Astarı yüzünden pahalı

Vatandaşların alışverişlerinde çoğu zaman para üstü olarak kullanmadığı 1 kuruşların basımı hız kesmiyor. Darphane, önümüzdeki sene 900 bin liraya yakın para harcayarak 33 milyon tane 1 kuruş basacak. Piyasaya çıkar çıkmaz eritilerek satıldığı ve bu yolla büyük kâr sağlandığı öne sürülen 1 kuruşların basımına harcanan para, değerini geçmiş durumda.

Devlet çoğunlukla para üstü olarak bile kullanılmayan 1 kuruşların basımına tam gaz devam edecek. Önümüzdeki yıl, 879 bin 120 lira harcanarak 33 milyon 300 bin adet yeni 1 kuruş basılacak. Darphane ayrıca önümüzdeki yıl 133 milyon 580 bin adet 5 kuruş, 171 milyon 200 bin adet 10 kuruş, 83 milyon 560 bin adet 25 kuruş, 61 milyon 660 bin adet 50 kuruş, 124 bin 400 bin adet 1 TL olmak üzere toplam 607 milyon 700 bin adet madeni para basacak. 483 milyonu aşan yeni madeni kuruş, önümüzdeki sene dolaşıma katılmış olacak.
Sadece “8.99 TL” gibi küsüratlı fiyatları olan ürünlerin alışverişinde para üstü olarak verilen 1 kuruşlar, müşteriler tarafından hemen hemen hiç alınmıyor.

Maliyeti 2.64 kuruş

1 kuruşlara yapılan bu harcama, hükümete de eleştiriler yöneltilmesine neden olmuştu. Muhalefetin “1 kuruşun hurda değerinin daha yüksek değerde olduğu, piyasaya sürüldüğünde hemen toplandığı ve eritilerek satıldığı, böylelikle büyük kâr elde edildiği belirtilmektedir.
Piyasaya çıkan kuruşları kim toplamaktadır, bunlarla ilgili bir takibat yapılmakta mıdır? Haksız kazanç için ne tür önlemler alınmaktadır?” iddialarını yanıtlayan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 1 kuruşun 1 Ocak 2009 tarihinde tedavüle verildiğini belirterek, “Tedavüle verildiği tarihte 1 kuruşu oluşturan bakır ve çinko alaşım maliyeti 0.89 kuruş/adettir.
Ancak emtia fiyatlarındaki gelişmeler sonucunda 18 Nisan 2013 tarihi itibariyle ise 1 kuruşun maliyeti yaklaşık 2.64 kuruş/adete yükselmiştir. Kullanımda bulunan 1 kuruş miktarı 109 milyon 509 bin adet olup değeri 1 milyon 95 bin 40 TL’dir” demişti.

Ufaklığın değeri...

Babacan, para üst bile verilmeyen 1 kuruşları piyasadan kaldırmaya yönelik bir çalışma yapmadıklarını belirtirken, “Ancak emtia fiyatlarındaki gelişmeler sonucunda metal değeri itibari değerini geçen madeni ufaklık paraların değerini düşürmeye yardımcı olacak seçenekler üzerinde çalışılmaktadır” demişti. (Mithat Yurdakul - Milliyet)