ABD o tapeleri istedi! İşte Türkiye'nin yanıtı

ABD ile Türkiye’nin vize hizmetlerini karşılıklı olarak askıya almasına neden olan krizde üçüncü hafta tamamlanırken son günlerde iki tarafta da görülen iyimser hava yerini soru işaretlerine bıraktı. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Avrupa ve Avrasya’dan Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Jonathan Cohen’in geçen haftaki Türkiye ziyaretinin hemen ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ABD’yi hedef alan eleştirilerinde tonu yükseltmesi Washington’da kafaları karıştırdı. Kulislerde ‘Türkiye’de sistemdeki birileri krizin bitmesini istemiyor mu?’ sorusu soruluyor.

Türk tarafı son iki hafta içinde iki ülke arasında güvenin yeniden tesisi için iyi niyet jesti olarak yorumlanabilecek bir dizi adım attı. Cohen’in ziyaretinden hemen önce Metin Topuz’un avukatıyla görüşme yapmasına izin verildi. Cohen’in Türkiye’ye vardığı günün akşamında başkonsolosluk çalışanı M.C.’nin Amasya’da gözaltına alınan eşi ve kızı serbest bırakıldı. Türkiye’de tutuklu olan 12 Amerikan vatandaşından beşinin aileleriyle görüşmesi de sağlandı.

YETERLİ BULUNMADI

ABD tarafının geçen haftaki ‘ilerleme sağladık’ açıklamaları, bu adımlar üzerine geldi. Ancak söz konusu adımların Washington’ın vize askısını kaldırması için yeterli olmadığı belirtiliyor. ‘Masaya ön koşul koymadık’ diyorlar ancak Amerikan tarafına göre kriz ancak iki şekilde çözülebilir; ya Metin Topuz ve Hamza Uluçay (Adana’da tutuklu) serbest bırakılacak ya da ikisinin de iddia edildiği gibi yasadışı faaliyetlere ve terörizme karıştığı kanıtlanacak.

TÜRKİYE PAYLAŞMADI

Edinilen bilgilere göre ABD Müsteşar Yardımcısı Jonathan Cohen başkanlığındaki heyetin Türkiye ziyareti sırasında Ankara Metin Topuz’un neden tutuklandığına ilişkin bir kanıt sunmadı. Türk tarafının masadaki tek argümanı ‘Sümeyye Erdoğan’ın telefonlarını dinleyen bazı FETÖ sanıkları ve FETÖ firarisi Zekeriya Öz’le çok sayıda telefon görüşmesi tespit edildi’ olunca Amerikan tarafı söz konusu görüşmelerin tape’lerinin olup olmadığını sordu, ‘hayır’ yanıtını aldı. Türk tarafı ABD’nin kanıt beklentisine karşılık ‘Kanıtlar mahkemenindir, sizinle paylaşamayız’ yanıtını verdi.

Öte yandan Amerikan tarafı görüşmelerde ifadeye çağrılan ABD İstanbul Başkonsolosluğu çalışanı M.C. hakkında ‘basına sızdırılan’ haberlerden duyulan rahatsızlığı da dile getirdi. M.C.’nin her gün işe gidip geldiği ve bunu bilen Türk polisinin iki haftadır kendisiyle ilgili herhangi bir tasarrufu olmadığı belirtiliyor.

Özetle Washington ‘Çalışanlarımızın serbest kalacağına ve başka kimsenin tutuklanmayacağına dair garanti verin’ diyor, Ankara ‘Mahkemeler adına bir taahhütte bulunamayız’ yanıtı veriyor. Ankara’nın pozisyonunda değişiklik olmaması halinde ABD’nin Türkiye’deki vize hizmetlerine geri dönmesini beklemek gerçekçi görünmüyor.

KANADA’DAN VİZE ALMIŞLAR

Vize askısının sürmesi Türk-Amerikan ilişkilerindeki kronik sorun barındıran pek çok alanda sorun çözmeye dönük ziyaretlerin yapılamayacağı anlamına da geliyor. Nitekim geçtiğimiz hafta içinde Adalet Bakanlığı daha önceden planlanan bir cezaevi heyetinin ziyaretinin vize kararı sonrasında iptal edildiğini açıklamıştı. Amerikan tarafında ise heyet başkanı Cohen’e geçen haftaki ziyarette eşlik edecek bazı yetkililerin vizeleri olmadığı için Türkiye’ye gidemediği öğrenildi. Halen Türkiye’de temaslarda bulunmakta olan Amerikan Türk Konseyi üyelerinin bir kısmı ise Kanada’ya giderek vize almış. (Hürriyet / Cansu Çamlıbel)