ABD ekonomisi dünyaya ne anlatıyor?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD ekonomisi Temmuz ayı enflasyon oranları yüzde 0 olarak gerçekleşti. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu tarafından Çarşamba günü açıklanan verilere göre enflasyon yüksek kalmaya devam ediyor ancak en azından şimdilik bir yavaşlama sağlanmış gözüküyor.

Rapora göre, fiyatlar Temmuz ayında değişmeden kalırken geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 8,5 oranında arttı. Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, ekonomistler fiyatların yüzde 0,2 oranında artacağını tahmin ediyordu. Haziran ayında enflasyon yüzde 1 oranında artmış ve yüzde 9,1 oranıyla son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı.

Rakamlar, Temmuz ayında 528 bin yeni istihdam yaratıldığını gösteren ve kesinlikle resesyonda olmayan bir ekonomiye katkıda bulunan bir iş gücü raporunun bir hafta sonrasında geldi. Ekonomide az rastlanan bu verilerin anlamını Gridnews Ekonomi Muhabiri Matthew Zeitlin ve Editör Leah Askarinam açıklığa kavuşturuyor.

Leah Askarinam: Enflasyon raporunun yanıtlamasını umduğunuz büyük soru neydi?

Matthew Zeitlin: Bu sorunun cevabı epey karışık. Genel anlamda fiyatlar değişmezken raporda büyük dalgalanmalar gözleniyor. Diğer verilerden de bildiğimiz gibi, diğer alanlardaki artışları dengelemede petrol fiyatlarındaki düşüşün büyük rol oynadığı görülüyor. Örneğin raporda, gıda fiyatları geçen yıla göre yüzde 10 ve Temmuz ayında yüzde 1’in üzerinde, geçen yıla göre yüzde 5 oranında artan konut fiyatlarının ise Temmuz ayında da arttığı belirtiliyor. Ancak gıda ve konut fiyatlarındaki artışa karşın, enerji fiyatlarında genel olarak yüzde 4’e yakınsayan bir düşüş yaşanıyor ve bunun da başka alanlardaki artışları dengelemek için yeterli olduğu anlaşılıyor.

GSYİH’ya bakılırsa ekonomi küçülüyor ancak istihdam rakamlarına ve ücretlere bakıldığında ekonominin hala sıcak olduğu görülüyor.

Herkesin aklındaki büyük soru ise FED’in çabalarının mı yoksa sadece ekonomideki dalgalanmaların mı enflasyonun düşmesinde daha büyük etkisi olacağıydı. Ekonominin hala ısınıp ısınmadığına ya da soğumaya devam edip etmediğine dair verileri birçok alanda görebiliyoruz. GSYİH’ya bakılırsa ekonomi küçülüyor ancak istihdam rakamlarına ve ücretlere bakıldığında ise ekonominin hala sıcak olduğu görülüyor. Son enflasyon raporu, FED’in faiz oranlarını artırarak neler başardığı ve önümüzdeki aylarda ne kadar daha fazlasını yapmak zorunda kalacağı konusunda fikir veriyor.

Leah Askarinam: Son istihdam raporuna göre, ekonomide ve şiddetli bir resesyon beklentisinde bir değişiklik oldu mu?

Matthew Zeitlin: Her veri parçası farklı bir hikaye anlatıyor. Bir ayda 500 binden fazla işin yaratıldığı ve işsizliğin yüzde 3,5’te sabit kaldığı bir resesyon içinde olmak epey garip bir duygu. Ancak bir ekonomide, özellikle de bireylerin kendi gerçeklerine uygun olarak algıladıkları ekonomik refah duygusunda, bir grup saygın ekonomistin ekonominin zirveye ulaştığını iddia etmesinden daha fazlasını bulabiliriz. Gıda ve konut fiyatlarında hala insanların zihinlerini karıştıran ve yoran ve bütçelerini zorlayan önemli artışlar yaşanıyor. İşte asıl bu faktörler, insanların ekonomiyle ilgili duygularının neden bu kadar karamsar olduğunu gerçek anlamda açıklayan faktörler olarak dikkat çekmeli.

Leah Askarinam: Petrol ve enerji maliyetleri, enflasyon ve yaşam maliyeti söz konusu olduğunda önemli bir gösterge olarak kabul ediliyordu. Temmuz ayı rakamları bu alanlarla ilgili neler söylüyor?

Matthew Zeitlin: Gerçek zamanlı verilere göre petrol fiyatlarının Haziran ayında galon başına 5 doların üzerine çıkmasını dikkate alırsak, Temmuz ayı verilerinde petrol fiyatlarının belirgin şekilde düştüğünü görüyoruz. Enerji Bilgilendirme Dairesi’nden alınan verilere göre Temmuz ayonda petrol fiyatları galon başına 4,77 dolardan 4,19 dolara geriledi. Şu anda ise 4 doların altında seyrediyor. Haziran ayı enflasyon raporunda ise tüm fiyatların yüzde 1,3 arttığı bir ayda toplam enerji fiyatları yüzde 7,5 oranında artarak enflasyondaki genel artışın yarısını oluşturmuştu. Bu ayki rakamlara göre ise enerji fiyatları genel anlamda yüzde 4,6 oranına gerilemiş gözüküyor.

Leah Askarinam: Raporun sonuçlarına bakıldığında FED’in rolüyle ilgili ne söylenebilir? Ayrıca, FED’in bir sonraki hamlesinin ne olmasını öngörüyorsunuz?

Matthew Zeitlin: Asıl soru, açıklanan enflasyon rakamlarından FED’in hangi anlamda sorumlu olduğu. FED, bu rakamların çekirdek enflasyon bölümünden sorumlu kabul edilmeli. FED’in gelecekte faiz oranlarını ne ölçüde değiştireceğini belirleyen para politikasının yönünü de bu belirliyor. Petrol ve tahıl gibi küresel anlamda belirleyici emtiaların fiyatlarından büyük ölçüde etkilenen ve gıda ve enerji dışındaki her şeyin fiyatını içeren çekirdek enflasyonu nasıl yönettiği, FED’in enflasyon oranları üzerindeki katkısını da gösteriyor. Buna göre, bir önceki aya göre çekirdek enflasyonun yüzde 0,3 arttığı ve manşet enflasyondan yüksek olduğu görülüyor. Bu da çekirdek enflasyonun yıllık bazda yüzde 5,9’a yükseldiğini gösteriyor. Buradan yola çıkarsak, FED’in Faiz artırımlarına devam edeceğini söylemek kahinlik sayılmamalı.

ABD enflasyonu sonrası piyasalar pozitif

ABD borsaları enflasyon verisi sonrası ralli yaptı

FED’in enflasyonla savaşı henüz bitmedi

Charles Evans: Fed gelecek yıl faiz oranını %4'e yükseltebilir

Fed'den faiz artırım beklentisi değişti

Fed sıkılaşma sürecini 2023'te sona erdirecek