5746 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi istisnasından faydalanmak

EY Türkiye Şirket Ortağı ve Otomotiv Sektör Lideri Ortağı Serdar Altay yazdı:

5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetinde bulunanların faydalanabileceği damga vergisi istisnasının nasıl uygulanacağı konusu ülkemizdeki pek çok firma için soru işareti yaratmakta ve oluşan tereddütler nedeniyle söz konusu Kanun kapsamında faaliyet gösteren çoğu kuruluş istisnadan faydalanmama yolunu seçmektedir. Bu nedenle, bu yazımızda uygulamanın nasıl olması gerektiğini ve hangi şartlarda söz konusu istisnadan faydalanabileceğinizi aşağıda açıklamaya çalıştık.

Bilindiği üzere, 5746 sayılı “Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği”nde 2016 yılında birtakım değişiklikler yapılmış, destek ve teşvik mekanizmalarında iyileştirmelere gidilmiştir. Söz konusu değişiklikler 01/03/2016 tarihinde yürürlüğü girmiş olup, bu değişikliklerden birisi de “Damga Vergisi İstisnası”na yönelik gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede 5746 sayılı Kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesna tutulmuştur. 

Peki bu istisnadan ne zaman ve ne şekilde faydalanabilirsiniz?

Söz konusu istisnaya, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti yürüten kuruluşlar ve proje bazlı faaliyetler (Ar-Ge, yenilik veya tasarım projeleri) tabi olup, istisna, desteği veren ilgili kamu kurumunun aşağıdaki tabloda da belirtilen şekilde;  gerekli belgeleri düzenlemesi, projeyi onaylaması veya proje sözleşmesinin imzalanıp yürürlüğe girmesi ile başlamaktadır.

İstisnadan faydalanmak isteyenlerin,  yukarıdaki kamu kurum veya kuruluşundan alınan veya bunlar tarafından onaylanan tevsik edici belgelerini, işlem esnasında noter, resmi daireler, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi işlem yapan kurum ve kuruluşlara ibraz etmesi yeterli olmaktadır.

Tevsik edici belgeler arasında, yukarıdaki tabloda yer alan ve ilgili kamu kurum veya kuruluşu tarafından düzenlenen belgelerin olması gerekir. Ancak, ilgili kamu kurum veya kuruluşu tarafından düzenlenen söz konusu belgelerde, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesi kapsamında düzenlenen kağıda konu giderin / alımın  (örneğin: proje kapsamında hizmet alımı/ yerli alıma yönelik sözleşme vb.) desteklediğinin açıkça ifade edilmemesi durumunda,  ilgili kamu kurum veya kuruluşundan söz konusu giderin proje kapsamında olduğunu ve desteklendiğini açıkça ifade eden bir yazının veya kararın talep edilerek temin edilmesi ve bu yazının da işlem yapan kurum ve kuruluşlara ibraz edilmesi doğru olacaktır.

Diğer taraftan, söz konusu tevsik edici belgelerin nereye, hangi kurum / kuruluşa ibraz edilmesi gerektiği de firmalar nezdinde bazı tereddütlere sebebiyet vermektedir. Damga vergisi istisnasının, uygulamada örnekleri çok az olsa da, mevzuatı yorumladığımızda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında düzenlenen kağıtların iki farklı tüzel kişilik arasında olması durumunda belgenin notere ibraz edilmesi, taraflardan birinin kamu kurumu olması durumunda ise, belgenin, ilgili kamu kurum ve kuruluşuna ibraz edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Tabi işlem yapan kurum ve kuruluşlara da bazı sorumluluklar verilmiştir. Peki bu sorumluluklar nelerdir?

Damga vergisi istisnası uygulayarak işlem yapan noter, resmi daireler veya diğer kamu kurum ve kuruluşların; Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarla ilgili olup istisna uygulanması sebebiyle ilgililerine ödettirilmeyen veya ödeme sırasında tevkif edilmeyen damga vergilerine ilişkin olarak işlemin yapıldığı tarihi izleyen bir ay içinde “Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetleri ile Siparişe Dayalı Projelere İlişkin Olarak Damga Vergisi İstisnasından Yararlananlara Ait Bildirim” formunu doldurarak, formu ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri gereklidir.