Albayrak: Kanal İstanbul'un finansmanı noktasında bir sıkıntı görmüyorum

Albayrak, ekonomi basını yöneticileri ile bir araya geldiği 2019 Değerlendirme Toplantısı kapsamında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) tahsili gecikmiş alacak (NPL) konusunda çok kararlı olduğunu gözlemlediğini dile getiren Albayrak, BDDK'nın artık geçmişte bırakacak noktada kararlı bir şekilde normalleşen ve iyileşen piyasada maliye koşulları içerisinde bu süreci kararlılıkla sürdüreceğini dile getirdi.

Türkiye ekonomisinin çok dinamik bir ekonomi olduğuna dikkati çeken Albayrak, "Sektörler bazında baktığımızda, uzmanlıklar açısından da baktığımızda, coğrafi ve lokasyon açısından stratejik konum itibarıyla baktığımızda hakikaten çok rekabetçi ve önemli bir ekonomiye sahibiz. Dolayısıyla bunun alt kırılımlarını çok sağlıklı bir şekilde koordine etmemiz lazım. Burada en ufak bir taviz yok." diye konuştu.

Bakan Albayrak, değişim ve dönüşüm süreci içerisinde bankacılık sektörünün en çok tecrübeye, uzmanlığa, en çok yaşanmışlıklara sahip sektör olduğu için reel sektörün tüm alanlarına biraz daha yönelmesi gerektiğini ifade ederek şunları söyledi:

"Bankacılık sektörü her sektörde iş yaptığı için Türkiye'nin bu anlamda değişim ve dönüşüme maksimum katkıyı yapıp, en fizibıl olan sektörlere kanalize olacak bilgiye sahip olan da onlar. Biraz işte eski dosyalar, eski defterler eski stratejik hedefler üzerinde biraz daha yeni dönemde hemhal olacak şekilde kafa yorup yol haritasını buna göre kullanmaları gereken bir döneme giriyoruz. Ve bu değişim sürecini iyi yapanlar, çok hızlı ve güçlü şekilde adapte olan bankalar çok daha hızlı ve pozitif ayrışacaklar. Bu dönemin en büyük pozisyonu ilk 10 bankanın değişimi. Bilanço büyüklüğünde 4 büyük banka var. Ziraat, Halk Bankası, İş Bankası ve VakıfBank. VakıfBank bu yıl üçüncülüğe yükselerek ilk 3'te kamu bankası olursa şaşırmayın. Bu ne demek; diğer bankaların da biraz hareketlenmesi lazım."

İhracat ve turizm gelirleri

Albayrak, ihracat ve turizm gelirlerine de değindi. İhracat ve turizmin geçen yıl özellikle büyümeye katkı vererek dengelenme sürecinin pozitif gerçekleşmesi açısından önemli bir rol oynadığını vurgulayan Albayrak, özellikle Türkiye'nin ihracat kapasitesi ve potansiyelinin, bölgesel ve küresel tüm sıkıntılara rağmen büyümesini devam ettirmesi gerektiğini ve ihracatın Türkiye için önemli bir çıpa olduğunu söyledi.

Türkiye'nin turizmde çok önemli bir değişim,dönüşüm süreci başlattığına değinen Albayrak, bunun da ekonomik anlamda önemli katkı vereceğini dile getirdi.

Sektörel anlamda desteklerin, teşviklerin ve vergi indirimlerinin devam edip etmeyeceği yönündeki soruları da yanıtlayan Albayrak, vergi indirimlerinde ekonomiye, üretime, istihdama ihracata ve toplam katkı temelinde sektörleri değerlendirdiklerini ve bunları doğru şekilde inceleyerek ele aldıklarını kaydetti.

Albayrak, bu noktada her hafta sektörel toplantılar düzenlediklerini ve alt sektörlere ulaşarak durumu daha yakından incelediklerini bildirdi.

İstihdamda yeni çalışmalar

Ekonomik güvenlik konusunda ciddi anlamda kafa yorduklarını ve çalışmalar yaptıklarını aktaran Albayrak, bu konuyla ilgili yoğun çalışmaların devam edeceğini ifade etti.

Bakan Albayrak, istihdam beklentilerine ilişkin ise şunları kaydetti:

"Dengelenme sürecinin kazanımlarını en net göreceğimiz alan istihdam noktası. İstihdam bu manada 2020 yılı itibarıyla bu iyileşmenin çok daha güçlü bir şekilde görüleceği bir yıl olacak. Bu konuyla ilgili detaya girmeyeyim ama istihdam özelinde de bazı ekstra çalışmalarımız var. İstihdamla ilgili belirlediğimiz 2 tane stratejik çalışma var. Bunu gelecek aylarda ortaya koyacağız."

Rekabet Kurumu'nun bankalarla ilgili başlattığı soruşturma

Berat Albayrak, Rekabet Kurumu'nun bankalarla ilgili başlattığı soruşturmaya ilişkin şu değerlendirmede bulundu:

"Açıkçası Rekabet Kurumu özelinde ben de piyasadan duydum o gün. Ve benzeri sektörlerle ilgili çalışmaların Rekabet Kurumu'nun gerek şikayete dayalı gerek süreçlere dair... Tamamen serbest piyasa koşulları içerisinde, açıkçası Ankara'ya da gitmedim, süreçle ilgili çok fazla detay almadım ama herhalde biraz daha bilgi sahibi olursam daha net yorum yapma şansım olabilir ama serbest piyasa kuralları içerisinde ben çok fazla endişe oluşturacak bir durum görmüyorum."

Doğrudan Yabancı Yatırım (FDI) tahminlerini paylaşan Albayrak, bu yıl 15 milyar dolar civarında bir yabancı yatırım gelmesini beklediklerini söyledi.

2020'nin Türkiye açısından daha iyi bir yıl olacağına işaret eden Albayrak, "Vatandaşın daha pozitif gelişmeleri daha güçlü bir şekilde görmeye başladığı, 2020 yılı kesinlikle toplum açısından çok daha iyi bir yıl olacak toplum açısından. Ama değişimin paydaşları açısından değişime ayak uydurmak açısından zor olacak." şeklinde konuştu.

"2020'li yıllarda Türkiye hem denizde hem karada pozitif habere kavuşacak"

Albayrak, yeni büyüme modeli üzerine gelen soruya şöyle yanıt verdi:

"Büyüme modeli aslında kapsamlı uzun cevap gerektiren bir soru. Amaç şu katma değeri yüksek olan alanlara kanalize olarak Türkiye'nin oluşturduğu toplam payı artırmak. Bu kademeli değişim noktasında Türkiye'nin aleyhine olan ithalat noktasında mesela Türkiye'nin kaynaklarını dışarıya aktarma noktasında alınan iyileşmeleri eş güdümlü bir şekilde konsolide ederek bu süreci tamamlamak. Bazı noktalarda siz iyileştirmeleri yapabilirsiniz destek teşvik gibi ama iklim oluşmaz. Doğu ve Güneydoğu gibi müthiş fırsatlar var, güvenlik olmadığı zaman olmuyor. Fakat son birkaç senede çok pozitif bir süreç var. Turizm ve fabrikalar açılıyor."

Türkiye'nin özellikle enerjide arama ve sondaj faaliyetlerinde sessiz bir devrim gerçekleştirdiğine dikkati çeken Albayrak, "Türkiye tarihte olmadığı kadar etkin bir sondaj ve aramacılık faaliyetleri yürütüyor. Benim inancım şudur ki 2020'li yıllarda Türkiye hem denizde hem karada pozitif habere kavuşacak." dedi.

Değerli konut vergisiyle ilgili çalışma yürütülüyor

Bakan Albayrak, değerli konut vergisiyle ilgili bir çalışma yürütüldüğüne işaret ederek, "Mecliste komisyon eylülde başladı ve devam etti. Yeni talepler noktasında yeniden değerlendiriliyor. Zannediyorum bu ay bir çalışma noktasına bir yere gelinir. Hangi yöne evrileceğini o süreç içerisinde görürüz." dedi.

Asgari ücret desteği konusunun her dönem konuşulan bir konu olduğuna değinen Albayrak, "Asgari ücretteki vergiler, destekler ve bu çerçevede iyileşme... Bu iktidar döneminde 2001-2002 yılında asgari ücret yaklaşık 120 dolardı bugün 400 dolar. Alım gücü dolar bazında bile o günden bugüne artmış. Daha iyi bir noktaya gelmiş fakat yeterli değil. Bu ülkede asgari ücret özelinde alt gelir grubu özelinde bu iyileşmenin çok daha ileriye taşınması lazım. Ama şunu çok net söyleyeyim; Bu ülkede, bu hükümet 17 yıllık iktidarı boyunca bu iyileştirmeyi popülizmden uzak bir şekilde, karşılıklı kazan kazanla yapıyor. Hükümet, bilanço ne kadar iyileşirse bunu da halka yansıtacak şekilde ortaya koymak lazım."

"İyileştirmelerin tamamı devam edecek"

2018 ve 2019'un zor yıllar olduğunu ve 2020'nin daha iyi bir yıl olacağını belirten Albayrak, "Ekonomide, toplam bilançoda biz ortaya koydukça, emin olun, alt gelir grubu özelinde yani bu iyileştirmelerin tamamı devam edecek." dedi.

Tasarruf hedeflerinin kabaca tuttuğunu aktaran Albayrak, "Ama büyüme hedeflerinde seçim tekrarı bahanesiyle dolaylı şekilde ikinci çeyrek kayıp bir çeyrek olarak geçti. Maalesef bir çeyreğin kaybı toplam büyümeye etkisiyle birlikte gelirlere etkisi, gelirlere etkisiyle birlikte bütçeye etkisi olan bir yıldı. Ama tasarruf noktasında 2019 için koyduğumuz hedeflerin çoğunu gerçekleştirmiş olduk." diye konuştu.

"Türkiye'ye özgün bir çalışmayı yürüyoruz"

Albayrak, şunları söyledi:

"Ben meseleye bütünleşik bir emeklilik sistemi olarak bakıyorum. Bu çalışmayı uzun zamandır yürütüyoruz. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yürütüyor bizler de destek veriyoruz. Türkiye, özellikle 2020 yılından sonra artık emeklilik sistemi özelinde ciddi bir reform yapmak durumunda. Tüm paydaşların menfaatine, herkesi de kazan kazan resmi içerisinde olması gerektiği bir noktada.

Bu çalışmalar, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı koordineli bir şekilde yürüyor. Bu yıl önemli bir yıl. Kıdem tazminatı özelinde konuşmuyorum. Tüm emeklilik sistemi dünyadaki en başarılı benzer ve Türkiye'ye uygun örneklerle uyumlu maddeleri çalışarak, Türkiye'ye özgün bir çalışmayı yürüyoruz. 2023 hedefleri doğrultusunda, bu adımı atmamız lazım. Bu bir ihtiyaç ve zaruret. Türkiye'nin tüm paydaşlarının mutsuz olduğu bu yapıdan daha mutlu olduğu bir yapıya kavuşması elzem bir durum."

Bakan Albayrak Moody's'in son açıklamasına ilişkin ise "Moody's bir açıklama yapmış. Çok etkisi oldu mu? Faizler fırladı mı? Dolar 6-7 oldu mu? Samimi konuşuyorum, reyting kurumları özelinde meseleye bakmıyorum. Farkındaysanız ilk günden beri reyting kurumlarıyla ilgili yorum yapmıyorum.

Bizim gerekli adımları atmamız lazım. Biz doğru adımları doğru şekilde atarsak zaten neticeyi o reytinglerden önce almaya başlıyoruz. Tüm bu adımların neticesidir ki iyileştirmeyi tüm makro ve mikro datalarda görmeye başladık." değerlendirmesinde bulundu.

Berat Albayrak, faizlere ilişkin, "Türkiye birçok dönem negatif faiz verdi. Dünyada birçok ülke negatif faiz veriyor. Negatif Faiz vermesinden beri hala kağıda giriş var. Demek ki negatif faiz, nominal faiz değil başka bir şeye bakıyor ki yatırımcı giriyor hala. Geleceğe, trende, mali disipline, kredibiteye bakıyor. Kamu bankaları, özel bankaların Türkiye'de ciddi karlılıklarının bir sebebi buydu. Birçok tahminlerde trendin aşağı yönlü olacağı, tek haneli faizleri 2020'de göreceğimiz yer alıyor."

Derecelendirme kuruluşlarının Türkiye'nin notuyla ilgili değerlendirmelerine değinen Albayrak, "Not artışıyla ilgili olarak doğal seyri çok geç bile kalındı. Not artışını piyasa da bekliyor ama geriden geliyoruz. Aralık ayında Türkiye'nin 2019 büyümesini pozitife veya sıfıra eviren uluslararası kredibilitesi tavan yapmış kurumlardan bahsediyoruz. Yıl bitti ve Türkiye pozitif büyüyecek." dedi.

"Kanal İstanbul'un finanse edilebilirliği noktasında sıkıntı görmüyorum"

Kanal İstanbul'a yönelik soruyu da yanıtlayan Albayrak, şunları kaydetti:

"Kanal İstanbul'un ekonomik tarafı gündem işgal etmesi gereken bir husus değil. Hayatını 'olmazlar' üzerine konumlandıran bir siyasetle muhatap olduğunuz zaman, ben meseleye pozitif yaklaşım gösterme tarafında olduğum için hiçbir zaman bu polemiklerin içerisinde olmadım. Kanal İstanbul'un sadece stratejik olarak değil, ekonomik olarak da çok önemli bir proje olduğunu düşünüyorum. Kanal İstanbul'un finanse edilebilirliği noktasında bir sıkıntı görmüyorum, makul ve yapılabilir bir proje."