Avrupa Birliği’nde kara parayla mücadele dönemi

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Tahminlere göre her yıl küresel ekonomik çıktının %2 ila %5’i aklanıyor. Avrupa’da ise yasa dışı varlıkların aklanma oranı %1,1 seviyesinde. Kara para aklama suçuyla mücadele uzun zamandır öncelik verilen bir konu olsa da, şimdiye kadar bu alandaki başarılar sınırlı oldu. Bununla birlikte suçlar artıyor ve vatandaşlar kanunların bazı durumlarda yeterli olmadığını görüyor.

Avrupa Komisyonu’nun ise bu ay kara para aklama karşıtı bir plan açıklaması bekleniyor ve yeni bir yaklaşıma ihtiyaç duyuluyor. Geçtiğimiz yirmi yılda kara para aklama karşıtı hedefler oldukça genişledi. Şimdi bunlar arasında yalnızca suç ve uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili işlemler değil, vergi kaçakçılığı, terör finansmanı, insan kaçakçılığı ve devletler ile kurumların sponsorluğunda sağlanan rüşvetler de yer alıyor.

Aynı zamanda teknolojik ilerlemeler de kara para aklama yöntemlerinin çeşitlilik kazanmasına neden oldu. Financial Times’ın haberine göre komisyonun planları arasında legal ve düzenleyici girişimler de bulunuyor ve kara para aklama suçunu denetlemek için tek bir kurum oluşturulması da gündemde. Ancak kara para aklama eylemlerinin tespit edilebilmesi için yeni metodların geliştirilmesine de ihtiyaç var.

Bu metodlar risk temelli düzenlemeler çerçevesinde olmalı ve finans denetimcilerinin hukuk makamlarıyla işbirliği artmalı. Şüpheli vakaların tespit edilebilmesi için işbirliğinin özel sektörde olduğu kadar özel sektör ve kamu sektörleri arasında da geliştirilmesine ihtiyaç duyuluyor. Gelişen teknoloji kullanılırken veri gizliliği ile serbest rekabet alanlarına özen gösterilmeli.

Öncelikli olarak yönelinmesi gereken alan ise düzenleme alanı. Kara para aklama karşıtı kuralların şimdiye kadar yapılan detaylı maliyet fayda analizi de, çok daha etkili ve büyük ölçekli bir yaklaşım için yolu açabilir. Vakaları tespit etme konusunda bankacılık sektörü ön planda. Bu nedenle sektör otoritelere bilgi verebilir. Ancak bankalar bu nedenle devasa maliyetler ile milyonlarca eurolu cezalarla karşılaşma riski taşıyor.

Özel sektör tarafından tespit edilen şüpheli aktivitelerin yaklaşık %95 ila %98’i yalancı pozitif olarak görülüyor. Ancak bunlar finansal istihbarat birimlerine gönderilen binlerce rapor arasında yer alıyor. Bunun sonucunda ise dava sürecine kadar gidebilen oldukça az vaka görülüyor. Denetim seviyesinde ise devletlerin öncelikle kendi kurumlarını düzene sokması gerekiyor.

finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre, Avrupa Birliği’nde kara para aklama vakalarının tespit edilmesi için 100’ün üzerinde denetim kurumunun, finansal istihbarat biriminin ve hukuki yaptırım kurumlarının işbirliğine ihtiyaç var. Finans dışı alanlarda ise Avrupa Birliği’nin tamamını kapsayan bir denetim bulunmuyor. Bir başka sorun ise finansal istihbarat birimleriyle ilgili.

Bu birimler nakit transferlerini ve şüpheli aktivite raporlarını inceliyor ve endişe yaratan vakaları hukuki yaptırım sağlayabilecek otoritelere gönderiyor. Bu birimler ise her ülkede farklı şekillerde organize edilmiş, farklı kaynaklara ve personele sahip. Avrupa Birliği için bu birimler arasındaki işbirliğini geliştirmek, yeni bir kara para aklama karşıtı kurum oluşturmaktan daha büyük öncelik taşıyor.

Şüpheli para transferleri için tek bir raporlama türünün geliştirilmesi ise büyük bir adım olacak. Finansal istihbarat birimleri ve hukuki yaptırım kanallarının da personeli için daha fazla eğitim olanağına ihtiyacı var. Ancak yeni eğitim teknikleri önemli bir etki gösterecek olsa da, hükümetler finansal kurumlara yönelik devasa cezalara rağmen, parasızlıktan yakınıyor.

Son olarak bu noktada, tek bir kara para aklama karşıtı kurum, korona virüs sürecindeki Stockholm merkezli Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’ne benzerlik taşıyacak. Ancak korona virüs sürecinde bu kurum da kronik ve epidemik hastalıklarla, bu konuda fazlaca bir şey yapılmasına imkan tanımayan bir donanımla mücadele etmek zorunda kaldı.

Bu nedenle kara para aklamayla mücadelenin etkin bir şekilde gerçekleşebilmesi için tüm yargı süreçlerinin bir araya gelmesi gerekiyor. Ancak Avrupa Birliği üyeleri bu konuya halen çekimser yaklaşıyor.

Fitch’ten Avrupa’ya korkutan uyarı

Bitcoin, kritik destek seviyesini test etti

Finans dışı firmalar döviz açığı verdi