ABD'de zenginlerin vergilerini düşürmek

ABD Başkanı Trump, vergi indirimleri için çalışmalara başladı. Akşam yazarı Deniz Gökçe konuyu köşesine taşıdı.

İşte o yazı:

100 iş gününü bugünlerde geçirmek durumunda olan Başkan Donald Trump, 24 Nisan 2017'de, yani birkaç gün evvel, çok büyük boyutta bir vergi indirimi değişikliği yapacağını ve alınacak olan kararları da bu hafta sonunda açıklayacağını belirtti. Artık bir şeyler yapıyor olması gerekiyordu!

Bu açıklaması ABD Maliye Bakanlığı'nda ve ABD Hazinesi'nde çalışanlar için çok büyük bir sürpriz oldu, büyük şaşkınlık yarattı. Çünkü ortada hazırlanmış bir plan yoktu.

Tabii bu açıklaması ABD medyasında en etkili eleştirmeni olan ünlü Nobelli iktisatçı, öğretim üyesi ve N.York Times yazarı Paul Krugman’a, açıklamanın hemen ertesi günü, vergi düşürüp büyümeyi artırmanın mümkün olmadığı tezini yazma fırsatını verdi. Aşağıdaki örnekler de gündeme gelmişti.

Bir gün evvel Hazine Bakanı Stephen Mnuchin de, finans sektöründe yaptığı bir konuşmada, "Vergi düşürme planı, getirdikleri ile büyümenin kaynaklarını ortaya çıkartacak!" şeklinde bir açıklama da yapmıştı. Biz tarihe bakalım.

Aslında 1980'de Cumhuriyetçi George Bush 'Supply Side Economics' veya arz yönlü ekonomi denen ekonomi tezini vatandaşlara anlatarak, zenginlerden alınan vergilerin azaltılmasıyla yaratılacak olan gelirin, ekonomi harikası bir büyüme yaratılmasına olanak sağlanacağını açıklamıştı. Ancak ABD’de defalarca denenmesine rağmen zenginlerden vergi indirip büyümeyi artırmak gerçekleşemedi.

1979-1982 arasında da Ronald Reagan döneminde zenginlerin vergileri indirilmişti ve ekonomi çukurdan biraz çıkmıştı ama nedeni vergi düşürmek değil, ABD Merkez Bankası'nın faizleri düşürmesi olmuştu.

Bu konu tartışma konusu olunca Bill Clinton bir deneme yaptı ve zenginlerin vergilerini tekrar artırdı. Cumhuriyetçiler felaket olacak derken, ekonomi büyümeye başladı ve Reagan’ın yarattığından daha fazla iş de yaratılmış oldu.

Sonra Bush ailesinden George W. Bush verileri tekrar düşürdü, bir 'Bush Boom' bekleniyordu ama ortaya çıkan küçük bir büyüme ve de büyük bir finansal kriz oldu.

Barack Obama ise, Bush ailesinin vergi indirimlerinin çoğunu tersine çevirdi ama kendisi de bazı vergiler ekledi ve Obamacare denen sağlık projesini uyguladı. Bu ortamda işler daha çok arttı ama çoğu da özel sektörde artmıştı.

Yani geçmiş tarihteki ekonomik verilere bakılırsa ülkenin tarihinde vergiyi indirip büyümeyi artıran bir ortam olamadı.

Bu arada Kansas Valisi Sam Brownback konservatif bir maliye politikası ortamında vergileri düşürdü ama büyüme gelemedi.

Diğer yandan Kaliforniya, Jerry Brown döneminde vergileri yükseltince Cumhuriyetçilerden intihar ediyorsunuz feryatları yükseldi, tersine istihdam artışı ve de büyüme gerçekleşti.

Yani zenginlerden alınan vergiyi düşürüp, büyüme sağlamak tarihte başarılı olamamış bir politika. Trump’a da faydası olamayacak! Bekleyip görelim!