AB'den ABD'ye karşı hamle hazırlığı

ABD Başkanı Donald Trump’ın “Amerika’yı yeniden harika yap” sloganını gerçekleştirmek amacıyla ithal edilen çeliğe yüzde 25 ve alüminyuma yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulamasının 1 Haziran’dan itibaren yürürlüğe girmesiyle bu karardan etkilenen ülkeler ABD’ye karşı duracaklarını açıkladı. Karardan etkilenen Avrupa Birliği (AB) ABD’den ithal edilen bazı ürünler için ek gümrük vergisini uygulamaya hazırlanırken, Kanada ve Meksika bu yönde kararlar aldıklarını açıkladı.

ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross perşembe günü yaptığı açıklamada alüminyum ve çeliğe ek gümrük vergisi uygulamasından iki ay kadar muaf tutulan AB, Kanada ve Meksika’nın muafiyetlerinin 1 Haziran itibariyle kaldırılacağını belirtmişti. Ross, Kanada ve Meksika ile 24 senedir varolan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’nın (NAFTA) yenilenmesi görüşmelerinin “beklenenden uzun sürmesi” ve görüşmelerin bitiş tarihiyle ilgili “kesin bir zamanlama olmaması” nedeniyle bu iki ülke için muafiyeti kaldırma kararı aldıklarını aktarmıştı.

İLK MİSİLLEMELER GELDİ

ABD’nin bu adımına Kanada ve Meksika’dan karşı adım gecikmedi. Kanada, ABD’den ithal edilen et, kahve, şekerleme, kontraplak, akçaağaç pekmezi ve çelik ile alüminyuma karşı toplamında 12 milyar 800 milyon dolar değerindeki ürüne misilleme gümrük vergisi uygulama kararı aldı. Meksika’da aralarında domuz eti, elma ve peynir çeşitlerinin bulunduğu birtakım tarımsal ürünlere ek gümrük vergisi uygulamaya karar verdi. Meksika Ticaret Bakanı Yardımcısı Juan Carlos Baker Twitter’da yaptığı açıklamada, “Meksika, ABD’nin Kuzey Amerika’da ticareti bozan tek taraflı ve korumacı önlemlerini kuvvetli bir şekilde reddediyor” dedi.

AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ise, “Bu dünya ticareti için kötü bir gün” dedi ve ABD’ye misilleme yapacaklarını açıkladı. Yaptığı 15’ten fazla görüşmede bazı açılımlar sunmasına rağmen Trump yönetimini ikna edemeyen AB, ilk adım olarak konuyu Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) taşıma kararı aldı. Bu adımı ise ‘dengeleme’ olarak adlandırılan ve en erken 18 Haziran sonrasında devreye girecek misilleme önlemleri izleyecek. AB Komisyonu, ABD’den ithal edilen yaklaşık 2.8 milyar Euro değerinde ürüne ek gümrük vergisi uygulamayı planlıyor.

KARAR YANLIŞ VE YASADIŞI

ABD’ye Avrupa’dan en çok ihracat yapan ülke olan Almanya’nın Maliye Bakanı Olaf Scholz, ABD’nin kararını “yanlış” ve uluslararası gümrük vergileri kurallarını ihlal etmesi nedeniyle “yasadışı” bulduğunu belirterek, AB’nin “güçlü ve akıllıca” bir şekilde yanıt vereceğini belirtti. “Transatlantik ilişkiler için iyi bir gün değil” diyen Scholz, “Avrupa Komisyonu, ilgili uluslararası kurallar ve ilgili zaman aralıkları içerisinde uygulanacak önlemler hazırladı” dedi. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire da ABD’nin ek gümrük vergisi uygulama kararının “haksız ve gereksiz” olduğunu söyledi. Kararın küresel büyüme için “tehlikeli sonuçlar” doğuracağını belirtti.

İŞTE ABD’YE KARŞI MİSİLLEMELER

KANADA: Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland, ABD’nin gümrük vergilerine karşılık olarak Amerikan çelik ve alüminyum ürünlerine 1 Temmuz’dan itibaren sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 tarife uygulanacağını açıkladı. Amerika’ya en çok çelik ihracatı yapan ülke olan Kanada, ABD’nin ithal ettiği 12.8 milyar dolarlık viski, portakal suyu, çelik, alüminyum ve diğer ürünlere ek gümrük vergisi uygulayacak. Yeni tarifedeki ürünler arasında yoğurt, kahve, şeker, tuvalet kağıdı, yelkenli, çamaşır makinesi gibi ürünlerde var.

MEKSİKA: Meksika hükümetinden yapılan yazılı açıklamada da ABD’den ithal edilen elma, üzüm, yabanmersini, domuz eti gibi çeşitli gıda ürünlerine ve bazı çelik ürünlerine ek gümrük vergileri getirileceği bildirildi. Açıklamada, Washington’un uygulayacağı tarifelerle eş değerde olacak gümrük vergilerinin, çelik ve alüminyuma yönelik vergiler iptal edilmediği müddetçe yürürlükte kalacağı da vurgulandı. Meksika Ekonomi Bakanı Ildefonsa Guajardo, ABD’nin ek vergi kararının iki ülke arasında ticareti yaklaşık 4 milyar dolar etkileyeceğini belirterek, “Uluslararası ticaret adına çok üzücü bir gün” açıklamasını yaptı.
AVRUPA BİRLİĞİ: Trump yönetimini ikna edemeyen AB, ilk adım olarak konuyu Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) taşıma kararı aldı. Bu adım ise ‘dengeleme’ olarak adlandırıldı. Eğer ABD’den yeşil ışık gelmezse 18 Haziran sonrasında devreye misilleme önlemleri girecek. DTÖ’ye iletilen liste AB’nin, ABD’nin sembol haline gelmiş ihracat kalemlerini hedef aldığını ve nokta atışa dayandığını gösteriyor. Bourbon viskiler, Levi’s kot pantolonlar, Harley Davidson motosikletler, pirinç, yabanmersini, portakal suyu, fıstık ezmesi, tütün, puro, demir ve çelik konteynerler listede yer alan ürünlerden bazıları.

MACRON, TRUMP’LA TELEFONDA GÖRÜŞTÜ

ABD’nin kararı sonrası Trump ile telefonda görüşen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’li mevkidaşına bu kararın ‘yasadışı’ ve bir ‘hata’ olduğunu belirtti. Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamaya göre Macron Trump’a “AB’nin kesin ve uygun bir şekilde karşılık vereceğini” ve iktisadi milliyetçiliğin ABD dahil herkesi cezalandıracağını söyledi. Kanada Maliye Bakanı Bill Morneau da G-7 toplantısına katılan ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’e “Aldıkları karara itirazımızı çok açık şekilde” ileteceğini ifade etti. IMF Başkanı Christian Lagarde ise ABD’nin kararından en çok fakir insanların etkileneceğini söyledi.

MAY: DERİN HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRADIM

İngiltere Başbakanı Theresa May, ABD’nin gümrük vergisi adımlarını “haksız karar” olarak nitelendirerek, İngiltere ve AB’nin gümrük vergilerinden kalıcı olarak muaf tutulması çağrısı yaptı. Yazılı açıklama yayımlayan May, “ABD’nin, AB’den çelik ve alüminyum ithalatına gümrük vergisi uygulamaya dönük haksız kararıyla derin hayal kırıklığına uğradım” ifadesini kullandı.