Açığa satışlar tartışılıyor

“Açığa satışlar, Halk Bankası’nın uluslararası arenadaki itibarını düşürmesi çabası ile örtüşüyor.” Bu düşünce, 17 Aralık operasyonu sonrası Halkbank hissesinde gerçekleştirilen açığa satışlara dikkat çekmek için sıklıkla dile getirildi. 17 Aralık’ta yaşanan sarsıntı ve Halkbank’ın genel müdürünün tutuklanması, hisselerde değer kaybının ve açığa satışların da zirveye çıkmasına neden oldu.

Açığa satışla ilgili olası sorunların farklı zaman ve farklı pazarlarda görülmesi de pekala mümkün. 2011’de yaşananlar buna en güzel örnek olsa gerek. Avrupa Birliği piyasalarında düşüş yaşanırken bankalardaki sert açığa satışlar, yasağı da beraberinde getirdi. Avrupa Sermaye Piyasası Otoritesi (ESMA) ise aynı süreçte; açığa satışın geçerli bir ticaret stratejisi olabileceğini, ancak piyasada yayılan söylentilerle kullanıldığında hiç de iyi bir davranış olmadığın söyleme gereği duymuştu. INFORCE GFG’nin Genel Müdürü Gökhan Ugan ise meselenin bir başka boyutuna dikkat çekiyor. Ugan, kriz dönemlerinde özellikle siyasetçilerin kamuoyuna piyasa oyuncularını şikayet etmek üzere kullandıkları en etkili enstrümanlardan birinin açığa satışlar olduğunu söylüyor. Ugan açığa satış yasaklarının işe yarayıp yaramadığı ile ilgili tartışmaların ise her zaman olduğuna dikkat çekiyor. Ona göre net olan, kriz dalgalarında bu işlemlerle düşüşlerin daha arttığı.

Son yaşanan açığa satışlar, piyasa uzmanları tarafından sorun olarak kabul edilmekle birlikte kriminal bir nitelik olarak değerlendirilmiyor. Meselenin daha ziyade piyasa üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekiliyor. İşlemlerin tartışmanın merkezinde kalmaya devam etmesi kuşkusuz beraberinde sınırlama olasılığını da gündeme getirebilir. Zira dikkatlerin açığa satışlara kayması, işlemlerin mercek altına alınmasına neden oluyor. Bu noktada açığa satış yapanlardan ekonominin dengelerini de gözeterek hareket etmeleri bekleniyor. Bununla birlikte spekülatörler için temel kaide en kısa zamanda en yüksek kâr elde edebilmek. Normal koşullarda hedefe gidilirken piyasa ya da ekonomi genelinde meydana gelebilecek olası tahribatlar onların ilgi alanına girmiyor. “Traderler” için önemli olan kârın maksimum düzeye çıkabilmesi. Ancak açığa satış işlemlerinin sınırlanması olasılığı da gözardı etmemek gerekiyor. Bu noktada özellikle de “traderler”a önemli sorumluluk düşüyor. Bir yandan kârlarını gözetirken diğer yandan işlemlerini piyasayı tahrip edici niteliğe büründürmeden gerçekleştirmeleri, piyasanın da büyüyebilmesi açısından önemli.  (ZEYNEP AKTAŞ – FORTUNE TÜRKİYE)