Akkuyu projesinde sürpriz değişiklik

Rusya’nın Türkiye’de inşa edeceği Akkuyu nükleer santrali ile ilgili yeni bir iddia Rus basınına yansıdı. RBC ajansı, projenin sahibi Rus devlet şirketi “Rosatom”un iki Türk partnerinin çekilme kararı aldığını duyurdu. Yerine "devlet elektrik enerji" şirketinin dahil olacağı iddia edildi.

Habere göre, 22 milyar dolar değerindeki santral projesinden, Türkiye’de hükümete yakınlıkları ile bilinen Kolin İnşaat ve Kanyon İnşaat şirketleri çıkma kararı aldı. Diğer yandan aynı haberde, geçen yaz Rosatom ile imzalanan ortaklık anlaşmasına katılan üçüncü şirket Cengiz İnşaat’ın çekildiğine dair bir bilgi yer almadı.

Bu iki şirketin yerini, Türkiye’nin devlet elektrik enerji şirketi EÜAŞ'ın (Elektrik Üretim A. Ş.) alacağı bildirildi. EÜAŞ, Sinop’ta Japonlarla yapılması planlanan ikinci nükleer santralin partneri olarak biliniyor. Benzer iddiayı “kulis bilgisi” olarak Cumhuriyet gazetesi yazarı Çiğdem Toker de bugün dile getirdi.

RBC ajansı, Akkuyu konsorsiyumundan Kolin ve Kalyon şirketlerinin çıktığını Rosatom ve Akkuyu Nükleer şirketine yakın iki kaynağa doğrulattığını duyurdu.

Bir Rus yetkili, “Akkuyu için yatırımcı aramaya devam ediyoruz ve Türk devlet şirketi EUAS ICC bunlardan biri” dedi.

Ajansa konuşan Türk -Rus Araştırmalar Merkezi (TÜRAM) Eş Başkanı Aydın Sezer, “Akkuyu’da hükümet projeye özel sektörü yatırımcı olarak çekmeye çalıştı ama kimse ilgi göstermedi. Bu yüzden Rosatom’un partnerlerini atamak zorunda kaldı. Bunlar Cengiz Holding, Kolin Insaat и Kalyon Insaat oldu. Bu kararın neyle sonuçlandığı şimdi görülüyor” dedi.

2023’te ilk etabının tamamlanması planlanan 22 milyar dolarlık Akkuyu projesinin yüzde 51’ini Rosatom kendinde tutma, yüzde 49’unu Türk yatırımcılara satma kararı almıştı.

20 Haziran 2017’de "Cengiz-Kalyon-Kolin Akkuyu’ya ortak oldu” haberini hükümete yakınlığı ile bilinen Sabah gazetesi şöyle ayrıntılarla duyurmuştu:

"Rusya Federasyonu Devlet Nükleer Enerji Kurumu Rosatom, Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali olacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesine, Cengiz Holding- Kalyon İnşaat ve Kolin İnşaat'tan oluşan CKK konsorsiyumunu dahil etme kararı aldı. Türk şirketlerin Akkuyu Nükleer A.Ş. proje şirketinin hissedarları arasına katılma koşullarını belirleyen sözleşme Moskova'da gerçekleşen IX. Uluslararası Nükleer Enerji Forumu ATOMEXPO kapsamında imzalandı.

CKK konsorsiyumu, Türkiye'de Akkuyu nükleer enerji santrali projesinin yapımı için kurulan Akkuyu Nükleer A.Ş. şirketinin hisselerinin yüzde 49'unu satın alacak. Söz konusu yüzde 49 hisseyi CKK ortaklığını oluşturan üç şirket, yüzde 16.3 olarak eşit şekilde paylaşacak. CKK konsorsiyumu tarafından yapılan açıklamada, anlaşma sonunda projenin uygulanmasına yetecek bir kuruluş sermayesi oluşturulacağı ve ihtiyaç duyulan büyüklükte kredi finansmanını çekme imkânı sağlanacağı kaydedildi. Bu sözleşme aynı zamanda Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile inşa edilecek bir nükleer enerji projesinde yabancı sermayenin katılımına dünyadaki ilk örnek olacak. Söz konusu yatırım, son 17 yılda nükleer enerjiye yapılmış en büyük özel sektör yatırımı olma özelliği taşıyor.

Bu denli güçlü hissedarların bir araya gelmesinin, Akkuyu NGS projesinin hayata geçirilmesinde büyük sinerji yakalanmasını sağlayacağına işaret edilen açıklamada, "Türk konsorsiyumunda yer alan şirketler, toptan elektrik satış piyasası ihtiyacının yaklaşık yüzde 30'unu karşılamaktadır. Konsorsiyum, nükleer güç santralinin inşaatında, Akkuyu Nükleer A.Ş. proje şirketinin yönetiminde ve proje için gerekli kredi anlaşmalarının yapılması konularında aktif rol almayı planlamaktadır" denildi.

CENGİZ HOLDİNG: Holdingin toplam tamamlanan proje tutarı 8.12 milyar dolar, devam eden proje tutarı ise 14.5 milyar dolar.
KALYON İNŞAAT: Şirketin Rusya, Libya, BAE, Suudi Arabistan, Irak, Katar'da projeleri bulunuyor. Holding bünyesinde; kurulu gücü 100 MW'nin üzerinde olan HES sahibi şirketler ve doğalgaz satış ve dağıtım işletmeleri mevcut.
KOLİN İNŞAAT: Holdingin toplam tamamlanan proje tutarı 5.8 milyar dolar, devam eden proje tutarı ise 13.5 milyar dolar. Toplamda 1150 MW enerji üretim kapasitesine sahip.”