AK Parti'nin mini anayasa paketinde neler var

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, dünkü grup toplantısında, AK Parti'nin kendilerine ulaştırdığı anayasa paketi taslağında 'başkan' kelimesinin geçmediğini ve 'cumhurbaşkanı' ifadesinin yer aldığını açıklamıştı. Nuray Babacan, Hürriyet'teki haberinde, taslaktaki diğer ayrıntıları yazdı. İşte o haber:

MHP’ye gönderilen mini anayasa paketi 29 maddeden oluşuyor. Sistemin adı ‘cumhurbaşkanlığı’ olarak kaldı. ‘Başkanlık ile cumhurbaşkanlığı karması’ olarak nitelendirilen sistemde bakanlar dışarıdan atanacak. Cumhurbaşkanının iki yardımcısı olacak. Cumhurbaşkanı, Anayasa Mahkemesi ve HSYK üyelerinin yarısını atama hakkına sahip. Meclis’te cumhurbaşkanına soruşturma açılması için 367 oy gerekecek.

AK PARTİ, hafta sonu revize ettiği mini anayasa paketini MHP’ye ulaştırdı. MHP’ye gönderilen metnin geçici maddelerle birlikte 29 madde olduğu öğrenildi. AK Parti’nin bilinen önerilerinin ‘format atılmış’ haline benzeyen çalışmada, iki turlu başkanlık seçim sistemi ve 2019’da seçim öngörüldü. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye ulaştırılan ve onun da üzerinde çalışarak öneri geliştirmesi için Afyon Milletvekili Mehmet Parsak’a ilettiği ‘başkanlık paketi’ büyük sürprizler içermiyor. Bazı maddeleri MHP’ye seçenek sunmak için alternatifli hazırlanan metnin genel hatlarını, AK Parti’nin bilinen başkanlık sistemi önerisi oluşturuyor. Adı ‘cumhurbaşkanlığı sistemi’ olarak belirlenen metin, ‘başkanlık sistemi ile partili cumhurbaşkanlığı sisteminin karması’ olarak nitelendirildi. Paketin ana hatları şöyle:

5’ER YILLIĞINA 2 KEZ

Paket, tek Meclis ve üniter yapı üzerine kuruldu. İki turlu cumhurbaşkanlığı seçimi öngörüldü. Cumhurbaşkanı 5’er yıllığına iki kez seçilebilecek. Cumhurbaşkanlığı için Meclis’te temsil edilen partiler aday gösterebilecek. Parlamento dışı belli oy almış partiler ve vatandaşların belli imza oranıyla aday göstermesi de alternatif olarak metinde yer aldı. AK Parti’nin kendi taslağında dışarıdan aday gösterme alternatif değil, kesin hükümdü.

YARDIMCI SAYISI 2’YE ÇIKARILDI

AK Parti’nin MHP’ye sunduğu metindeki diğer farklı nokta cumhurbaşkanına 2 yardımcı oldu. Şimdiye kadarki başkanlık sistemi önerilerinde tek başkan yardımcısı planlanırken, bu metinde 2’nci başkan yardımcısı alternatif olarak önerildi.

KARARNAME YETKİSİ AYNI

Taslağa göre, bakanlar dışarıdan atanacak. AK Parti’nin taslağında bakan atanan milletvekilinin istifa etmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı yürütmenin alanına giren konularda kararname çıkartabilecek. Temel hak ve hürriyetleri düzenleyen alanlarda kararname çıkartılamayacak. Geçiş hükümlerine göre değişiklik referandumda kabul edilse bile 2019 yılına kadar seçim olmayacak. Ancak mevcut cumhurbaşkanı düzenleme ile kendisine verilen ‘sınırlı’ yetkileri kullanacak.

REKTÖRLERİ DE ATAYACAK

Cumhurbaşkanı, HSYK ve Anayasa Mahkemesi üyelerinin yarısını atayacak. Diğer üyeler Meclis tarafından seçilecek. Rektörler yine cumhurbaşkanı tarafından atanacak.

YÜCE DİVAN’A SEVK İÇİN 413 OY

Cumhurbaşkanının denetimi soruşturma komisyonu kurulması yöntemiyle olacak. TBMM’de cumhurbaşkanına soruşturma açılması için 367, Yüce Divan’a sevk için de 413 oy gerekecek. AK Parti’nin denetime ilişkin maddesi, MHP’den gelecek öneriye bağlı olarak oranlar ve soruşturma komisyonu kurma yöntemi açısından değişebilecek.

İDAM AYRI DÜZENLEME

AK Parti’nin MHP’ye ulaştırdığı metinde idam cezası bulunmuyor. İdam cezasının tek maddelik ayrı bir metin olarak MHP’ye önerileceği belirtildi. AK Parti ve MHP, anayasa değişikliğinin gerçekleşmesi durumunda, ‘dar bölge seçim sistemi ve barajın düşürülmesine’ ilişkin yasal düzenlemeleri daha sonra tartışacak. Bu iki uygulama için ayrı yasal düzenleme yapılması gerekiyor.