8 asırlık tarihi kaleye miras davası

Trabzon’da, 13. yüzyılda Cenevizliler döneminde inşa edilen Güzelhisar Kalesi’nin de yer aldığı yaklaşık 1300 dönüm arazinin Üçüncüzade Ömer Paşa’ya ait olduğunu iddia eden torunları, varisçi olduklarının tescili ve arazinin tapusunun derneklerine verilmesi için dava açtı.

​Trabzon tarihinde önemli bir yeri olan limana hâkim bir noktadaki Güzelhisar Kalesi'nin de yer aldığı yaklaşık bin 300 dönüm arazi, davalık oldu. Güzelhisar Kalesi arazisinin 1737-1745 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu döneminde Trabzon Valiliği görevini üstlenen Gümüşhaneli Üçüncüzade Ömer Paşa’ya ait olduğunu öne süren torunları, Ganita mevkiinde askeriyenin kullanımındaki bölgenin varislerinin kendileri olduğunu öne sürdü.

Üçüncüzade Ömer Paşa’nın torunları, varisçi olduklarının tescili ve arazinin tapusunun üyesi oldukları Üçüncüoğlu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'ne verilmesi için Trabzon 3’üncü Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı. Dernek üyesi Üçüncüzade Ömer Paşa’nın torunları, arazinin kendilerine devredilmesi ile elde edilecek gelirin öğrencilere burs olarak aktarılacağını duyurdu.

​‘KALE BİZİM AİLEMİZİNDİR'

Üçüncüoğlu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Kurucu Başkanı Güngör Üçüncüoğlu, 1938 yılında dedelerinin Trabzon Asliye Hukuk Mahkemesi’nde, Üçüncüoğlu Ömer Paşa’nın varisi olduklarına dair dava açtıklarını hatırlattı.

Davada, Güzelhisar Kalesi’nin tapusunun Üçüncüoğulları sülalesine ait olduğunun tescillendiğini öne süren Üçüncüoğlu, “1737 yılında Trabzon Valiliğine atanan Üçüncüzade Ömer Paşa, Osmanlı-Rus savaşının sona ermesiyle bölgeye yatırımlar yapmıştır, kaleler inşa ettirmiştir. O zamanlar Fakir Fukara Eğitim adında bir vakıf kurdu. 1936 yılına kadar bu vakıf varlığını devam ettirdi. 1936 yılından sonra vakfa sahip çıkılmaması nedeniyle, Malatyalılar Derneği’ni kayyum olarak buraya atadılar. 1938 yılında dedelerimiz Trabzon Asliye Hukuk Mahkemesi’nde Ömer Paşa’nın varisi olduklarına dair dava açtı.

Güzelhisar Kalesi’nin Üçüncüoğulları’na ait olduğunu tescil ettirildi, Yargıtay tarafından onandı. Askeriye stratejik bir bölge olması nedeniyle bu kaleyi kiralık olarak Üçüncüoğulları’ndan istedi ve anlaşma yapılarak verildi. 1960’a kadar bu kale askeriyenin elinde kaldı. 1960 yılındaki darbe ile birlikte askeriye bu kaleyi tamamen aldı" dedi.

'DAVAYI KAZANACAĞIZ'

Araziye maddi açıdan bakmadıklarını, elde edilecek gelirlerle öğrencilere burs desteği sağlanacaklarını ifade eden Güngör Üçüncüoğlu, "Güzelhisar Kalesi’nin Üçüncüoğullarına ait olduğu kesin ama biz varisleri olduğumuza dair dava açtık ve inşallah davayı kazanacağız. Üçüncüoğullarının sadece bir kalesi yok, Trabzon İskender Mahallesi’nde çeşmemiz var, Torul’da bir kale var, Görele’de Elegü Kalesi var, Sivas’ta bir Üçüncüoğlu Köprüsü var, Konya’da bir cami vardı. Yani bizim elimizde tescil edilmiş ve edilmemiş gayrimenkullerimiz var. Biz bu araziye maddi açıdan bakmıyoruz. Manevi açıyı önemsiyoruz. Amacımız, buradaki gelirle dernek aracılığıyla öğrencilere destek olmak. En büyük arzumuzdan biri, yıkılmaya yüz tutmuş kaleleri restore etmektir. Türk kültürüne kazandırabilmek için de bu mücadeleyi vereceğiz” diye konuştu.

GÜZELHİSAR KALESİ

Trabzon tarihinde önemli bir yeri olan 13'üncü yüzyılda Cenevizliler döneminde limana hâkim bir noktada yapılmış bir kaledir. Kaynaklarda Leonkastron ya da Leo Castro olarak da geçmektedir. Günümüze kadar ayakta kalan bölümleri batı yönünde, kuzey-güney doğrultusundadır. Tünel üzerinde kalan bölümde surlar ve içerisindeki mekânlar görülebilmektedir. 1740 yıllarda Üçüncüoğlu Ömer Paşa tarafından içerisine saray inşa edilmiştir. Ancak bu saraydan hiçbir kalıntı günümüzde kalmamıştır. Kalenin taş duvarları 14'üncü yüzyıl kale mimarisi işçiliğini yansıtmaktadır. Kalenin alt kısımları 1316 öncesi, üst kısımlar ise 1349 sonrası olarak tanımlanıyor. Günümüzde askeriyenin mülkiyetinde olan kale, sosyal tesis olarak kullanılmaktadır.