Avrupa doğalgazı Ukrayna’da depoluyor

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Avrupa Birliği’nin doğalgaz depoları tam kapasiteye yaklaşıyor. Bloktaki enerji şirketleri ise kış aylarındaki yoğun talep başlamadan önce fazla rezervlerini Ukrayna’daki doğalgaz depolarına taşımayı planlıyor.

Financial Times’ın haberinde yer alan Gas Infrastructure Europe'un rakamlarına göre, AB'nin doğalgaz depoları şu anda neredeyse yüzde 99 dolu ve rakamlar Brüksel'in Kasım ayına kadarki depolama kapasitesinin yüzde 90 hedefini aşıyor.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında doğalgaz tedariği korkusu yaşayan Avrupa ülkeleri bu yıl sıvılaştırılmış doğalgaz ithalatına hız verdi. Yaz aylarında azalan talep nedeniyle ülkeler beklenenden çok daha fazla doğalgaz depoladı.

Depolanan miktar AB’yi enerji piyasasındaki şoklara karşı daha dayanıklı gale getiriyor. Ancak tüm depolar dolsa dahi bu miktar Avrupa’nın kış için ihtiyaç duyduğu enerjinin tamamına sahip olacağına anlamına gelmiyor.

FT haberine göre, Argus’un Avrupa Doğalgaz Fiyatlandırma Başkanı Natasha Fielding, “Planlanmamış büyük arz kesintileri veya Avrupa ve Asya’yı aynı anda vuracak uzun ve yoğun soğuk hava dalgaları dışında Avrupa’da doğalgaz kıtlığı riski bu kış için düşük. Avrupa elinden geldiğince stok yaptı” ifadelerine yer verdi.

Buna karşılık geçen yıl Batı'nın enerji gözlemcisi olan Uluslararası Enerji Ajansı, Avrupa'daki depolama tesislerinin yalnızca üçte ikisinin dolu olması riskiyle karşı karşıya olduğu konusunda uyarmıştı.

AB'nin depolama kapasitesi neredeyse tükenirken, şirketler rezervlerini depolamak için giderek daha fazla Avrupa'nın en büyük tanklarına ev sahipliği yapan Ukrayna'ya yöneliyor. Ülkede tutulan doğal gaz miktarını Rusya'nın geçen yılki işgalinden bu yana en yüksek seviyeye yükseliyor.

Bazı şirketler ayrıca kapasiteyi artırmak için ‘yüzer depo’ olarak hareket eden LNG tankerlerine para ödüyor.

İngiltere de tüm depolama alanlarını neredeyse tam kapasite doldurarak (%95) AB’ye benzer bir başarı elde etti. Ancak İngiltere’nin doğalgaz depolama kapasitesi diğer birçok Avrupa ülkesinden daha düşük.

Analistler önümüzdeki haftalarda mevsim normallerinden yüksek olması beklenen hava sıcaklığı tahminleriyle birlikte salı günü itibariyle %10 düşen Avrupa gaz fiyatlarının depolardaki gaz miktarını artırabileceğini ve fiyatlardaki olası artışlara karşı Avrupa ülkelerinin daha fazla korunabileceğini belirtiyor.

Bununla birlikte Rusya’nın geçen ay doğalgaz arzını kesmesinin ardından kıtanın sıvılaştırılmış doğalgaza olan bağımlılığı bölgede depolanan bol miktardaki rezerve rağmen Avrupa’yı potansiyel arz kesintilerine karşı daha duyarlı hale getirdi.

Avrupa doğalgaz göstergesi olan TTF’in fiyatı bu yıl İsrail ve Hamas arasındaki çatışmadan ve Avustralya’da LNG tesislerine yapılan saldırılardan dolayı dalgalı bir seyir izledi. (İsrail Gazze’den çok uzak olmayan bir açık deniz sahasında doğalgaz üretimini durdurdu.)

Ukrayna, kısmen Rusya'nın işgalinden kaynaklanan risklere rağmen doğalgaz depolamak için bir depolama alternatif olarak ortaya çıkıyor. Zira ülkedeki üç yıl boyunca uygulanan ucuz depolama tarifeleri, gümrük vergisi muafiyetleri ve gazın AB’ye kolayca yeniden ithal edilebilmesi şirketler için iştah kabartan teşvikler anlamına geliyor.

Devlet enerji şirketi Naftogaz'a göre, ülkedeki depolar büyük ölçüde Ukrayna’nın batısında, cephe hatlarından uzakta, yeraltında bulunuyor ve şu anda AB kuruluşlarına ait 2 milyar metreküpten fazla gaz içeriyor.

Şirket, yabancı müşterilere Ukrayna'nın ulusal kapasitesinin üçte biri olan 10 milyar metreküpten fazla doğalgaz kapasitesi teklif ediyor.

Naftogaz'ın CEO'su Oleksiy Chernyshov, Avrupalı şirketlerin gazlarını Ukrayna deposuna koyarak "saf bir ticari risk" aldıklarını ve depoların savaştan uzak olmalarına rağmen yine de Rus saldırılarının hedefi olabileceğini söyledi.

Naftogaz, ülke genelindeki 128 tesisinin bu yıl ocak ve ekim ayları arasında Rus saldırılarından zarar gördüğünü söyledi, ancak sektör kaynakları hiçbir yeraltı deposunun vurulmadığını söylüyor.

AB ve Ukrayna, depolama tesislerini savaştan kaynaklanan hasarlara karşı sigortalama olasılığını da tartışıyor. Chernyshov, herhangi bir garantinin Ukrayna depolarının kullanımını daha da artıracağını söyledi, ancak sigortanın "öngörülebilir gelecekte" uygulanabilir olmasını beklemediğini de sözlerine ekledi.

Chernyshov "Ticari şirketler, hiçbir garantiye bakılmaksızın tam ölçekli bir savaşta olmalarına rağmen Ukrayna depolarına 1 milyar Euro'dan fazla değeri olan doğalgaz koydular. Ek sigortalar ile ne olacağını siz hayal edin" diyor.

Bu arada, danışmanlık şirketi ICIS'in Piyasa Analisti Alex Froley'e göre, pazartesi günü itibariyle 21 tanker Avrupa kıyılarında yüzer LNG deposu konumlandırdı. Bu, geçen hafta 16 ve ekim ayının başında ise yaklaşık 10 kadardı.

Froley, "Mevcut hava ve arz ve talep koşulları sabit kalırsa, kasım ayı boyunca yüzer depolamada sürekli bir birikim görmeyi ve belki de Avrupa açıklarında bekleyen 30 kargoya ulaşmayı bekliyoruz" dedi.

Ukrayna depoları ve yüzer depolar, ısıtma talebinin artmasıyla Avrupa'nın kışın kullanabileceği maksimum 100 milyar metreküp depolanmış doğalgaza katkıda bulunuyor. AB gaz depolaması tek başına yaklaşık iki ila iki buçuk aylık en yüksek kış ayları tüketimini karşılayabilir.

LSEG'deki Avrupa Gaz Araştırmaları Direktörü Wayne Bryan, mevcut depolama seviyelerinin kısa vadeli bir tampon sunduğunu söyledi. Ancak Avrupa'nın önemli bir gaz tedarikçisi olan Norveç firması soğuk hava veya arz kesintilerinin "bu depoları hızla boşaltacağı" konusunda uyardı.

Bryan, "LNG'ye uygulanabilir alternatiflerin olmaması AB gaz piyasasını artan oynaklık seviyelerine maruz bırakacak" açıklamasında bulundu.

Sberbank’tan rekor net kar

Fitch'ten petrol ve gaz şirketlerine uyarı

Petrol fiyatlarına, 'Fed' dopingi