‘Akşam 8’den sonra yemeyin’ koca bir yalan

Obezite, batı toplumlarında görülen bir hastalık iken artık tüm dünyada, özellikle sosyo-ekonomik gelişme gösteren ülkelerde de alarm verecek boyuta ulaşmaya başladı. Her zaman söylediğimiz bir şey var; 'Bel ne kadar kalın, ömür o kadar kısa'. Bel kalınlığının ömrü kısaltmasındaki sebep, yol açtığı kalp ve şeker hastalığıdır. Günümüzde yapılan önemli bilimsel araştırmalara göre; aldığımız kalori ne kadar önemliyse kalorinin kaynağı ve muhteviyatı da o kadar önemli sayılmaktadır. Sonuç olarak diyet yapma arzusu içinde olanların en başta sağlıklı gıdaları beslenme planına koymalarını, daha sonra bu gıdaların içinden seçtiklerini belirli bir kalori nispetinde yemelerini tavsiye ediyoruz.

ESMER ŞEKERİN KALORİSİ YÜKSEK
Ambalajlanmış hazır gıdalardan uzak durulmalı, yemekler evde hazırlanmalı, porsiyon miktarına dikkat edilmeli ve gün içerisinde yeterli sıvı tüketilmelidir. Kilo vermemizi engelleyen yegane sistem; midemiz, yağ hücrelerimiz, pankreasımız ve beynimizin arasındaki iletişimi sağlayan hormonal sistemin bozulmasıdır. Bunun suçlusu ne tereyağıdır, ne hayvansal yağdır, ne de suçlanan diğer gıdalardır. Günümüz araştırmaları bunun tek suçlusunun, hazır koruyucu ve kimyasal maddeler içeren gıdalar olduğunu kanıtlamıştır. İnanın ki sadece buna ve beraberinde porsiyon miktarına dikkat edilse, insanlar adeta kilo verme makinası haline gelirler.
Kimyasal olarak fark olsa da basit çerçevede şeker ile beyaz ekmeğin arasında fark yoktur. Günümüzde Stevia ve Agave şurubu şekere bir alternatif olarak gösterilen bitkisel çözümlerdir. Zararlı ya da zararsız oldukları henüz yüzde 100 ispatlanmamıştır. Bunlar her ne kadar gündelik hayatımıza yeni girmiş olsa da, tarihi geçmişleri göz önünde bulundurularak şeker alternatifi olarak kullanılabileceklerini belirtmek isterim. Esmer şeker, aslında tabir edildiği gibi az işlenmiş şeker değildir. Esmer şeker, şeker pekmezi ile boyanmış beyaz şekerdir. Dolayısıyla hem faydası yoktur, hem de kalorisi yüksektir.

PEKMEZ=ŞEKERSİZ REÇEL
Pekmez, meyve suyunun üçüncü kaynama evresinden sonra açığa çıkan bir maddedir. Meyvelerdeki faydalı maddeleri her ne kadar konsantre halde almamıza vesile olsa da benim pekmeze karşı bakış açım, şeker katılmamış reçelden ibarettir. Meyve üçüncü kaynama evresine kadar zaten birçok faydalı özelliğini maalesef kaybeder. Sadece demir, magnezyum ve potasyum gibi elementler kalır. Pekmez, bu maddelere ihtiyaç duyulduğu durumlarda faydalıdır.
Hayvansal yağların bitkisel yağlara göre kalp hastalıkları ve kanserden koruduğu bilimsel bir gerçektir. Tereyağı veya katı hayvansal yağ sınıfındaki doymuş yağların elbette sağlıklı bir diyette yer alması gerekir. Fakat beslenme planınız içerisindeki yağların yüzde 15-20'sini geçmemesine özen gösterilmelidir. Her şeyin azı karar çoğu zarar olduğu gibi burada da 'Kebap sofraları kurdurup bunları yiyin, bunlar sizi kalp hastalıklarından koruyacak' demek, edindiğimiz bilimsel kanıtlara aykırıdır.
Beslenme tipi açısından karbonhidrata dokunmadan protein alımını artırmanın zayıflatacağı söylense de geçtiğimiz yıl yayınlanan kapsamlı araştırma, protein miktarı arttıkça alınan kilonun da arttığını bize gösterdi.
'Akşam 8'den sonra kilo almamak için yemeyin' hurafesi günümüz biliminde de ne yazık ki halen alıcı buluyor. Açık ve net bir şekilde ifade etmeliyim ki, kaloriler sindirim sisteminizde kol saatiyle gezmezler. Önemli olan gece uyumadan iki saat önce hormonal sisteminizi rahatsız edecek boyutta şekerli gıdalardan kaçmanızdır.
'Az ve sık beslenmek metabolizmanızı hızlandırır' demek de yanlıştır. Bu sadece hipoglisemi riskini önlemek adına şeker hastalarına tavsiye edilir. Bu sebeple, metabolizmamı hızlandıracağım diye az ve sık beslenenler günün sonunda daha fazla kalori almış olurlar.
Diyete başlamak da zayıflayacağınız garantisi vermez. Zayıflamak için yapılacak şey, tümden yaşam tarzı alışkanlıklarını modifiye etmektir. Kaloriyi ne kadar kısarsanız, yakın vadede o kadar fazla kilo verebilirsiniz. Fakat sadece kalori hesabıyla kilo verenlerin üç ile beş yıl arasında verdikleri kiloların tamamını geri aldıkları da bilimsel bir gerçektir.

TAZE SEBZE VE MEYVE TÜKETİN
Her gün yenmesini tavsiye edeceğim başlıca sebzeler; ıspanak, taze fasulye, bamya, enginar ve brokolidir. Ispanakta alfalipoik asit vardır ve bu sayede trigliseritleri yüzde 60 oranında düşürür. Taze fasulye; lif, protein ve mineralden oldukça zengindir. Kilo vermeye yardımcı olmaktan kolesterol düşürmeye kadar birçok alanda etkilidir. Enginar, adeta karaciğer yenileyici bir hap etkisi gösterecek kadar faydalıdır. Bamya ise karbonhidratların emilimini azaltır. Kolesterolü yüzde 10 oranında düşürür. B vitaminleri ve antioksidanlar içerir ve bir tabağı sadece 33 kaloridir.
Brokoli; beta-karoten, C vitamini ve folik asit içeriği sayesinde mide, bağırsak ve akciğer kanserine karşı koruyucu olduğu bilinen bir sebzedir.
Yaban mersini, antioksidanlardan en zengin ve bu özellikte en kolay ulaşılabilecek meyvedir. Kansere, göz dibi hastalıklarına ve idrar yolu enfeksiyonlarına karşı etkilidir. Kivi, C vitamini ve potasyumdan zenginidir. Sabahları yenilen bir adet kivi, adeta bir antidepresan etkisi yapabilir ve gözünüzü kataraktan koruyabilir. Elma, lif oranı yüksek olması sebebiyle hem kilo vermeye, hem de kolesterol düşürmeye yardımcı olur. Kara üzümün, kalp hastalığından kansere kadar birçok hastalık için koruyucu olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bir avuç üzüm, bir kadeh şarap kadar rezveratrol adındaki antioksidan maddeyi içerir. Dolayısıyla diğer özelliklerinden de faydalanmak için üzümün kendisi dışında başka bir alternatife yönelmeye gerek yoktur.

Halit Yerebakan/Sabah