70 milyar liranın 60 milyarı ortada yok

Hürriyet Gazetesi’nden Şükrü Kızılot Türkiye’nin çok büyük beklentileri olan  Varlık Barışını çarpıcı şekilde kaleme aldı. İşte o yazı;
Varlık Barışı nedeniyle, yurt dışından getirileceği beyan edilen 69.8 milyar liralık varlığın, 10.5 milyar lirası Türkiye’ye getirildi. Yaklaşık 60 milyar lira ise “getireceğim” diye beyan edilmesine rağmen, getirilmedi! Getirileceği beyan edilip getirilmeyen 60 milyar lira Türkiye’ye getirilseydi, Merkez Bankası Başkanı’nın 1.92 TL’lik yılsonu dolar kuru tahmini, 1.92’nin de altına inebilirdi. Cari açıkta da ciddi bir gerileme olabilirdi.

GETİRMEYENE VERGİ

Yurt dışındaki varlığını getireceğini beyan edip getirmeyenler, getirmedikleri varlığın “yüzde 2 vergisini” ödemek zorundalar.
Varlık Barışı uygulamasının başladığı 29 Mayıs 2013 tarihinden 31 Ekim 2013 tarihine kadar;
-Yurt dışından getirileceği beyan edilen varlık: 69.9 milyar TL
-Tahakkuk ettirilen yüzde 2 vergi:1 milyar 396 milyon TL
-Yurt dışından getirilen varlık: 10.5 milyar TL.
-Tahsil edilen yüzde 2 vergi tutarı: 209 milyon TL
-Beyan edilen ve vergisi tahakkuk ettirilen varlıkların;
- Yüzde 90.4’ü (63.1 milyar TL’si), vergi dairelerine,
- Yüzde 9.6’sı (6.7 milyar TL’si), banka ve aracı kurumlara,
beyan edildi.
Türkiye’ye getirilmeyen varlıklar için beyan üzerine tahakkuk ettirilen ancak ödenmeyen 1.2 milyar TL beyan edenlerden tahsil edilecek.
Başka bir anlatımla “Ben şu kadar döviz getireceğim demiştim ama getirmedim” demek, onları yüzde 2 vergisinden kurtaramayacak.

NİÇİN GETİRİLMEDİ?

Binlerce kişinin kendi istekleriyle 70 milyar liralık varlık getireceğini beyan etmesi, ardından da 60 milyarlık kısmı getirmeyişi, kafaları karıştırdı.
Şimdi herkes “Acaba niye getirmediler?” diye merak ediyor.
Bize göre bunun, iki nedeni olabilir.
1) Hayali ya da Getirilemeyen Beyan:
Bir önceki beyanda da Ali Türkan adlı bir vatandaş, İsviçre’den 5.2 milyar lira karşılığı varlık getireceğini beyan etmiş ama bunun “gerçek dışı” bir beyan olduğu belirtilmişti.
Bu beyanda da tek kişinin 19.3 milyar TL getireceği belirtilmişti.
19.3 milyar TL, Türkiye’nin en zengin kişisinin dahi servetinin üzerinde bir tutardı. Nitekim, inandırıcı olmayan bu tutar getirilmedi.
60 milyar liranın bir kısmının getirilmeyiş nedeni yukarıdaki gibi gerçek dışı beyanlar ya da parasını getiremeyenler olabilir.
2. Beyan Edip Daha Sonra Vazgeçenler:
Yurt dışında dövizi bulunanların, yüzde 2 vergi ödeme karşılığında, bu parasını “sorgusuz sualsiz” Türkiye’ye getirebilecek olması ve “geriye dönük vergi incelemesi yapılmayacağının” taahhüt edilmesi, çok önemli bir avantajdı.
Bu durumdaki binlerce kişi, beyanda bulundu. Ancak, yüzde 2 vergiyi parayı getirmeseler dahi ödeyeceklerini bildikleri halde, paralarını Türkiye’ye getirmekten vazgeçtiler. Acaba neden?

NE OLABİLİRDİ?

Haziran-Ekim döneminde, Türkiye’de arka arkaya yaşanan bazı olumsuzlukların, yurt dışından parasını getirecek olanları etkilediği anlaşılıyor.
Bazıları, yüzde 2 vergiyi ödeme pahasına, yurt dışındaki paralarını getirmekten son anda vazgeçtiler.
Bu olumsuzluklar yaşanmasa, Maliye Bakanlığı, “Varlık Barışı ve Avantajlarını” yeterince duyurabilse ve yurt dışından gelecek paraların beyanı için “özel bir vergi dairesi” belirleyebilseydi, uygulamanın başarı şansı artardı.