ABD’de enflasyonu teşvikler mi körükledi?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Pandemi döneminin ilk günleri özellikle düşük gelirli Amerikalılar için yakın tarihin en karanlık dönemlerinden biri olmuştu. Trump yönetimi ise bu zorluğu, teşviklerle aşmaya çalıştı.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, eski ABD Başkanı Trump’ın ardından göreve gelen Joe Biden da, ek teşvik paketleriyle ekonomik anlamda zorluk yaşayan Amerikalıların nefes almasını sağladı. Teşviklerin enflasyonu körükleyen hamleler arasında olduğu kabul ediliyor ancak madalyonun diğer yüzünde bu teşviklerin olası bir büyük krizi de önlediği düşünülüyor.

Teşviklerin enflasyona etkisi yüzde 2,6

Fortune’dan Tristan Bove’un haberine göre, pandemi döneminde ABD’lilere ayrılan teşviklerin enflasyonu yüzde 2,6 oranında artırdığı kabul ediliyor ancak Fed çalışmasına göre teşvikler, olası büyük bir krizi de muhtemelen önlemiş gözüküyor.

Pandeminin ilk günleri, işsizlik ve gelir kaybıyla mücadele eden düşük gelirli Amerikalılar için yakın tarihin en karanlık ekonomik dönemleri arasındaydı. Trump yönetimi, Mart 2020'de artan işsizlikle boğuşanları rahatlatacak şekilde, 75.000 dolardan az kazanan her Amerikalıya 1.200 dolarlık çek gönderdi. Toplam 2 trilyon dolarlık bir paket imzalayan Trump yönetimi, işletme kredilerini de affetti. Başkan Joe Biden da bu yöntemi ek teşvik paketleriyle devam ettirdi.

Toplamda, Amerikan haneleri 472 milyondan fazla salgın yardım ödemesi aldı; bu ödemelerin toplamı 803 milyar doları buldu. O günden bu yana hanehalklarına, işletmelere, yerel yönetimlere ve diğer kurumlara toplam yaklaşık 5 trilyon dolarlık yardım yapıldı.

Mal talebine yol açtı

Teşvik programları en azından amaca hizmet etti. 2021 Sayım Bürosu anketine göre, yetersiz beslenme, akıl sağlığı ve finansal istikrarsızlık gibi sorunlar da dahil olmak üzere, ödemelerin bir sonucu olarak ‘ABD hanehalklarındaki maddi sıkıntı' keskin bir şekilde düştü.

ABD kamuoyu, aylardır, erken pandemi teşvikinin geçen yılki yüksek enflasyonu körükleyip körüklemediği veya yüksek fiyatların Çin'in tedarik zincirlerini birbirine karıştıran Kovid kilitlenmeleri gibi diğer faktörlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığı konusunda hararetli tartışmalara sahne oluyor.

Louis Fed tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre ise cevap, ABD enflasyonunun bir kısmından gerçekten de hükümet teşviklerinin sorumlu olduğu yönünde. Araştırmanın yazarları, Şubat 2022'deki yüzde 7,9'luk yıllık enflasyon oranının 2,6 puanının teşvikten kaynaklandığını öne sürüyor.

Araştırmanın yazarları, Şubat 2022'deki yüzde 7,9'luk yıllık enflasyon oranının 2,6 puanının teşvikten kaynaklandığını öne sürüyor.

Araştırmacılar, teşvik ödemelerinin 2022'ye giden yolda önemli ölçüde daha fazla mal talebine yol açtığını, ancak o sırada endüstriyel üretimin buna ayak uyduramadığını belirtiyor. Araştırmada, “Sonuç, daha yüksek miktarda ‘aşırı enflasyon’ oldu” deniliyor. Çalışmayı Şubat 2022'ye kadar daraltan araştırmacılar, yeni enflasyon oranlarına ilişkin herhangi bir analizi hariç çalışmanın dışında tutuyor. Araştırma aynı zamanda Rusya'nın 24 Şubat'ta enerji ve gıda fiyatlarının hızla yükselmesine neden olan Ukrayna işgalinin etkisini de büyük ölçüde gözden kaçırıyor.

Ekonomik can simidi

Beyaz yakalı Amerikalı çalışanlar 2020 yılında uzaktan çalışmak için dizüstü bilgisayarlarına ve ev ofislerine çekilirken, diğer birçok Amerikalı o kadar şanslı değildi. 2020'nin ilk yarısında işsizlik arttı ve kalıcı olarak kapanan işyeri sayısı giderek arttı. Yoksulluk sınırının altında yaşayan insanların sayısı yükseldi ve Amerikalıların yarısından fazlası yıl sona ermeden birikimlerinin tükenmesini bekliyordu.

ABD Nüfus Sayımı Bürosu'na göre, teşvik ödemeleri dalgası, pandemiden geçim kaynakları en çok etkilenen düşük ve orta gelirli Amerikalılar için temel bir cankurtaran halatıydı ve yalnızca 2020 yılında yaklaşık 12 milyon insanı yoksulluktan kurtarmaya yardımcı olduğu tahmin ediliyor. Bu süreçte, işletmelere yönelik federal teşvik, pandemi boyunca 1,7 trilyon doları buldu.

Ancak Amerikalıların yarısından fazlası teşvik paralarını gıda ve kira gibi temel ihtiyaçları karşılamak için kullandıklarını bildirirken, daha yüksek gelirliler bu parayı biriktirme eğiliminde oldu. Harcanabilir gelirin artması nedeniyle tüketici harcamaları 2021'de yükseldi. Ancak dünya çapında Kovid ve seyahat kısıtlamaları korkuları devam ederken, harcamaların ezici bir şekilde hizmetlerden çok mallara yapılması, Şubat 2022'de enflasyon oranını yükselten piyasa dengesizliklerine katkıda bulundu.

Beyaz yakalı Amerikalı çalışanlar 2020 yılında uzaktan çalışmak için dizüstü bilgisayarlarına ve ev ofislerine çekilirken, diğer birçok Amerikalı o kadar şanslı değildi.

Fed çalışmasının yazarları, teşvik kontrolleri, kısıtlamalar sırasında bile tüketimin nispeten güçlü seviyelerde kalmasına yardımcı olurken, sanayi ve imalat faaliyetinin buna ayak uyduramadığını yazıyor. Araştırmacılar, “Arzı artırmadan talebi teşvik etmenin, mali desteğin mal piyasalarında talep fazlası baskısını artırmaya katkıda bulunduğunu gösteriyor” diye ekliyor.

Sosyal bir krizin de önüne geçti

Araştırmanın bulguları, Aralık ayında San Francisco Fed tarafından 2020 ve 2021'deki mali teşviklerin kısa vadeli enflasyonist etkilerini belirleyen başka bir çalışmayla da uyumluluk gösteriyor. Bu çalışma, işletmeler için verilen teşviklere kıyasla doğrudan tüketicilere verilen teşviklerin daha enflasyonist olduğunu bulguluyor.

St. Louis Fed anketi ayrıca, beklenenden yüksek tüketici harcamaları ve tedarik zinciri sorunlarının, artan enflasyonu beslemek için birbirini güçlendirmiş olabileceğini de öne sürüyor. Yazarlar, “Bu politika, nispeten esnek olmayan arzla birlikte tedarik zinciri darboğazlarına ve fiyat gerilimlerine yol açmış olabilecek tüketimi artırmada başarılı oldu” diye yazıyor.

Bununla birlikte, Fed'in St. Louis ve San Francisco araştırmaları, teşvik ödemelerinin sosyal faydalarının potansiyel olarak enflasyonun olumsuzluklarından daha ağır basmış olabileceğini kaydediyor. St. Louis yazarları, “Bu benzeri görülmemiş kriz boyunca cömert hükümet desteğinin oynadığı olumlu rolü de kabul etmek gerekiyor. Büyük harcamalar, güçlü bir ekonomik toparlanmayı destekledi, hem GSYİH hem de istihdam dikkate değer bir hızla toparlandı ve muhtemelen harcamalardan kaynaklanmış olabilecek fiyat baskılarına rağmen daha kötü sonuçlar önlenmiş oldu” diye yazıyor.

Powell: Enflasyon yüksek seyretmeye devam ediyor

Powell’ın endişesi enflasyon

ABD teşvik yapabilir!

ABD enflasyon canavarını gerçekten yeniyor mu?

ABD enflasyona alışmak zorunda

ABD enflasyonu yarı yarıya düşebilir