AIG'İN KARA KUTUSU

Hazine Bakanlığı ve New York FED için şöyle denilebilir: Bu kurumlar en azından artık daha tevazu gösteriyor. Söz konusu kurumlar dün AIG'nin kurtarılması konusunda dördüncü taslağı açıklarken, bir beşinci paket olasılığını da yadsımaktan kaçındı. Yasal düzenleyiciler, AIG'nin sorunlarının giderilmesinin "zaman alacağını ve bir olasılıkla daha fazla hükümet desteği gerektireceğini" açıkladı. Bu kurumlar belki bir gün vergi mükelleflerine AIG'nin hangi kreditörlerinin kurtarıldığı ve bunun gerekçelerini de açıklar. Dünkü takas AIG'nin vergi mükelleflerine ödemesi gereken hisseleri düşürürken, özsermaye borçla takas edilerek, vergi mükelleflerinin riskleri de artırıldı. AIG, Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı kapsamında daha iyi koşullarda ek 30 milyar dolar daha alacak ve böylece aldığı yardımların toplamı 70 milyar dolara ulaşacak. Bu arada New York FED, AIG'ye sağladığı kredilerde uyguladığı faiz oranlarını düşürürken, AIG'nin yaşam sigortası kapsamındaki iki iştirakinden 26 milyar dolara varan hisse karşılığında, AIG'nin bazı borçlarını da silecek. Bir budalalık anıtı Tüm bunlar gerçekleştiğinde ve her şey tamamlandığında, hükümet yine de AIG'nin neredeyse yüzde 78'ine ve kamuya satılma olasılığı olan iştiraklerinde de büyük paya sahip olmuş olacak. AIG, dünkü hisse başına 45 sentlik kapanış fiyatıyla yasal düzenleyicilerin paniğinin bir budalalık anıtı olarak duruyor. Hükümetin AIG'ye seri müdahalesinin başladığı 16 Eylül'den bu yana, tüm bu müdahalelerin bir teki bile AIG hissedarları tarafından onaylanmadığı gibi, hiçbiri vergi mükelleflerine bütünüyle açıklanmış değil. AIG'nin finansal ürünler birimindeki türevlerin bir kara kutu olduğunu düşünüyorsanız, vergi mükelleflerinin parası bu sigorta devinin kasasına girdiğinde bundan kimin fayda sağladığını bir anlamaya çalışın. Bildiğimiz tek şey, ağustos ayının sonundan bu yana AIG'nin 20 milyar dolardan fazla parayı tali ticaret ortaklarına transfer etmiş olmasına karşın, ne FED ne de AIG'nin bu alıcıların isimlerini açıklıyor olması. Bu alıcıların sağlıklı bir finans sistemi için kaçınılmaz oluklarına inanmamız isteniyor. Bu konudaki teorilerden biri, AIG'nin Goldman Sachs'a 20 milyar dolar borçlu olmasının ilk kurtarma girişimine ilham verdiği şeklindeydi. Ancak Goldman CEO'su Lloyd Blankfein yakın zamanda Kongre'ye şirketinin alış verişi mahsup ederek hallettiğini ve dolayısıyla maddi bir işlemin söz konusu olmadığını açıkladı. Peki, öyleyse hangi kreditörler sağlıklı bir AIG'ye gerek duyuyordu? 'Sistem açısından önemli' Hem hükümet hem de AIG dün, söz konusu şirketin "sistem açısından önemli" olduğuna işaret etti. Ancak bu "sistem açısından önemli" olmanın ne anlama geldiğini tam olarak öğrenebilmeniz için çok şanslı olmanız gerekir. Hazine ve New York FED, AIG'ye para akıtmayı sürdürmenin, sadece Wall Street'i değil, tüm sistemi kurtarmak olduğunu göstermeye çok hevesli oldukları görünüyor. Ancak ne Hazine ne de FED sigorta konusunda bir yasal düzenleyici. Eyalet yasaları, yüksek derecede yasal düzenlemeye tabii olan AIG'nin sigorta iştiraklerinden sigorta poliçesi sahibi olanları korumak üzere varlıkların ayrılmasını düzenliyor ve bu varlıklar yeterli olmadığı durumda, eyaletler poliçelerin ödenmesi için gerekli finansmanı garanti ediyor. Acaba FED ve Hazine personeli, bol bol sahip oldukları boş zamanlarında eyaletlerin bu düzenlemelerini ve uluslararası sigorta düzenleme programlarını inceleyerek, bunların uygun olmadığı kararına mı vardı? Şayet argüman, AIG'nin iflası durumunda müşterilerin gerek duyduğu sigorta ürünlerinden yoksun bırakacağı ise, bu iyice abartmak olur. Sektördeki gözlemciler bize, AIG'nin ticari müşterilerini elinde tutmak için mülkiyet ve kaza hasarları kapsamında önemli ücret indirimlerine gitmek zorunda kaldığını aktarıyor. AIG, sigorta bedellerini çok dikkatli saptadığı ve kar getirmeyen poliçeler satmadığı konusunda ısrar etse de, bir sigorta yöneticisi, bu indirimli poliçelerin birçoğunun önümüzdeki yıllarda zarar ettireceğini belirtiyor. Çıkış stratejisi şart Okuyucularımız, eski CEO Hank Greenberg de dahil olmak üzere AIG'nin bazı büyük yatırımcılarının, şayet şirket İflas Yasası'nın 11'in Bölümü'ne (Chapter 11) tabi olmuş olsaydı, eylül ayındaki kurtarma işleminin külfetli koşullarına göre çok daha başarılı olacağına inandığını anımsayacaktır. Oysa bugün federal bir hükümet denetiminde yönetilen bir zamanlar dev bir şirketin başına neler gelebileceğine tanıklık ediyoruz. FED ve Hazine, AIG'nin gerek duyduğu paraları şirkete akıtmak için verdikleri açık çek yerine, vergi mükellefleri için bir çıkış stratejisi sunmalı.