600 yıl önce veba salgınını nasıl yendiler: Venedik

Venedik'te önceki yıllarda dünya çapından milyonlarca kişinin maske ve Rönesans dönemi kostümleriyle dans ettiği sokaklar neredeyse bomboş. Ancak bu durum Venedikliler için bir ilk değil. Bundan tam 600 yıl önce kentin eski sahipleri, o dönem sadece Avrupa'da yaklaşık 50 milyon kişinin ölümüne yol açan bubonik (hıyarcıklı) veba ile boğuşuyordu.

Venedik, deniz yoluyla ticaretin çok yoğun olarak gerçekleştiği bir kent olması nedeniyle Ortaçağ'da Avrupa'yı kasıp kavuran vebanın merkezi haline gelmişti.

'Karantina' kelimesinin kökeni de o zamana uzanıyor.

VENEDİK 600 YIL ÖNCE VEBA İLE NASIL BAŞA ÇIKTI?

Venedik'teki Lazaret olarak da bilinen Lazzaretto Nuovo adası, karantina kelimesinin 600 yıldan daha uzun bir süre önce ortaya çıktığı yer olarak biliniyor.

Lazaret Derneği Sorumlusu, Venedik Archeoclub Başkanı Gerolamo Fazzini de "Venedik, izolasyon sistemini ilk benimseyen, yani takımadalardan oluşan kendi topraklarının özelliklerini kullanan ilk yer" diyor.

ADALAR İZOLASYON İÇİN KULLANILMIŞ

Ortaçağ'da ekonomisi ticarete dayalı olan Venedik Cumhuriyeti, limanlarına uğrayan onlarca gemi nedeniyle vebanın önüne geçemeyince, salgından korunma yöntemlerini geliştirmeye karar vermiş ve Lazaretto adasında tarihteki ilk yalıtılmış hastaneyi kurmuş.

Fazzini, "Bu adalardan ikisi hastalar için izolasyon yeri olarak seçildi, önce 'Lazzaretto Vecchio' (Eski Lazaret) 1400'ün ortalarında ise başka bir ada olan Lazaret, sıhhi önleme yerleri olarak' Novo '(yeni) adını almış"

Venedik Cumhuriyeti, vebanın yayılmasını sınırlamanın tek yolunun tecrit olduğunu anlayarak, limana yanaşmak isteyen her gemi ve mürettebatı için tecrit kararı almış. Bunun için de şehrin 3 km kuzeydoğusundaki, stratejik olarak lagünün girişinde yer alan Lazzaretto Novo adası kullanılıyor.

Salgına yakalanan kent sakinleri ise Lazzaretto Vecchio adasında kurulan yalıtılmış hastanede izole edilerek, tedavi altına alınıyor.

'LİMANA GELEN GEMİLER POTANSİYEL BİR BAKTERİYOLOJİK BOMBAYDI'

"Limana gelen gemiler potansiyel bir bakteriyolojik bombaydı" diyen Fazzini, "Ne ilaç ne de çare vardı, bu yüzden Venedikliler o zaman için mümkün olan tek sistemi, ihtiyati izolasyonu benimsedi" şeklinde konuşuyor.

Bu izolasyon süresi ise o dönem 40 gün olarak benimseniyor. Yani yolcular, mürettebat ve değerli yükler şehre girmeden önce adada İtalyanca 40 anlamına gelen "quaranta" kelimesinden türemiş olan 'quarantena' yani '40 gün' boyunca bekletiliyor. Karantina kelimesi de işte bu şekilde doğuyor.

'40 GÜNLÜK KARANTİNA SÜRESİ DEĞİŞEBİLİYORDU'

Lazaret adasında eşya depolamak için kullanılan büyük deponun duvarlarına çizilen grafitileri inceleyen Dilbilim profesörü Francesca Malagnini ise karantina süresinin değişebildiğini belirtiyor. Tıpkı bugün dünyanın farklı yerlerindeki ülkelerin Kovid-19 salgınının bulaşmasını önlemek için farklı karantina dönemleri benimsemesi gibi.

Malagnini, "Genelde karantina yaklaşık kırk günlük bir dönemdi. Ancak bir grafiti de 54 günlük bir karantinaya tanıklık ediyoruz" diyor.

Tanrının ve kilisenin sorgulanmasına sebep olan veba salgınının ayrıca dinde reformun ve hayatın pek çok alanında rönesansın başlamasının başlıca nedenlerinden biri olduğu biliniyor.

Korona bitmeden yeni bir salgın alarmı verildi

Avrupa'nın göbeğinde sefalet!

Bilim Kurulu üyesi: Türkiye'ye has virüs mutasyonları var