapıyorlar

Marin'in ülkesi Finlandiya, Rusya'nın Şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesinden üç gün sonra AB'nin Rusya'ya uçuş yasağı getirmesinin ardından Rusya’dan Avrupa'ya sağlanan birkaç erişim noktasından biri. Rusya’nın 15 Temmuz tarihinde Kovid-19 kısıtlamalarını kaldırmasından beri, Lappeenranta şehri yakınlarındaki Nuijamaa sınır istasyonu ve diğer sınır istasyonlarındaki araçların sayısında artış gözleniyor. Finlandiya yerel sınır polisi başkan yardımcısı Petri Kurkinen, giriş çıkışlarda yaşanan artışla ilgili olarak “Haftada yaklaşık yüzde 5 büyüdüğünü söyleyebilirim. Şu anda günde yaklaşık 3.000 kişi giriş yapıyor” diyor.

Elena gibi bu insanların da çoğu bir günlük bir alışveriş için gelmişti ve aynı akşam Rusya'ya dönecekti. Ancak diğerleri ya yaz tatilleri için Finlandiya'daki kıyı evlerine seyahat edecek ya da doğrudan ülkenin başkenti Helsinki'deki havaalanına gidip oradan İspanya, Fransa ve Yunanistan'a uçacaktı. AB sınır ajansı Frontex'e göre, işgalden bu yana 1 milyondan fazla Rus bunu yaptı ve bu kişilerin çoğu bu seyahatlerini, Finlandiya’nın yanı sıra, Rusya ile sınır komşusu bir başka ülke olan Estonya üzerinden gerçekleştirdi.

Ahlaki olarak savunulamaz

Avrupalı bazı liderler için bazı Rus turistleri Avrupa plajlarında güneşlenirken veya kafelerde otururken, bazı Rusları ise Ukrayna'nın yıkımına katılırken görmek ahlaki olarak savunulamaz bir durum yaratıyor. Ayrıca güvenlik tehdidi konusunda da endişeliler.

Rusya'da yaşanan karmaşa sürerken Rus ajanlarının AB'de turist gibi davranma riski mantıksal olarak her zamankinden daha yüksek.

Casusluk faaliyetleri

Estonya Başbakanı Kaja Kallas, TIME'a verdiği demeçte, “2018'de Salisbury'deki kimyasal saldırı, 2014'te Çek silah deposu patlaması ve 2019'da Almanya'da bir Çeçen muhalifin öldürülmesi olaylarının ortak noktası nedir?” diye soruyor ve cevaplıyor: “Avrupa turist vizesi kullanan Rus ajanlar. Rusya'da yaşanan karmaşa sürerken Rus ajanlarının AB'de turist gibi davranma riski mantıksal olarak her zamankinden daha yüksek. Ve bu kişiler sadece casusluk yapmıyorlar. Bu kişiler, Rusya'nın yürüttüğü konvansiyonel savaşın yanı sıra hibrit bilgi savaşının da aktif bir parçası oluyorlar.”

Ukraynalılar savaşırken Rusların tatil yapması uygun değil

18 Ağustos tarihinde Estonya, Ruslara yeni turist vizesi vermeyi durdurdu ve daha önce verilmiş olanlara verilen giriş iznini de sonlandırdı. O zamandan beri Litvanya, Danimarka ve Çek Cumhuriyeti gibi diğer ülkeler, 26 Avrupa ülkesini kapsayan ve kıtanın çoğuna yayılan Schengen Bölgesi'ndeki tüm Rus turistlerin tamamen yasaklanmasını savunuyor. Buna, insani nedenlerle aileyi ziyaret etmek veya sığınma talebinde bulunmak gibi başka amaçlarla yapılan Avrupa seyahatleri dahil edilmiyor. Avrupa Parlamentosu'nun Estonyalı Üyesi olan ve AB'nin Dış İlişkiler Komitesi başkan yardımcısı olarak görev yapan Urmas Paet, "Ukraynalı erkek ve aileler kendi ülkelerini savunmak için mücadele ederken Rus vatandaşlarının ve ailelerinin güney Avrupa’nın sahillerinde güneşleniyor olmasını uygun bulmuyorum" diyor.

Siyasi hesaplar

Bu meselede, ahlaki muhakemenin ötesinde siyasi hesaplar da bulunuyor. Bunların başında ise Avrupa'da seyahat etmek için yeterli gelire sahip Rusların çilesini arttırmanın Putin rejimine karşı muhalefeti teşvik edeceğine yönelik inanç geliyor. Paet, “Şimdiye kadar Rus şehirlerinden gelen insanlar, Rusya'nın Ukrayna'da yürüttüğü savaşın yıkıcı etkisini gerçekten hissetmiyorlar” diyor. Paet, “Askerlerin çoğu Moskova ve St. Petersburg'dan değil, yoksul illerden geliyor. Ancak Avrupa turistlerin gelmesini yasaklarsa, Moskova ve St. Petersburg'daki genel algı da düzelebilir. Bu da politik süreçleri hızlandırabilir ve siyaseten doğru sonuçlar elde edilmesini sağlayabilir” şeklinde konuşuyor.

Yine de Almanya, Fransa, İspanya ve Yunanistan dahil olmak üzere diğer Avrupalı ülkeler bu argümana karşı çıkıyor. Bazı liderler, özellikle muhalefet olmanın çok zor olduğu Rusya gibi otoriter bir ülkede, hükümet politikaları nedeniyle mağdur olan sıradan Rus vatandaşlarını cezalandırmanın adil olmadığını söylüyor.

Bazı liderler ise vize yasağının Rusya dışındaki meslektaşlarıyla iş birliği yapmaya çalışan muhaliflerin çalışmalarını engelleyeceğini iddia ediyor. Fransa ve Almanya’nın 30 Ağustos tarihinde yayınladıkları ortak bir notta, “Rus rejimi temsilcileri ve yetkilileriyle temasların sınırlandırılması nasıl AB için hayati derecede büyük bir öneme sahipse, Batı’dan henüz kalben ve zihnen tamamen kopmamış Rus nüfusun geleceği için savaşmak da bir o kadar büyük önem taşımaktadır” deniyor.

Yasaklar ters tepebilir

Yasağa karşı çıkanlar ayrıca, savaştan bir savaş olarak bahsetmenin bile yasadışı olduğu bir ülkede, rejim üzerinde herhangi bir anlamlı etki ya da memnuniyetsizlik yaratacağından duydukları şüpheyi dile getiriyor. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi Geniş Avrupa Programı Direktörü Marie Dumoulin, “Siyasi argüman tamamen yanıltıcı çünkü Rus nüfusunun sadece üçte birinden daha azının yurtdışına seyahat etmek için pasaportu var” diyor.

Dumoulin, yasak ihtimalini şu sözlerle değerlendiriyor: “Bu Kremlin propagandası için harika bir argüman olur. Yasaklar, Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açması değil, Batı'nın Rusya'ya savaş açmasının bir kanıtı olarak sunulur, çünkü Batı, Rus propagandasına göre Rusya düşmanı olarak gösterilmek isteniyor. Kremlin de olası yasaklara karşı ‘Bakın, Rusları sevmiyorlar, Avrupa'da Rusları görmek istemiyorlar' deme fırsatı elde etmiş olur.”

2007 anlaşması askıya alındı

Prag toplantısı öncesinde, yasak konusunda AB ülkeleri arasındaki gerilim oldukça keskinleşmişti. Ancak Avrupa birliği tehlikedeyken, birliğin dışişleri bakanları bir uzlaşmaya varmayı başardılar ve ne zaman olacağı kesin olmasa da, Ruslara vize verilmesini kolaylaştıran 2007 anlaşmasını askıya almaya karar verdiler. Askıya almanın olası sonuçları arasında ise turist vizesinin maliyetinin 35 eurodan 80 euroya çıkması, başvuru sahiplerinden istenen belge miktarının artması ve vize alma süresinin 10 ila 15 güne kadar uzaması yer alıyor.

Dumoulin, sadece bir uzlaşmayı temsil ettiği için kararı bir başarı olarak görüyor. Dumoulin, “Bir noktada, Avrupa Birliği’nin kendisi bir politik hedeftir. Ve bu, bazı semboller belirlemekten çok daha önemli bir hedeftir” diyor.

12 milyon Rus vatandaşı AB için güvenlik tehdidi

Yine de diğerleri bundan o kadar emin değil. Paet'ye göre karar ‘doğru yönde atılmış bir adımı’ temsil ediyor, ancak ‘yeterince ileri gitmiyor.’ Ayrıca, bu karar, Finlandiya ve Estonya gibi ülkelerin daha fazla adım atmasını engellemediği için tartışmayı da henüz sonlandırmıyor.

Pandemi sürecinde yaşanan sınır kapatmaların gösterdiği gibi, üye ülkeler arasında vizesiz seyahat gerektiren Schengen anlaşması bazı durumlarda beklenenden daha esnek olabiliyor. Bu durumlar güvenlik riskleri de içeriyor. Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, Prag'daki toplantının sonunda, çok sayıda AB ülkesinin, hala geçerli ve uzun vadeli Schengen vizesine sahip 12 milyon Rus vatandaşının AB güvenliği bakımından bir sorun teşkil ettiğine ikna olduğunu söylüyor. Landsbergis, “Böylece Rusya'ya komşu olan AB üyesi devletler, ulusal veya bölgesel güvenlik önlemleri uygulayabilecek. Estonya, Letonya ve Polonya ile birlikte önümüzdeki haftalarda Rus turist akışını önemli ölçüde sınırlandırmamızı sağlayacak çözümler bulmaya çalışacağız” şeklinde konuşuyor.

Her gün 1 milyon euro kayıp

Belediye Başkanı Kimmo Jarva, Rusya'daki kardeş şehir Vyborg'a 40 milden daha az bir mesafede bulunan Lappeenranta'ya döndüğünde, Finlandiya vatandaşlarının yeni kısıtlamalardan büyük ölçüde memnun olduklarını söylüyor. Şehir, güney komşusu Vyborg’la uzun ve barışçıl ilişkilere sahip. Hatta şehrin 72 bin kişilik nüfusunun yaklaşık 3 bini Rusça konuşuyor. Lappeenranta'nın ekonomisi de yıllardır büyük ölçüde Rus vatandaşlarının alışverişlerine ve güvenine dayanıyor.

Jarva, “Kovid'den önce her gün yaklaşık 4 bin Rus geliyordu. Şimdi her gün yaklaşık 1 milyon euro kaybediyoruz. Bu süreç Kovid ile başladı ancak şimdi bile şehrimizin birçok sakini Rusların gelmesine izin vermememiz gerektiğini düşünüyor” diyor. Jarva, Lappeenranta ekonomik olarak acı çekiyor olsa da, bu fedakarlığın değerli olduğunu düşünüyor.

Rusya Avrupa Konseyi ile ilişkilerini sonlandırdı

İngiliz haber ajansı yazdı: Rusya Avrupa'ya gazı kesti!

AB: Rusya Avrupalı bazı yetkililere giriş yasağı getirdi

Kış sezonunda 1 milyon Rus turist bekleniyor

Tartışma sürüyor! AB ülkeleri Rus turistlere giriş yasağı getirebilir

Finlandiya'dan Rus turistlere tepki