AVM’lerde ‘açık kapı’ tehlikesi!

Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği’nin (AYD) 2016 verilerine göre, Türkiye’de 350 AVM bulunuyor. İstanbul, 100’ün üzerinde AVM’yle listenin en üstünde yer alıyor. Habertürk'ten Uzay Kesmen İstanbul’da, 2 yakada en eski ve en yeni AVM’lerin de aralarında bulunduğu 28 AVM’yi gezdi.

KİLİTLİ KAPI YOK AMA...

İstanbul’da gezdiğimiz 28 AVM’de en az 3 acil çıkış kapısını kontrol ettik. Kapıların, hırsızlık veya başka gerekçelerle kapalı olup olmadığını inceledik. Kapalı bir kapı bulamadık. Her AVM’de acil çıkış kapılarının önünde farklı uyarılar var. Çoğu kapıda ise “Gereksiz yere kullananlar cezalandırılır” ve “Kapılar alarmlıdır, acil durumlar dışında açmayınız” uyarıları yer alıyor. Yangın Yönetmeliği’ne göre, acil çıkış kapılarının en az 90 dakika yangına dayanıklı ve duman geçirmez nitelikte ve sürekli kapalı olması gerekiyor. Ayrıca kapıların, kendiliğinden kapatan düzeneklerle donatılması ve itfaiyecilerin ya da görevlilerin gerektiğinde içeriye girmelerine imkân sağlayacak şekilde olması önem taşıyor.

Kimi AVM’lerde bu kapıların sıklıkla personel tarafından kullanıldığını ve acil çıkış kapılarının sürekli açık olduğunu gördük. Hatta bazı acil çıkış kapılarının takoz ve dubalarla duvara sabitlenerek açık kalmaları sağlanmıştı. Bu durumun büyük risk oluşturduğunu söyleyen İTÜ Makina Fakültesi Öğretim Üyesi ve eski İstanbul İtfaiye Müdürü Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç, “Kapının açık bırakılmasının birinci sakıncası, eğer merdiven basınçlandırılıyor ise bütün hava o açık bırakılan yerden gireceği için basınçlandırma etkisi olmaz. Etkisi olmadığı için de katlardan bu yangın koridorlara ve merdivenlere girer. Oysa basınçlandırmanın amacı içeride her zaman 15-50 pascal arasında bir basınç olması, böylece yüksek basınç olduğu için oraya dumanın girmemesinin sağlanmasıdır” dedi.

‘BACA ETKİSİ YAPAR’

Acil çıkış kapılarının sürekli kullanılması ve açık bırakılmasının ciddi bir ihmal olduğunu söyleyen Kılıç, “Çünkü o zaman basınçlandırma planı hiçbir işe yaramayacaktır. Ayrıca kapı açık bırakıldığı zaman baca etkisi yapar. Dumanı en üst kata kadar anında çeker. Bunların hepsi eksiklik ve ihmaldir” diye konuştu.

ACİL ÇIKIŞ KAPILARI DEPOLARA GİDİYOR

AVM’lerdeki acil çıkış kapıları, gün içinde alışveriş merkezi çalışanları tarafından sıklıkla kullanılıyor. Üsküdar’da girdiğimiz bir AVM’nin acil çıkış kapısı ve beraberinde ilerlediğimiz koridor, alışveriş merkezindeki dükkânların depolarına gidiyor. Bu durumun da yanlış olduğunu kaydeden Prof. Dr. Kılıç, “Acil çıkış koridorlarının depolara açılması bir sıkıntı. Devamlı bir sirkülasyon oluyor. Bu nedenle de kapılar, altına takoz koyularak açık bırakılıyor. En lüks AVM’lerde bile arka taraftaki merdivenlerin içinin sigara içme alanı ve depo alanı olarak kullanıldığını biliyorum. Kimi yerlerde de kapıların arkasında kapı kapatıcı yok. Acil çıkış kapısı açıldığı zaman kapı kapanmıyorsa içeri duman girer, insanlar çok zor durumda kalır. Mutlaka kapı kapatıcının olması gerekir. Ayrıca duman sızdırmazlık şeritlerinin de yeterli olmadığını görüyoruz” değerlendirmesini yaptı.

‘KİLİTLİ DEĞİL AMA KAPALI OLMASI GEREKİYOR’

Yangın bilirkişisi Murat Efir, “Biz hastane ve AVM’lerde yangın risk analizleri yapıyoruz. Acil çıkış kapıları da bunlardan bir tanesi. Her alışveriş merkezinde yangın senaryosu olması gerekiyor. Bu yangın senaryosu gereği manyetik kontaklarla beraber herhangi bir yangın anında senaryonun devreye girmesiyle bütün yangın kapılarının kilitli değil ama kapalı olması gerekiyor. Bir tanesinin açık olması bütün senaryoyu boşa çıkarır. Basınçlandırma sistemi de çünkü devreye giriyor” değerlendirmesinde bulundu.

‘BAZI KAPILAR YANGINA DAYANIKLI DEĞİL’

ABD itfaiyesine eğitimler veren ve İstanbul Adliyesi’ne bağlı olarak yangın bilirkişiliği yapan Mehmet Balbaloğlu ise şunları söyledi: “Kapılar uygun değil. Bir kapının önü market arabasıyla kapatılmış. Başka bir kapıda eşik var, olmamalı. Ayrıca bu kapılar kendiliğinden kapanmalı. Ama bazı kapılarda bu sistem yok. Yönlendirmeler de yanlış. Işıklı olmalı. Bazı kapılar da yangın kapısı değil. Bu kapılardan bazılarının 90 dakika yangına dayanması mümkün değil.”