ABD ekonomisi büyüme serisi peşinde

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD ekonomisi üst üste üçüncü kez büyüme peşinde. Bunda düşen enflasyon ve yüksek faiz oranlarına rağmen dirençli kalan iş gücü piyasasının etkisi olduğu kabul ediliyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD ekonomisi yeni bir yüzde 2’lik byümeyle resesyon endişelerini iyiden iyiye rafa kaldırma peşinde.

Bir taşla iki kuş

MarketWatch’tan Jeffry Bartash’ın haberine göre, ABD ekonomisinin üst üste üçüncü kez yüzde 2’lik bir GSYİH büyümesi tutturması bekleniyor. Buna, enflasyonun yavaşlamasının ve ekonomi büyüdükçe resesyon endişelerinin hafiflemesinin katkısı olacağı düşünülüyor.

ABD'nin yükselen faiz oranları nedeniyle şimdiye kadar resesyona girmesi veya buna yakın bir konumda olması gerekiyordu. Bunun yerine dirençli seyreden ekonomi, 2023 yılında arka arkaya üçüncü kez bir taşla iki kuş vurma peşinde. Beklentiler, ekonominin yüzde 2 oranında büyüyeceği yönünde.

Tahminlere göre, üçüncü çeyreğin neredeyse yarısında, GSYİH yıllık yüzde 2,4 ila yüzde 4,1 oranında genişleme yolunda seyrediyor. Atlanta Federal Reserves Nowcast, tahmini büyümeyi yüzde 4,1 olarak gösteriyor. Wall Street'teki tartışmasız göstergelerden S&P Global ise GSYİH’da yüzde 2,4'lük bir artış öngörüyor.

Dikkate değer bir başarı

Tahminlerin 3. çeyrek Eylül ayında sona erdiğinde muhtemelen yüzde 2'ye yaklaşması bekleniyor ancak öyle olsa bile, bu dikkate değer bir başarı anlamına geliyor. Çünkü daha yüksek borçlanma maliyetleri tarihsel olarak ekonomiyi normal şartlarda çökertiyor ve genellikle bir veya iki yıl içinde resesyona yol açıyor.

Neredeyse bir buçuk yıldır Fed, yüksek enflasyonu durdurmak için mücadele ederken ABD'de Faiz oranlarını sıfıra yakın seviyeden yüzde 5,5'lik tepe noktasına getirdi. Yine de ekonomi, ilk çeyrekte yıllık yüzde 2’lik sağlam bir hızda ve ikinci çeyrekte yüzde 2,4’le daha da hızlı bir artışla büyüdü. Ancak bu yılki şaşırtıcı büyüme oranı, analistlerin ekonomi için en yüksek sürdürülebilir hız olarak gördükleri hızı biraz aşmış durumda.

Ekonomi yavaş yavaş istikrar kazanıyor

Beklentiler ABD ekonomisinin bu büyüme oranlarını yakalaması yönünde değildi. Üst düzey Fed yetkilileri, ekonominin 2023 yılında yavaşlayarak gerileyeceğini tahmin ederken, işletme ekonomistleri durgunluk ihtimalini yüzde 50 ve hatta daha yüksek olarak tahmin ediyordu.

Yükselen faiz oranları, konut piyasasını baskı altına aldı, imalat sanayini baltaladı, ticari yatırımları kıstı ve bankaları kredileri azaltmaya zorladı. Ekonomi görünür anlamda oldukça zarar gördü. Yine de ekonominin temel taşı olan tüketici harcamaları sağlamlığını korudu. Amerikalılar nispeten daha az ürün alsa da seyahat, dinlenme ve dışarıda yemek yeme gibi hizmetlere hala büyük para harcıyor. Bazı ekonomistler, insanların pandemi normal seyrini tamamlayana kadar yapamadığı türden şeylerin intikamını aldıklarını ve savurganlık yaptıklarını söylüyor. Yine de en büyük desteğin muhtemelen dinamik bir iş gücü piyasasına gitmesi gerekiyor.

İş isteyen Amerikalıların çoğu bir iş bulabilecek durumda ve işsizlik oranı yarım yüzyılın en düşük seviyesi olan yüzde 3,6'ya yakın seyrediyor. İşletmeler, durgunluk endişelerine rağmen hala işe alım yapıyor ve modern zamanların en kötü iş gücü kıtlığının ışığında çalışanları işten çıkarmaya isteksizler.

İşten çıkarmalar için anlamlı bir gösterge olan ilk işsizlik maaşı taleplerine bakıldığında da bu görülüyor. Geçen ay keskin bir düşüş yaşayan ilk işsizlik maaşı talepleri, yazın başındaki yükselişin ardından pandemi sonrası dip seviyelerine yaklaşmış durumda. Comerica baş ekonomisti Bill Adams, “Başlangıç ve devam eden işsizlik maaşı başvurularının da düşmesiyle birlikte, ekonomi 2022'nin ortalarında başlayan sallantılı bir dönemin ardından istikrar kazanıyor gibi görünüyor” diyor.

Ücretler, enflasyondan doğan zararı sınırlıyor

Buna karşılık, sıkı iş gücü piyasası, ücretlerin son yılların en hızlı şekilde artmasına neden oluyor. Yüksek enflasyon nedeniyle fiyatlarda meydana gelen artışı tamamen dengelemek için bu elbette yeterli değil, ancak zararı sınırlamak için yeterli gözüküyor.

Sonuç olarak tüketiciler, harcamaya devam edecek ve ekonominin büyümesini sürdürecek kadar kendilerine güveniyor. Dahası, tüketici güveni anketleri, yılın başlarında yeni dip seviyelerine düştükten sonra son birkaç ayda önemli ölçüde iyileşiyor.

İstikrarlı tüketici talebi ve güçlü kârların yardımıyla büyük ve küçük işletmeler arasındaki güven de son zamanlardaki düşük seviyelerinden kısmen toparlanıyor. Santander Capital Markets baş ekonomisti Stephen Stanley, “Şu ana kadarki kurumsal kazanç açıklamaları, işletmelerin makul ölçüde iyi durumda kalmaya devam ettiğini gösteriyor” diyor.

Ters rüzgarlara rağmen…

Hükümet, üreticiler için yeşil enerjiyle ilgili sübvansiyonlar ve enflasyon nedeniyle daha yüksek Sosyal Güvenlik yardımları dahil olmak üzere, salgın öncesi seviyelerin çok üzerinde harcama yapıyor. Tasarruf sahipleri nihayet tahviller, tasarruf hesapları ve benzerlerinden iyi bir getiri elde ediyor. Peki 2023'ün son birkaç ayında ekonomi büyüme ivmesini koruyabilir mi?

Bu, iş gücü maliyetindeki artışların ılımlı olup olmamasına ve enflasyonun Fed'in yüzde 2 hedefine doğru yavaşlamaya devam etmesine bağlı olacağa benziyor. Enflasyon şu anda yüzde 3 ila yüzde 4,8 arasında seyrediyor.

Fiyat baskılarının hafifletilmesi, Fed'in mevcut faiz oranı artış döngüsünü sona erdirmesine ve ekonominin daha fazla nefes almasına izin verirken, daha yüksek oranlar bunun tersi bir etki yaratıyor. Hatta bazı ekonomistler ve Fed yetkilileri, böyle bir senaryonun, Fed'in bir resesyonu tetiklemeden enflasyonu alt ettiği bir ‘yumuşak iniş’e yol açabileceğini düşünüyor. Ancak bunun II. Dünya Savaşı'ndan bu yana yalnızca bir veya iki kez olduğunu unutmamak gerekiyor.

Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, “Enflasyonun kısa sürede normale döndüğü ve ekonominin ek travmadan kurtulduğuna dair hala makul bir hikaye var” diyor. Bu, Barkin'in bir yıl önce başka bir konuşmasında Fed'in önceki sekiz faiz artırım döngüsünün resesyonla sonuçlandığını belirttiğinde bekleyebileceği bir gelişmeye benzemiyor.

JPMorgan, ABD ekonomisi için büyüme tahminini revize etti

Beyaz Saray'dan ABD ekonomisine ilişkin büyüme tahmini

ABD Başkanı Biden’dan büyüme yorumu

IMF Başkanı Georgieva: Büyüme beklentileri zayıf kalmaya devam ediyor

IMF'den küresel büyüme tahmini

Büyüme tahminleri resesyon senaryolarını yalancı çıkarıyor