Adaların kaderi belediyelerin elinde

Adalar 1/ 1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı, İstanbul 5 Numaralı Koruma Kurulu’nun önüne geldi. Adalar Belediyesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) onayladığı planı koruma kurulunun da onaylaması halinde hayata geçirilecek.

2011 yılında onaylanan ve halen yargı aşamasında olan 1/5000 ölçekli plana bile uygun yapılmayan yeni plan, 7 yıl önceki son nüfus sayımında 14 bin görünen Adalar nüfusunu 76 bine çıkarıyor. Üstelik onca tescilli yapı, arkeolojik ve doğal sit alanıyla ilgili tek bir plan notu bulunmuyor. Planın en büyük eksiklerinden biri de onaylı kıyı kenar çizgisi paftalarının kullanılmaması. Kıyı Kanunu gereği kıyı kenar çizgisine 50 metre mesafeye kadar yapılaşma yasağı bulunuyor. Bu dikkate alınmadığından adalarda kıyıların imara açılması tehlikesi baş gösteriyor.

5000’lik PLAN YARGIDA

İstanbul Adalar ilçesi 1/5000 ölçekli Adalar Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı 21.09.2011 tarihinde onaylandı. Adalar Savunması, Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası İBB tarafından hazırlanan bu plana nüfus yoğunluğunu artırdığı, kamusal kullanımı azalttığı, kaçak yapıları kentsel sit alanına dahil ederek yasallaştırdığı, kıyıdaki kaçak yapıların yasallaştırması, motorlu taşıt trafiğine açma riski taşıdığı gerekçeleriyle idari mahkemede iptal davası açtı.

Dava devam ederken Adalar Belediyesi tarafından 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar plan teklifi yapıldı. Yeni plan Adalar Meclisi ve İBB Meclisi’nden geçti. 5 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu ile Tabiat Varlıkları Komisyonu tarafından da onaylanırsa plan askıya çıkarılacak. Büyükada, Kınalı, Burgaz ve Heybeliada’yı kapsayan teklif plan Yassıada, Sivriada ve Sedef Adası’nı dışarıda bırakıyor. Bu adaların planları 2013 yılındaki Torba Yasa’yla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gerçekleştirildi.

BU YILIN SONUNDA ONAYLANMASI BEKLENİYOR

Uygulama imar planı 2017 yılı sonuna kadar onaylanması bekleniyor. 2010 yılı nüfus sayımına göre Adalar ilçesinde 14 bin olan kişi sayısı 1/5000’lik planda 52.500 kişiye çıktığı ve adalara yoğun nüfus artışı getirdiği gerekçesiyle itiraz edilmişti. 1/1000 ölçekli uygulama planında ise bu sayı 76.800 kişiye çıkıyor. 22 Temmuz’da yeni planı görüşen İBB İmar Komisyonu bu yoğun artışa dikkat çekiyor. ‘‘5000’lik planda nüfus 51.400 kişiyken 1000’lik uygulama plan teklifinde yoğunluk ve emsal değerleri plan kararları doğrultusunda hesaplandığında nüfusun 76.808 kişi olduğu tespit edilmiştir” deniliyor.

KIYILARDA YAPILAŞMA RİSKİ

Korunan alanlarda yapılacak planlara dair yönetmeliğin 4 madde 2. bölümünde ‘‘Kıyı alanlarına rastlayan paftalarda kıyı kenar çizgisinin onayına ilişkin bilginin olması zorunludur’’ deniliyor. İBB İmar Komisyon raporunda bu konuyla ilgili onaylı kıyı kenar çizgisi paftalarının kullanılmadığının altı çiziliyor. Kıyı Kanunu gereği kıyı kenar çizgisine 50 metre mesafeye kadar yapılaşma yasağı bulunuyor. Bu durum dikkate alınmadığından adalarda kıyıların imara açılması tehlikesi baş gösteriyor.

DENİZE GİRECEK YER BULUNAMAZ

Adalar Savunması Sözcüsü Ömer Süvari: ‘‘Ada sakinleri olarak plan sürecine dahil olmak istedik. Ada halkına hiç sorulmadı. Plan notları bile gösterilmedi. Tescilli yapılar, arkeolojik alanlar planda yer verilmediğini gördük. Yeni emsal artışları, 2000 m2 ve 4000 m2 den büyük arsalarla ilgili kararlar adada mafyatik grupların yeniden ön plana çıkmasını sağlayacak. 1950’lerden sonra adayı terk eden Rum halkının arsaları ve terk edilmiş evleri işgal edilecek. Parsel birleştirmeleri yapılacak. Ege, Akdeniz kıyılarında gördüğümüz site yapılaşmaları ortaya çıkacak. Kıyı kenar çizgisi son 5 yılda defalarca değiştirildi. Ada halkı denize girecek plaj bulamaz hale geldi.’’

TESCİLLİ YAPILAR TEHLİKEDE

İBB Komisyon raporunda “Planlama ekibinde şehir plancısı dışında restorasyon konusunda yüksek lisans yapmış mimar, peyzaj mimarı, sanat tarihçisi ve sosyoloğun bulunmadığı görülmektedir’’ deniliyor. Oysa imar planları yönetmeliğinin 19 maddesi buna hassasiyet göstermektedir. Adaların tümünde tescilli yapıların sayısı ve arkeolojik ve doğal sit alanları mevcuttur. Plan notlarında tescilli yapılar ve sit alanlarının korunmasına yönelik madde bulunmamaktadır. Bu durum tarihi eser niteliğindeki pek çok yapının durumunu tehdit eder vaziyettedir. Diğer yandan plan hazırlanırken kıyı kenar çizgisini belirleyen paftalar kullanılmamıştır. (Ömer Erbil/Hürriyet)