Afganistan'dan ABD'ye fonların serbest bırakması çağrısı

Afganistan'daki Taliban geçici hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki, verdikleri tüm sözleri yerine getirdiklerini belirterek, ABD'yi de verdiği sözleri tutmaya ve Afganistan'ın dondurulan fonlarını serbest bırakmaya çağırdı.

Özbekistan'da devam eden "Afganistan: Güvenlik ve Ekonomik Kalkınma" konulu uluslararası konferansta konuşan Muttaki, 11 ay gibi kısa sürede Afganistan'da güvenliği ve tüm devlet organlarının faaliyetini sağlamayı başardıklarını, yolsuzluğu neredeyse sıfıra indirdiklerini, üniversite ve okulları yeniden açtıklarını, kadınların çalışmaları için imkan sağladıklarını, tüm siyasi ve askeri rakipler için af ilan ettiklerini, ülke tarihinde ilk kez "hoşgörü" politikası ilan ettiklerini, eski yönetim döneminde çalışan 500 bin kişinin işine devam ettiğini ve hiç kimsenin siyasi görüşü nedeniyle dışlanmadığını savundu.

Kolluk kuvvetlerini halka veya komşu ülkelere karşı kullanmadıklarını söyleyen Muttaki, yurt dışına giden tüm vatandaşlara seslenerek, Afganistan'ın tüm Afganların ülkesi olduğunu vurguladı.

20 yıllık savaş ve ABD yaptırımlarının ülkedeki yoksulluğun ana nedeni olduğunu ve bunun halkın hayatını olumsuz etkilediğini dile getiren Muttaki, Taliban hükümetinin özellikle Afganistan'ın ekonomik kalkınmasına öncelik verdiğini ifade etti. Muttaki, bu çerçevede Afganistan'ı bölgeler arası ticari iş birliği için uluslararası merkez haline getirme çabalarının sürdüğünü kaydederek, "Afganistan, Güney ve Orta Asya'yı birbirine bağlayan en kısa ve uygun güzergahtır." dedi.

Afganistan’ın diğer ülkelere tehdit oluşturmadığını ve bunlarla ilgili verdikleri tüm sözlerini yerine getirdiklerini belirten Muttaki, "Şimdi ise ABD'den tüm sözlerini yerine getirmesini istiyoruz. Tüm ülkelerle karşılıklı saygıya ve menfaatlere dayalı ilişkiler kurmaya hazırız. ABD'yi Afganistan'ın dondurulan fonlarını herhangi bir koşul olmadan serbest bırakmaya çağırıyoruz ve bu, Afgan halkının hayatını olumlu etkileyecektir." diye konuştu.

Muttaki, tüm ülkeleri Afganistan ile iş birliği yapmaya çağırarak, "Afganistan, coğrafi olarak stratejik konuma sahip. Bir de zengin yer altı kaynakları ve ucuz işçi gücüne sahip. Herkesi ülkeye yatırım yapmaya çağırıyoruz ve bu, ülkede ve bölgede istikrar ve güvenliğin temin edilmesine hizmet edecektir." ifadesini kullandı.

"Dondurulmuş fonlar konusunda da diyaloga başlamaya hazırız"

ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Tom West de ABD tarafının dondurulan fonların serbest bırakılması konusunda Taliban ile diyaloga hazır olduğunu kaydederek, "İstikrarlı ve gelişen bir Afganistan görmek istiyoruz. Halkın tüm haklarından yararlanmasına izin verin." dedi.

West, özellikle kadın ve çocuk haklarının korunmasının ve hükümetin herkese açık olmasının önemine değinerek, ülkede insani yardıma izin verilmesi, özgürlüklerin ve ifade hürriyetinin sağlanması gerektiğini söyledi.

DEAŞ'a karşı çaba sarf edilse de hala bazı tehditlerin bulunduğuna işaret eden West, "Taliban önceki hatalarını tekrarlamamalı. Afganistan'ı yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz." ifadesini kullandı.

West, kışın yaklaştığını ve bunun insani krize neden olabileceğini çok iyi anladıklarını kaydederek, "Afgan halkına yardım edeceğiz ve en büyük bağışçı olmaya devam edeceğiz." diye konuştu.

Afgan hükümetinin ekonomik kalkınmanın önünde engel oluşturmaması gerektiğinin altını çizen West, "Dondurulmuş fonlar konusunda da diyaloga başlamaya hazırız. Bu konuda birlikte çalışacağız. Bu varlıklar ekonomiyi canlandırmak için kullanılmalı ve şeffaf maliye politikası izlenmelidir." dedi.

Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA), "Afganistan'da İnsan Hakları" başlıklı raporunda Taliban yönetiminin insan hakları ihlallerinde bulunduğunu kaydetti.

UNAMA, Taliban yönetiminin Afganistan yönetimini devralmasından bu yana 10 aylık süreçte ülkedeki insan haklarının durumuyla ilgili bulgularını paylaştığı raporunu yayımladı.

15 Ağustos 2021-15 Haziran 2022 arası verileri kapsayan raporda, Afganistan'ın mevcut yöneticilerinin "yargısız infaz, işkence, keyfi tutuklama, gözaltı ve kötü muamelede" bulunduğu ifade edildi.

Ayrıca, raporda Afganistan'da ifade özgürlüğü ve kadın haklarına yönelik ciddi gerilemelerin olduğu belirtildi.

Verilere göre, söz konusu süreç içerisinde DEAŞ'ın Afganistan kolu DEAŞ-H'ye atfedilen bombalı saldırılarda 700 insan hayatını kaybederken, 1406'sı da yaralandı.

Taliban'a yönelik ithamlar

Rapora göre Taliban, önceki hükümet görevlileri ve güvenlik güçlerine yönelik 160 yargısız infaz, 178 keyfi gözaltı ve tutuklama, 23 hücre hapsi, 56 işkence ve kötü muamelede bulundu.

Taliban yönetimi 217 kişiye "insanlık dışı ceza" verdi ve 118 defa aşırı güç kullandı.

İnsan hakları ihlallerinden 173 gazeteci etkilendi, 5'i DEAŞ-H 1'i ise kimliği tespit edilemeyen bir kişi tarafından olmak üzere 6 gazeteci öldürüldü.

Gazetecilere yönelik 122 keyfi gözaltı ve tutuklama, 58 kötü muamele, 33 tehdit, 12 hücre hapsi uygulandı. Söz konusu uygulamalardan 65 insan hakları aktivisti de olumsuz etkilendi, bu kişilere yönelik 47 tutuklama, 17 hücre hapsi uygulandı.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid konuyla ilgili kişisel Twitter hesabından yaptığı açıklamada, raporun doğruları yansıtmadığını iddia etti.

Mücahid, "Ülkede keyfi öldürme ya da tutuklama yoktur. Eğer biri keyfi olarak öldürür ya da tutuklarsa, suçlu sayılır ve şer-i yasalarla yargılanır. Bu konudaki UNAMA raporu doğru değildir ve propagandadan başka bir şey değildir." ifadelerini kullandı.

Afganistan'da kadın sunuculara yüzlerini kapama zorunluluğu

Türkiye'den Afganistan'a insani yardım

Dünya Bankası Afganistan’da projeleri yeniden başlattı