ABD banka bilançolarında milyarlarca dolarlık muhasebe hilesi

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz artırımları geçtiğimiz yıl tahvil fiyatlarının düşmesine neden oldu. ABD’nin bazı en büyük bankaları ise tahvil fiyatlarındaki değişimden kaynaklanan zararların bilançolara işlemesini önlemek için basit bir muhasebe manevrası kullandı.

Bankalar para kaybettiren tahvillerin büyük bir kısmını satmak yerine tahvilleri olgunlaşana kadar tutmayı planladıklarını açıkladı ve tahvillerin muhasebe defterlerindeki konumunu da buna göre değiştirdi. Bu sayede tahvillerin piyasadaki değeri ne kadar düşerse düşsün bilançolardaki görünümü alış fiyatı üzerinden değerlendirilir hale geldi.

Wall Street Journal’ın haberine göre, Charles Schwab ve PNC Financial da dahil olmak üzere altı büyük ABD bankası geçen yıl birlikte 500 milyar dolarlık tahvil varlığının sınıflandırmasını değiştirdi. Bazı bankalar gerçekleşmemiş zararı bilançolardan hariç tutan bu bilanço hamlesi sayesinde varlıkları çok daha az gerçek değere sahip olsa da sağlam özkaynak seviyeleri bildirebildi.

Silicon Valley Bank’in iflası ise bu muhasebe kuralları üzerindeki onlarca yıllık tartışmaları yeniden alevlendirdi. Mevcut kurallar genellikle şirketlerin, onlarla ne yapmak istediklerini iddia ettiklerine bağlı olarak, aynı varlıklar için çok farklı değerler göstermelerine imkan sağlayabiliyor. Buna ek olarak, maliye kuralları genellikle şirketlerin belirtilen niyetlerini orta vadede değiştirmelerine izin verir. Bu da bilançolarının ne kadar sağlıklı göründüğü üzerinde büyük etkilere sahip olabilir.

WSJ haberine göre altı ABD bankası tek bir muhasebe hareketiyle bir anda bilançolarını düzeltebildi. Bankalar varlıklarını “satışa uygun” olarak tutabilir. Bu varlığın piyasa fiyatlarına göre değerlendirilmesi anlamına gelir. Bir diğer seçenekse varlığın “olgunlaşması için tutulması” yöntemidir ki bu da varlığın satılmayacağı anlamına gelir. Söz konusu tahviller maliyeti üzerinden hesaplanır. Buradaki mantık bankaların satmayacakları varlıkları için günlük fiyat hareketlerinin anlamsız olduğu düşüncesidir.

Bankaların vadesine kadar tutulacak tahvilleri bir yıl öncesinde 681 milyar dolarken 31 Aralık itibariyle 1,14 trilyon dolarlık bilanço değerine ulaştı. Rakamlardaki artış büyük oranda yeniden sınıflandırma süreçlerinden kaynaklandı.

1,14 trilyon dolarlık rakam tahvillerin adil piyasa değerinden yüzde 12, diğer bir deyişle 118 milyar dolar daha yüksekti. 118 milyar dolar bankaların toplam özkaynaklarının (varlıkları ve yükümlülükleri arasındaki fark) yüzde 18’ini işaret ediyor.

Bir yıl öncesine kadar vadeye kadar tutulan tahvillerin piyasa değeri ile bilanço değeri arasındaki fark ihmal edilebilir düzeydeydi. Belirtilen değerler ile bankaların varlıklarının gerçek değerleri arasındaki fark büyüdükçe, birçok bankanın sermayesinin önemli bir kısmının yanıltıcı olup olmadığı konusunda endişeler de arttı. (Sermaye kabaca özkaynak ile eş anlamlıdır ve bir şirketin gelecekteki kayıplarını emmek için sahip olduğu finansal yastığı ifade eder.)

WSJ haberine göre altı ABD bankasında bilançolarındaki yeniden sınıflandırılma hamlesi geçen yıl tahvil fiyatlarının düşmesiyle aynı döneme denk geldi. ABD Federal Mevduat Sigortası Kurumu verilerine göre Amerikan bankalarının 2022’nin sonu itibariyle “olgunlaşana kadar tutulmak” üzere sınıflandırılmış varlıkları %48’e ulaştı. Bu oran bir yıl öncesinde %34’tü. Menkul kıymetlerdeki gerçekleşmemiş zararlar 620 milyar dolar. Bunun 341 milyar doları ise vadesine kadar tutulacak olan tahvillerden kaynaklanıyor. Altı bankanın vadeye kadar tutulan menkul kıymetlerdeki gerçekleşmemiş zararları, sektörün tamamının %35'ini oluşturdu.

Bu yeniden sınıflandırma işlemini en fazla yapan banka ise Charles Schwab oldu. Finans devi 188,6 milyar dolarlık menkul kıymetler varlığını satışa hazır sınıfından vadeye kadar tutulan varlıklar kategorisine aktardı. Schwab, 2021’in sonu itibariyle hiçbir tahvil varlığını vade sonuna kadar bekletilen varlık olarak etiketlememişti.

PNC Financial’daki yeniden sınıflandırılan tahvillerse 82,7 milyar dolar seviyesindeydi. JPMorgan 78,3 milyar dolarlık tahvil varlığını vadesine kadar tutulacak şekilde işaretledi. Truist Financial, Wells Fargo ve US Bancorp ise sırasıyla 59,4 milyar dolarlık, 50,1 milyar dolarlık ve 45,1 milyar dolarlık tahvil varlıklarının sınıfını değiştirdi.

CFA Enstitüsü Finansal Raporlama Başkanı Sandy Peters konuyla ilgili açıklamasında, “Bu varlıkların değerinin ekonomik bir ölçüsü değil yapay bir muhasebe kurgusudur. Bir tahvilin değeri, yönetimin onu sınıflandırmaya nasıl karar verdiğine bağlı olarak değişmez. Değeri neyse odur” ifadelerine yer verdi.

Silicon Valley Bank’in ana kuruluşu SVB Financial Group geçen yıl herhangi bir menkul kıymetler varlığını yeniden sınıflandırmamıştı ve tahvillerinin çoğu, en başından itibaren vadeye kadar tutulacak olarak etiketlenmişti. Söz konusu muhasebe kararı SVB’nin faiz oranlarının düşük kalacağına dair uzun vadeli bir projeksiyona aşırı derecede bağlı kalmasından kaynaklanıyordu. Bankanın yıl sonu itibariyle gerçekleşmemiş kayıpları neredeyse SVB’nin toplam varlığı olan 16,3 milyar dolar seviyesindeydi. Zarar göstermeden ve sermayesine darbe vurmadan tahvil varlıklarını satamaz konumdaydı.

Geçen yılın sonu itibariyle, Schwab'ın vadeye kadar elinde tuttuğu tahvillerin adil piyasa değeri, bilanço değerlerinden 14,1 milyar dolar daha azdı. Gerçekleşmemiş kayıplar, Schwab'ın toplam özsermayesinin %39'una eşdeğerdi. Gerçekleşmemiş zararlar, Schwab'ın hisse senedi ve maddi olmayan varlıklarının hariç tutulduğu çıplak sermayesi olan 6,2 milyar dolarlık maddi ortak özsermayesini aştı.

Finansgundem.com’da yer alan habere göre Charles Schwab’ın eş başkanları ve CEO Walt Bettinger 23 Mart tarihinde paylaştığı bir notta, “Dikkatleri vadeye kadar tutulan (HTM) portföyümüzdeki ‘gerçekleşmemiş zararlara’ odaklamak çok yanıltıcıdır.HTM portföyümüzden herhangi bir varlığı vadesinden önce satmamız sıfıra yakın bir ihtimal" denildi.

7 trilyon dolarlık Schwab imparatorluğu çatırdıyor

ABD bankalarını çevreleyen 1,7 trilyon dolarlık gizli tehlike

Devlet tahvilleri bankaları zehirliyor mu?