ABD senatosunda Erdoğan gerginliği

ABD Başkanı Obama tarafından, görevi bu ay sona erecek ABD’nin Ankara Büyükelçisi Frank Ricciardone’nin yerine aday gösterilen John Bass’in ABD Senatosu’ndaki onay oturumuna, Başbakan Erdoğan tartışması damga vurdu. Washington’ın dış politika konusundaki en etkin isimlerinden Senatör John McCain, Bass’i Erdoğan’ın otoriterleşme eğilimi konusunda yorumda bulumaya zorlayınca, Bass, Erdoğan’ın attığı adımların otoriterleşmeye doğru bir kayma olduğunu kabul etmek zorunda kaldı.

KARISIYLA GELDİ
John Bass, salona halen ABD Dışişleri Bakanlığı’nda İran masasını yöneten karısı Holly Holzer, kızkardeşi Kristin Bass ve kayınvalidesi Mary Holzer ile birlikte geldi. Konuşmasına “Eğer onaylanırsam, hem Türkiye hem de sınırlarının ötesinde beraber çalıştığımız yerlerde güvenlik, refah, demokrasi ve insan haklarını koruyup ilerletmek için hepinizle beraber çalışacağıma söze veriyorum” diyerek başlayan Bass, daha sonra önceden hazırladığı yazılı ifadesini okudu. Bass, açılış konuşmasında şu önemli mesajları verdi:

IŞİD:
Türk vatandaşları ve diplomatlarını rehin almalarının da gösterdiği gibi IŞİD’in Irak’taki kazanımları, bölgesel ve uluslararası güvenlik için önemli bir 
tehlike ortaya koyuyor. Derhal salıverilmeleri çağrısı yapmaya devam ediyoruz.

SURİYE:
Türkiye, Suriye’deki insanların ihtiyaçları ve ılımlı Suriye muhafeletine yardım için ABD’nin önemli bir destekçisi. Türk Hükümeti ile şiddet yanlısı aşırılar ve Türkiye coğrafyasını kullanan yabancı savaşçıların neden olduğu riskleri hafifletmek için de beraber çalışıyoruz. Eğer onaylanırsam, dışarıdan Suriye’ye ve Suriye’den dışarıya savaşçı, para ve uzmanlık akışına set çekmek için Türkiye ile yakın çalışacağım.

İRAN:
Komşusu olarak Türkiye, nükleer silaha kavuşmuş İran’ın bir tehdit oluşturduğunun farkında ve İran’ı nükleer programı konusunda uluslararası zorunluluklarını karşılamaya teşvik etmede yaptırım rejimini destekleminin önemini anlıyor.

ERMENİ KONUSU:
Bu seneki anma gününde (1915 Olayları’nın yıldönümü 24 Nisan), Başbakan Erdoğan, 1. Dünya Savaşı’nda öen Ermenilerin  torunlarına taziyelerini iletti. Bu jest ve son aylardaki, Türk Hükümeti’nin olumlu çabaları, kapının diyalog için açık olduğunu gösteriyor. Ama daha fazlası yapılabilir. İki tarafı da 1915’teki trajik olaylarda yaşanan gerçekleri tam, açık ve adil bir şekilde tanıma konusunda teşvik ediyoruz.

SORULAR KOLAY BAŞLADI
Bass’in açılış konuşmasının ardından soru-cevap kısmına geçildi. Ve yeni Ankara Büyükelçisi senatörlerini sorularını yanıtlamaya başladı. Ricciardone’nin 2010’daki onay oturumumdan farklı olarak, bu kez Ermeni Soykırımı iddialarına dair tek soru gelmedi. Senatörler, onun yerine bu kez bağımsız Kürdistan konusuna odaklandı. Bass de Türkiye ile Irak’ın bütünlüğü ve istikrarı için beraber çalışmaya devam ettiklerini söyledi. Bunun dışında,tarihsel olarak modern devlet olarak kurulduğundan beri Türkiye’de Batı’ya karşı şüpheler oldupundan bahsedip ABD konusunda ya bilgi eksikliği ya da yanlış bilgiler üretildiğini belirtip “Hikayemizi anlatmak için daha çok çaba sarf etmek gerek” diye konuştu. Soru sırası McCain’e geldiğinde ise oturum havası tamamen değişti. Ve McCain’ ile Bass’in arasında şu diyalog geçti:
Erdoğan’ın Anayasa’yı değiştirme niyetinden ve otoriterliğe doğru giden diğer davranışlarından endişeli misiniz?

- Erdoğan, parlamenter demokrasinin demokratik olarak seçilmiş bir lideridir. Bunun farkındayım.
- Attığı adımlara elbette yakından bakıyoruz.
Buna inanıyorum. Sosyal medyayı, YouTube’u, Twitter’ı baskı alan, medya özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalara dönük attığı adımlar, davranışlar otoriterliğe doğru kayıyor mu?

-  Bizim konseptimizle uyumsuz ki, güçlü canlı bir… (McCain sözünü kesiyor) 
“Evet” veya “Hayır” cevabı istiyorum.
- Şunu söyleyebilirim ki, vurgulamaya devam edeceğimiz husus… (McCain sözünü kesiyor)

“Evet” veya “Hayır” cevabı istiyorum Sayın Bass. Soruma cevap vermeyerek adaylığınızı tehlikeye atıyorsunuz. Bu çok basit bir soru. Sosyal medya üzerindeki baskıların, daha güçlü bir cumhurbaşkanlığı için Anayasa’yı değiştirme niyetinin otoriterliğe doğru bir kayma olduğuna inanıyor musunuz?

- Uygun kontrol mekanizmaları olmadan atılan adımların… (McCain sözünü kesiyor)
Bu adımları atıyor zaten.  Sayın Bass bu biraz hayalkırıklığı yaratıcı bir durum. Dürüst bir cevap istiyorum. Otoriterliğe doğru bir tehdit olduğuna inanıyor musunuz?

- Senatör, eğer bu ihtimaller gerçeğe dönüşürse… (McCain sözünü kesiyor)
Bunların şu anda gerçek olmadığını mı düşünüyorsunuz? YouTube üzerindeki baskı... Twitter üzerindeki baskı…

- Gördük ki, Anayasa Mahkemesi’nin… (McCain sözünü kesiyor)

Sayın Başkan, bu adaylığı desteklemeyeceğim ve düz bir cevap alıncaya kadar veto koyacağım. Bu bence son derece makul, basit bir soru Sayın Bass. Bu otoriterliğe doğru bir kayma mıdır?

- Bu doğrultuda bir kaymadır evet. Teşekkürler. 3 dakika 25 saniye tuttu.