AVM’de ‘geçici mağaza’ dönemi

"Türkiye perakende sektöründe tam anlamıyla yaprak dökümü yaşanıyor. Açılan mağazadan çok kapanan mağazalar gündemde artık. Bu gelişme hem alışveriş merkezi yatırımcısını hem de perakendeciyi yeni yöntemler geliştirmeye itiyor. Deneme dönemi bunlardan biri..." Jale Özgentürk konuyu Hürriyet’teki köşesinde yazdı…

“Perakende sektöründe son dönemlerde açılan mağazalardan çok kapanan mağazalar gündemde. Büyük kentlerin ünlü caddelerinde, alışveriş merkezlerinde (AVM) verimsiz kalan mağazalar birer birer kapanıyor. Gerekçeler kentsel dönüşüm, perakende cirolarındaki düşüş ve en önemlisi de döviz kurlarının artışıyla patlayan kiralar.

Kiralar düşmeye başlasa da giden mağazaların yerine yeni kiracı bulmak kolay olmuyor. Hem perakendeciyi hem de alışveriş merkezi yatırımcılarını etkileyen krizde iki taraf arasındaki çelişkiler ise derinleşerek sürüyor.

TALEPLER BİTMİYOR

Neler oluyor diye önce AVM yatırımcılarına sordum. Sektörün sorunlarını kabul ediyorlar ancak yaşanan sıkıntıları perakendecilerin fırsata çevirdiği iddiasını ortaya atıyorlar. Bir yatırımcı “Perakendecilerin talepleri bitmiyor” diyor.

Mağaza kapatmanın açmaktan daha övünülür hale geldiğini söyleyen AVM sahipleri ve işletmecileri, “Perakendeciler artık çok kolay mağaza kapatma kararı alıyor. Bu bir tehdide dönüşüyor. Yeni açılmak zorunda kalan AVM’lerde ise dekorasyon giderleri tamamen yatırımcıya ait hale geldi. Yeni bir AVM’de dekorasyon gideri 25 milyon TL’yi buldu. Sıkıntı büyüyor” diyor.

Dövizle kiralama konusunda AVM’lerin yüzde 80’inde anlaşma olmuş. Yabancı işletmeciler ise bu konuya daha mesafeli yaklaşıyor. Yine AVM yatırımcıları, var olan yatırımların devreye girmesinden sonra 2019’dan sonra yeni AVM açmaya kimsenin yanaşmayacağı görüşünde. Çünkü yatırımların geri dönüş süresi 10 yıldan 15 yıla çıkmış.

Bir yatırımcı AVM’deki her bir kiracının ayrı ayrı desteklendiğini, ciro sorunu yaşamaya başladığında ortak çare arandığını, ciroya göre kira konusunun yaygınlaştığını anlatıyor.

DEVLER BEKLEMEDE

Cevahir, İstinye Park gibi birkaçı dışında mağaza açmak için sıra beklenen AVM kalmadığını söyleyen bir yatırımcı, büyük yabancı markaların da artık mağaza açmak konusunda istekli olmadığını anlatıyor. “Zara, Mango, H&M gibi yabancı markalar bu yıl mağaza açmama kararı aldı. Hatta cirosu kötü giden mağazayı ya küçültüp ya da kapatmayı düşünüyorlar” diyor. Mango kapatmalara başlamış durumda.

4 BİN MAĞAZA BOŞ

Verilen bilgilere göre 348 AVM’de 4 bine yakın mağaza boş duruyor. Tabii bu dönemi fırsata çevirmeyi düşünen yeni markalar da boy göstermeye başladı. Kadın giyimde İstanbul’un tekstil merkezi Merter’den yeni markalar çıkmaya başladığını söyleyen yatırımcı, Japonya ve Kore’den de Miniso, Mumuso gibi markaların pazara girmeye başladığını anlatıyor. Bu yeni markaların getirdiği yeni bir uygulamayı da şöyle açıklıyor: “AVM’lerde pop up dönemi başladı. Yani AVM’de aniden açılan, kısa sürede ya büyüyen ya da yok olan markalar var. Markalar küçük bir mağazayı 3 aylık kiralıyor. Ürünlerine ilgiyi, ciroyu görmek istiyor. Bu üç ayın sonunda satışı başarısız görürse kapatıyor, başarılı olursa mağazayı ve zinciri büyütüyor.”

Bunlar AVM yatırımcılarının dertleri.

Fırsat var ama perakendeci rahat mı? Bu talepleri boşuna mı? Tabii ki hayır. Turizmde sıkıntıların yaşandığı, dövizin alıp başını gittiği bir ortamda perakendeci ayakta kalma mücadelesi veriyor.

Yani iki tarafta zorda ve aynı gemideler. Ancak ne yazık ki gemi hızla su alıyor.”