AVM’lerde büyük kavga

Perakendecilerle AVM yönetimleri arasında yaşanan ‘ortak alan genel giderleri tartışması’ iyice kızıştı. Taraflar birbirine rest çekti. Sözcü'den Gamze Bal’a konuşan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, perakendecinin üzerinde yıllık 1.5 milyar TL’lik yük oluşturan AVM’lerdeki ortak alan genel giderlerinin dökümünü AVM’lerden talep ettikleri halde kendileriyle şeffaf bir şekilde paylaşılmadığından şikâyetçi.

Öncel, bu durumun çözülmemesi halinde AVM’lerde bir ‘perakendeci protestosu’ başlayabileceğine işaret etti.

Bu tepkiyi değerlendiren Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş ise, “Protesto hakları saklıdır. Herkes yapabilir. Ancak bu aynı zamanda kanunen tahliye sebebi. Böyle bir durumla karşılaşmamız durumunda biz de iyi niyetimizin su istimal edildiğini düşünerek tahliye emirlerini göndereceğiz” diye konuştu.

Altaş, iyi niyetlerine gösterge olarak ise pandemi sürecinde yapılan kira indirimlerini örnek gösterdi. Perakendeci ise 2020’deki sokağa çıkma kısıtlamaları nedeniyle çoğunlukla kapalı olan mağazalara yapılan kira indirimlerinin, ortak alan giderleri konusunda önüne çıkarılmasına tepki göstererek “Zaten mücbir sebep vardı” diyor.

BMD: HESAP VERİLMEMESİ İSYAN ETTİRİYOR
Ortak alan giderleri en kaba tarifle AVM’lerdeki güvenlik hizmetlerinden, kullanılan elektrik ve suya kadar tüm giderlerin metraja göre dağıtılması anlamına geliyor. Bu gider AVM’nin kaç kapısı olduğuna, o kapıda duran güvenlik sayısına ve mağazaların metrekaresine göre değişiklik gösteriyor.

BMD Başkanı Öncel, “Ortak alan giderleri adı altında perakendeciye binen yükün ağırlığı ciddi bir sorun ancak bundan ziyade hesap verilmemesi isyan ettiriyor” dedi.

Öncel, yaptıkları bir anketle BMD üyelerinin yüzde 95’inin ortak alan genel giderinin dökümünü detaylı bir şekilde alamadıklarını tespit ettiklerini söyledi.

AYD: BİZ DE CİRO KİRASI ÇALANLARI AÇIKLAYALIM
Perakendeciler bölgeye göre değişen bu hesaplamanın suistimal edildiğini düşünürken; suistimalin yalnızca bir iki örneği olduğunu söyleyen AYD Başkanı Altaş ise, bunun tüm AVM’leri kapsayan bir itiraza dönüşmesine tepkili.

“Ortak alanlarla ilgili 2017’de çıkan yönetmeliğe harfiyen uyuyoruz. Ancak yönetmelikteki hükümlerin uygulanmadığı bir iki örneği bulup, tüm sektörü kötülüyorlar” diyen Prof. Dr. Altaş, “O zaman biz de ciro kirası aldığımız yerlerde cirodan çalan perakendecileri tek tek açık açıklayalım, uygun olur mu? Bu yakıştırmayı tüm perakendecilere yapamayız” diye konuştu.

‘TRİBÜNLERE OYNAMIYORUZ’
“Yönetmeliğe uymayan bir iki tane AVM olursa zaten şikayet ediliyor ve bakanlık denetleyip, cezasını kesiyor. Fakat perakende tarafının bu işi biraz speküle ettiğini düşünüyorum” diyen Altaş, şöyle devam etti:

“Ne tribünlere oynuyoruz ne de popülist perakende politikaları izliyoruz. Kimseden haksız yere kazanç da sağlamıyoruz. Elektriğe, suya, doğalgaza biz zam yapmadık, sadece yapılan zamları giderlere yansıttık.”

ŞEFFAF BİR GİDER LİSTESİ HAZIRLIĞI BAŞLADI
Altaş ayrıca, perakendecinin AVM’lerden talep ettiği detaylı ve şeffaf bir ortak alan hesabı için AYD olarak bir çalışma yürüttükleri bilgisini verdi.

Altaş, “Bütün AVM’lerde ortak alan giderlerinin detaylarını gösteren bir liste hazırlatmaya başladık” diyen Altaş, “Bir iki ay içinde görülecek ki haksız sağladığımız bir kazanç yok. Tersine Avrupa’da ve ABD’de olmayan kira indirimleriyle sübvanse ettik” diye konuştu.

PERAKENDECİ KÂRSIZLIKTAN MUZDARİP
Perakendeci ise ortak alan giderleri dışında da artan maliyetlerle baş etmeye çalıştığını söylüyor.

BMD Başkanı Sinan Öncel, son bir yılda ham maddede yüzde 60-80 aralığında zamlar yaşandığını aktardı. Öncel, özellikle taşımacılık masraflarının, navlun maliyetlerinin çok arttığına dikkat çekti.

Hazırgiyimde tüketiciye yansıyan zamların yıllıkta yüzde 30 olduğunu ifade eden Öncel, “Maliyetler yüzde 80 artmışken ürünler yüzde 30 zamlanabildi. Bu oran daha fazla olmalıydı. 2021 Ağustos’ta TÜFE ve ÜFE arasındaki 26.3 puanlık farkı perakendeci üstlendi. Bu da firmalara kârsızlık olarak yansıyor” diye konuştu.

BU KADAR ZİYARETÇİ 2022 MART’TA BEKLENİYORDU
AYD Başkanı Hüseyin Altaş’ın verdiği bilgiye göre ise, bu yılki AVM’lerdeki ziyaretçi sayıları 2019’u yakaladı.

Geçen yıl sokağa çıkma yasakları ya da hafta sonu kısıtlamalarıyla geçtiği için bu yılki verilerin 2019 ile kıyaslanmasının daha doğru olacağını aktaran Altaş, “2019 Temmuz-Ağustos dönemi ile 2021’in aynı dönemi giriş sayıları bakımından hemen hemen aynı. Günlük giriş 2019’da 6.5 milyondu, bu yıl da öyle. Bu bizim 2022 Mart’ta beklediğimiz bir sonuçtu” dedi.

Altaş, aynı dönem aralığında cirolarda yüzde 150’ye kadar artış olduğunu ancak enflasyondan arındırıldığında bu oranın da 2019 ile aynı kaldığını aktardı.

GAZİ VE ŞEHİT YAKINLARINA KAMPANYA
Öte yandan Sinan Öncel, bu yıl Mustafa Kemal Atatürk’e gazi unvanı verilmesinin 100. yıl dönümü olduğu için BMD üyesi markaların gazi ve şehit yakınları için özel bir kampanya düzenleneceğini duyurdu.

Öncel, “BMD üyesi 200’e yakın markamız 19 Eylül’de gazilerimizin ve şehitlerimizin yakınlarının yapacakları alışverişlerde yüzde 10 ila yüzde 50 arasında indirim uygulayacak. İndirim yapacak markalarımız Bakanlık tarafından şehit yakınları ve gazilerimize iletilecek. Ayrıca biz de BMD’nin birlesmismarkalar.org.tr adresinden duyuracağız. Mağazalarımız o güne özel afişlerle donatılırken çalışanlarımız da yakalarına gaziler günü rozeti takacak” diye konuştu.