AB ve ABD ticaret savaşına hazırlanıyor

ABD'nin Avrupa Birliği'nden (AB) ithal edilen çelik ve alüminyuma ilave gümrük vergileri uygulama kararı, küresel ekonomide öncü rol üstlenen müttefikler arasında ticari konulardaki gerginlikleri artırıyor.

ABD'nin, ithal çelik ve alüminyuma ilave gümrük vergileri uygulanacaklar arasına müttefiki AB'yi de ekleme kararı, taraflar arasında görüş farklılıklarını artırırken, ticaret savaşlarının yaşanması ihtimalini de ortaya çıkarıyor.

AB, bu karara dahil edilmesi halinde son derece sert karşılık vereceği uyarısında bulunma ve söz konusu gümrük vergilerinden daimi muafiyet talep etmesine karşın ABD Başkanı Donald Trump'ın fikrini değiştirmede başarılı olamadı. Bu noktada AB, söz konusu gümrük vergileri karşısında mütekabiliyet gereği ABD'nin birçok ürününe misilleme yapmaya, ayrıca sorunu Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) taşımaya hazırlanıyor.

AB'nin, ABD'nin ithal çelik ve alüminyuma yönelik uygulamayı planladığı ilave gümrük vergilerine karşı hazırlanan toplam 10 sayfalık listede, AB'nin ABD'ye yanıt olarak yüzde 25 gümrük vergisi uygulamayı planladığı ürünler yer alıyor.

Listede, özellikle ABD'de seçimlerin çekişmeli geçtiği eyaletlerin hedef alındığı görülüyor. AB'nin hedef listesinde bulunan ürünler yoğunluklu olarak Florida ve Kentucky gibi eyaletlere odaklanıyor. Aralarında mısır, barbunya, pirinç, mısır gevreği, fıstık ezmesi, yaban mersini, portakal suyu, viski, puro, sigara, tütün, ruj, kot pantolon, nevresim, ayakkabı, lavabo, merdiven, vantilatör, motosiklet, yat, tekne, tüp ve çelik gibi yüzlerce farklı ürün bulunan listeyle AB, iktidarda bulunan Cumhuriyetçilere baskı uygulamayı planlıyor. Böylelikle Cumhuriyetçilerin, hakim oldukları bölgelerin ekonomik zarar görmemesi için ABD Başkanı Trump'ı ikna etmesi hedefleniyor.

AB'nin ABD'ye karşı misilleme politikası uygulaması halinde ise ABD yönetimi, Avrupa'dan araba ithalatına da vergi uygulayacağını belirterek tehdidini sürdürüyor. Bu gelişmeler, taraflar arasında ticari gerginliklerin tırmanacağı ve ticaret savaşlarının başlayabileceğine işaret ediyor.

ABD'nin özellikle Avrupa ülkelerinin otomotiv sanayisini hedef almasının ardından AB'den de daha kapsamlı bir yaptırım gelmesi bekleniyor. Buna da ABD'den daha sert karşılık verilmesi ve artan gerginliğin sonucunda tam bir ticaret savaşına sürüklenme riski ortaya çıkıyor. Çin ve Rusya ile gergin ilişkileri bulunan ABD'nin karşısına AB'yi de alması ABD'yi, uluslararası ticaret ve siyaset alanında yalnız kalmaya sürükleyecek bir sürece götüreceğe benziyor.

Kanada ve Meksika

ABD'nin Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) güncelleme müzakereleri sürdürdüğü Kanada ve Meksika'yı da söz konusu vergilere dahil etme kararı, bu ülkelerden de sert tepki çekiyor. Kanada ve Meksika, ABD'nin kararına "eş değer" bir karşılık vermeye hazırlanıyor.

ABD'ye en fazla çelik ihracatı gerçekleştiren ülke olan Kanada, ABD'den ithal edilen viski, portakal suyu, çelik, alüminyum ve çeşitli ürünlere toplamda 13 milyar dolarlık gümrük vergisi uygulamayı planlıyor.

Meksika ise özellikle ABD'nin tarım ve sanayi ürünlerine odaklanan ve yaklaşık 3 milyar dolarlık bir misilleme listesi üzerinde çalışıyor. İlave gümrük vergileri uygulanacak ürünler listesinde domuz eti, elma, üzüm ve peynir gibi tarımsal ürünlerle birlikte çelik ve çeşitli sanayi ürünlerinin yer alması öngörülüyor.

Ülkeler, söz konusu tedbirlerini ABD'nin, kararından geri adım atmasına kadar devam ettirmeyi planlıyor.

Verilere göre, ABD, geçen yıl 29 milyar dolarlık çelik ve 18 milyar dolarlık alüminyum ithal etti. Çelik ithalatın yarıya yakını AB, Kanada ve Meksika tarafından yapılırken, alüminyumun yüzde 40'ını Kanada sağladı.

Çelik ve alüminyum sektöründe ana sorunun, Çin'den kaynaklı küresel anlamda fazla kapasite olduğu görüşü hakim bulunuyor.

Süreç

ABD Başkanı Donald Trump, 9 Mart'ta ithal çelik ve alüminyuma sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 gümrük tarifesi uygulanacağını açıklamıştı. Kanada ve Meksika, AB, Avustralya, Arjantin, Brezilya ve Güney Kore'ye 1 Haziran'a kadar geçici muafiyet tanınmıştı.

AB, ABD'nin gümrük vergilerinden muaf tutulma çağrısında bulunmuştu. AB Komisyonu Ticaretten Sorumlu Üyesi Cecilia Malmström, son aylarda çelik ve alüminyuma yönelik ilave gümrük vergilerine yönelik alternatif arayan ülkelerle müzakere etmek için Trump tarafından görevlendirilen ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer'la ve ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross'la pek çok defa buluşmuş ancak bir uzlaşı sağlayamamıştı.