Anayasa Mahkmesi'nden 'kamulaştırma' iptali

Anayasa Mahkemesi, Alkol ve Kamulaştırma Kanunlarında değişiklik öngören Kanun'un, Kamulaştırma Kanunu'nda değişiklik yapan bazı hükümlerini iptal etti. 

Buna göre, "mahkemelerce idare adına tescil kararı verilen kamulaştırmalarda, tebligatlar ve diğer kamulaştırma işlemlerinin tamamlanmış sayılacağı, bu kamulaştırma işlemleri sebebiyle hiçbir hak ve alacak talebinde bulunulamayacağı, kamulaştırmaya veya bedeline karşı itiraz davaları açılamayacağı, açılmış ve devam eden davaların bu esaslara göre sonuçlandırılacağı"na ilişkin hükümler Anayasa'ya aykırı bulundu. 

CHP ve bazı mahkemeler, Alkol ve Kamulaştırma Kanunlarında değişiklikler öngören 6487 sayılı Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanununun, bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu. 

Davaları birleştirerek esastan karara bağlayan Yüksek Mahkeme, Kanun'un 21. maddesiyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun başlığıyla değiştirilen geçici 6. maddesinin 12 ve 13. fıkralarının Anayasa'ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar verdi.

"Kamulaştırılmaksızın kamu hizmetine ayrılan taşınmazların bedel tespiti" başlıklı geçici 6. maddenin 12 ve 13. fıkraları, şu hükümleri içeriyor: 

"24 Şubat 1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan ve ipotekle teminat altına alınanlar da dahil olmak üzere her türlü alacak ve bedeller, borçlu idarelerce, ipotek veya uygulama tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunda belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle güncellenerek ilgililerine ödenir. Bu hüküm devam eden davalarda da uygulanır. Bu fıkra uyarınca yapılacak ödemeler hakkında da bu madde hükümleri uygulanır.

4 Kasım 1983 tarihinden bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihe kadar kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazların idare tarafından kamulaştırılması halinde kamulaştırma bedeli ve mahkemelerce malikleri lehine hükmedilen tazminat ile bu davalara ilişkin mahkeme ve icra vekalet ücretleri de idarelerce bu maddenin sekizinci fıkrasına göre bütçelerden ayrılacak paydan ve aynı fıkrada belirtilen usule göre ödenir ve işlem yapılır. Bu alacaklar için de bu maddenin on birinci fıkrası, bu fıkra kapsamında kalan taşınmazlar hakkında açılan her türlü davalarda ise yedinci fıkra hükümleri uygulanır. Bu fıkra hükmü, bu fıkra kapsamında kalan taşınmazlar hakkında açılan ve kesinleşmeyen davalarda da uygulanır."

6 ay sonra yürürlüğe girecek 
Yüksek Mahkeme, Kanun'un 22. maddesiyle Kamulaştırma Kanuna eklenen geçici 7. maddenin de Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi.

İptal hükmünün kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak 6 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı. İptal edilen geçici 7. madde ise şöyle: 

"Mülga 6830 sayılı İstimlak Kanununun 16. ve 17. maddeleri ile 2942 sayılı Kanunun mülga 16 ve 17. maddeleri uyarınca mahkemelerce idare adına tescil kararı verilen kamulaştırmalarda tebligatlar ve diğer kamulaştırma işlemleri tamamlanmış sayılır. Bu kamulaştırma işlemleri sebebiyle hiçbir hak ve alacak talebinde bulunulamaz; kamulaştırmaya veya bedeline karşı itiraz davaları açılamaz; açılmış ve devam eden davalar bu madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır."

Alkol yasasındaki değişikliklerin iptal istemine ret
CHP, Kanun'un Alkol Yasası'nda değişiklik yapan bazı hükümlerinin de iptalini istemişti.

"Televizyonlarda alkollü içkileri özendirici görüntülere yer verilmez" hükmü ile eğitim ve öğretim kurumlarındaki alkollü içecek satışını düzenleyen maddedeki "her türlü" ibaresinin iptali istenmişti. 

Yüksek Mahkeme, Alkol Yasası ile ilgili düzenlemelerin iptal istemlerini reddetti.