Astrofizikçi Umut Yıldız NASA’dan ayrıldı! Türkiye’ye dönüyor

Türkiye'nin uzay alanında yaptığı çalışmalar ve ilk astronot Alper Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay İstasyonu'na çıkması, yurt dışındaki Türk bilim insanlarının yüzünü yeniden ülkeye çevirmesine neden oldu. ABD'de 10 yıldır Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)'da astrofizik ve derin uzay alanında çalışmalar yapan Dr. Umut Yıldız, sosyal medya hesabından yaptığı açıklama ile Türkiye'ye dönüp uzay alanındaki çalışmalarına ülkesinde devam edeceğini duyurdu. Yıldız'ın geri dönüş kararını duyurduğu videoyu, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır da 'Hoş geldiniz' notuyla kendi hesabından paylaştı.

Yıldız, videoda, "Bir gün NASA'dan ayrılma tweeti atacağımı düşünmezdim, işte o gün bugünmüş. Kendimi neredeyse doğma büyüme uzay sevdalısı bir insan olarak görürüm ve aklım fikrim hep bir karış uzayda olmuştur. Yıllarca uzay için bir şeyler yapmaya çalıştım, birçok projede yer aldım. Bunun da son 10 yılı NASA/JPL'de (Jet Tahrik Laboratuvarı) hem astrofizikçi hem derin uzay iletişimi alanlarında geçti. Bana çok katkıları olan müthiş insanlarla tanıştım, kendimi ve çevremi geliştirme fırsatı buldum. Artık bu deneyimlerimi Türkiye'de değerlendirmek ve Türkiye'nin uzay atılımını hep beraberce yaşamak için NASA'dan ayrılıyorum" ifadelerini kullandı.

'Daha da fazlasını yapmak istiyorum'

Son 21 yıldır ABD'de yaşamasına rağmen aslında ülkesinden hiç ayrılmadığını belirten Yıldız, "Ülkemde uzay bilincini daha da artırmak için ya sürekli git-gel yaparak veya online yüzlerce e-konferanslar vererek yüzbinlerce öğrenciyle bire bir yazışma konuşma fırsatı buldum. Küçük de olsa katkım olan binlerce öğrenci, motive olup bilimsel veya teknik alanlara yöneldiler. Daha da fazlasını yapmak istiyorum. Ülkemde uzay ve bilim konularında yapacak çok fazla iş var. Hep beraberce yapmak ümidiyle, yepyeni başlangıçlara" dedi.Türkiye'ye 21 yıl sonra dönme kararını değerlendiren Yıldız, "Birkaç ay önce NASA'da 10 yıl çalıştığım için aldığım sertifikayı paylaşmıştım (her 5 yılda bir sertifika ve pin verirler). Bazı insanlar onu görerek, sanki 10 yıllık transfer süresinin sonuna gelmiş futbolcu muamelesi yapmışlar bana. Hayır, ben süresiz kadrodaydım. Hiçbir problemim yoktu, gayet iyi maaşım vardı, fazlasıyla rahattım. Problemimin olmaması problem olmaya başladı, rahat battı, ne yapayım? Türkiye'de de yapacak çok iş var, bir tarafından tutmak istedim" ifadelerini kullandı.

Umut Yıldız: Bu ekosistemin Türkiye'de geliştirilmesi için elimden geleni yapmak için geldim

Astrofizikçi Umut Yıldız, üniversiteyi Türkiye'de okuduktan sonra yurt dışına yüksek lisans için gittiğini, daha sonra NASA'da çalışmaya başladığını anlattı.

Yıldızlara, gök cisimlerine duyduğu ilgi sebebiyle bu alanda bir çalışma yapmak istediğini belirten Yıldız, şöyle devam etti:

"Yaklaşık 8 yıl bir uzay teleskobunda çalıştım. Bu teleskop uzayda yaklaşık 4 yıl civarında kaldı. James Web teleskobundan önce dünyanın en büyük teleskobu buydu. Sonra derin uzay iletişimi adı verilen bir bölüme girdim. Dünyadan 2 milyon kilometre uzaklığa gönderdiğimiz bütün uzay araçlarına biz derin uzay araçları diyoruz. Bunlar radyo gibi frekanslara göre çalışır. Yurt dışına gidişimin sebebi Türkiye'de çalışmak istediğim alanın olmamasından kaynaklandı. Ben radyo teleskopları üzerine çalışmak istiyordum çünkü küçükken 'Mesaj' isimli bir film izlemiştim ve orada Jodie Foster böyle bir teleskop kullanıyordu, düğmeye bastığında teleskop dönüyordu. Ben de o düğmeye basmak istiyordum. Sonrasında dünyada birçok teleskopta bunu yaptım. Kendi hayalimi gerçekleştirdim."

Yıldız, NASA'da çalışırken de Türkiye ile sürekli bir bağlantı içerisinde olduğunu, konferanslara katıldığını, ilk ve orta öğretim seviyesindeki öğrencilere de uzay konusunda farkındalık aşılamaya çalıştığını anlattı.

NASA'daki süresiz kontratını iptal ederek Genel Müdür Yardımcısı olarak çalışmaya başladığı Plan-S şirketi sayesinde son 2 yıldır Türkiye'ye geliş gidişlerinin sıklaştığını aktaran Yıldız, şunları kaydetti:

"Türkiye ile alakalı duygularım depreşti. Burada yapılacak çok şey olduğunu gördüm. Türkiye özellikle uzay teknolojileri alanında çok bakir. Türkiye'nin en ihtiyacı olan şey, uzay ekosisteminin kurulması ve geliştirilmesiydi. Benim Türkiye'de görmek istediğim şey daha çok bilim ve uzay alanında araştırma merkezlerinin kurulması ve bunun yanında daha fazla özel uzay şirketlerinin kurulması. İnsanlar daha çok bu bölümleri okumak isteyecek ve geleceğin mesleklerinin sayısı artacak. Türkiye'de insanlar uzay alanında gelişim gördükten sonra çocukları da bu bölümlere yönelmeye başlayacak. Ben bu ekosistemin Türkiye'de geliştirilmesi için elimden geleni yapmak için geldim."

Yıldız, uzay teknolojilerinin aslında şimdi bile insan hayatının vazgeçilmez bir parçası olduğuna işaret ederek, artık uzayda internet sağlanmaya başlandığını anlattı.

Henüz 2,5 yıllık bir şirket olan Plan-S'in son 2 yılda uzaya 5 uydu gönderdiğini, bundan sonra da birkaç 100 uyduyu gelecek senelerde göndereceğini belirten Yıldız, "Ben bu potansiyeli Türkiye'de gördüm. Bizim şirketimizde oluyorsa diğer şirketlerde de olacak diye düşünüyorum. Bu ekosistemin daha büyümesi ve gelişmesi gerekiyor." diye konuştu.

Yıldız, Türkiye'nin nesnelerin internetinin uzaydan sağlanması konusunda neredeyse dünyayı yakaladığına işaret ederek, bu alanda var olan teknolojilerin daha ucuza satılmasını ve herkesin bu teknolojilere ulaşmasını istediklerini söyledi.

"Ben de gitmeyi çok isterdim"

Türkiye'nin ilk astronotunu uzaya gönderdiğini ve bunun yıllardır hayalini kurdukları bir olay olduğunu vurgulayan Yıldız, "Ben de gitmeyi çok isterdim. Belki 1000'inci belki 10 bininci giderim ama uzaya gideceğim. Bundan sonra Alper Gezeravcı'nın uzaya gittiğini gören bugünün gençleri 'ben de gidebilirim, ben de bu işleri yapabilirim' diyecek. Eminim ki onların zamanında uzayla ilgili çok fazla iş çıkmış olacak." ifadelerini kullandı.

Yıldız, Türkiye'nin Ay Programı'nın içerisinde kendi mühendislerinin yaptığı araçla Ay'ın çevresini dolanması ve diğer ülkeler gibi araştırma yapmak üzere Ay'a inmesinin planlandığını anlattı.

"Astronot daha geniş bir program haline gelsin"

Bundan daha ileri gidilmesi gerektiğinin altını çizen Yıldız, sözlerini şöyle tamamladı:

"İnanıyorum ki Türkiye Uzay Ajansımız Mars'a gitmeyi de hedeflesin. Astronot daha geniş bir program haline gelsin. Uzaya sürekli gidilebilsin. Böylelikle kendi insanlarımız geleceğimizin uzayda olduğunu bilerek ona uygun şekilde hareket etsin. Ben Türkiye'ye gelip gittiğim sürede burada gerçekten bir şeyler yapılabilecek potansiyeli olduğunu gördüm. Belki de yurt dışındaki insanlarımıza tek seferde 'geri gel' demek yerine gidip gelebilecekleri programlar yaparak Türkiye'ye alışma süreçleri geliştirilirse, ben pek çok araştırmacının ülkesine geri döneceğine inanıyorum. Milli Uzay Programı maddelerinin teker teker gerçekleştiğini görmek beni mutlu ediyor. Türkiye'de bunların gerçekleşmesi, bu iradenin devam edeceğine inancımı pekiştiriyor."

Umut Yıldız kimdir?

Umut Yıldız, 1980 yılında İstanbul'da doğdu. Küçük yaşlardan beri bilime meraklı olan Yıldız'ın bu alandaki merakı, ilerleyen yaşlarda da artarak devam etti. Üniversite eğitimini Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü'nde tamamlayan Yıldız, ardından Hollanda Groningen Üniversitesi'nde yüksek lisansını ve Leiden Üniversitesi Gözlemevi'nde de Molekül Astrofiziği alanında doktorasını tamamladı. Herschel Uzay Teleskobu'nu kullanarak yıldız oluşum bölgelerinde su ve oksijen moleküllerinin keşfini yapan takımda da yer alan Yıldız'ın çalışma konuları arasında derin uzay iletişimi, yıldız oluşumu ve büyük veri analizi ile bilgi madenciliği geliyor. Yıldız'ın uzay alanından yayımlanmış birçok makalesi de bulunuyor.

İşte Alper Gezeravcı’nın 14 günlük programı...

Alper Gezeravcı için köprüye Türk bayrağı asıldı

Gezeravcı UUİ'de hangi deneyleri yapacak?

Gezeravcı'nın yakınları kenetlenmeyi heyecanla izledi

Tarihi kenetlenme gerçekleşti! Gezeravcı UUI'de