"5,5 milyar dolarlık gaz yatırımı yapacağız"

Dünya petrol fiyatlarının son yıllarda 110 dolardan 45 dolar seviyelerine gerilemesi, küresel çapta yatırım yapan pek çok dev şirketin geleceğe ilişkin planlarını sekteye uğrattı. Piyasadaki arz kısılmasa da düşük fiyat nedeniyle yeni yatırımlar askıya alınmış durumda. Ancak bu konuda önemli bir istisna var. 2002 yılında Mehmet Sepil ve Mehmet Emin Karamehmet ortaklığı ile kurulan ve Irak'ın kuzeyindeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi topraklarında faaliyet gösteren Genel Energy, hem petrol fiyatlarının hem de Ortadoğu'nun en sıkıntılı dönemlerinden birinde devasa bir yatırımı devreye almaya hazırlanıyor. Şirket, önümüzdeki dört yılda Kürt Bölgesi'nden Türkiye'ye ihraç edilmek üzere yıllık 10 milyar metreküp gaz üretimi için 5,5 milyar dolarlık yatırım yapacak.
Londra Borsası'nda işlem gören Genel Energy, Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki en büyük petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip. 2002'de kurulan şirketin kurucusu olan ve son olarak 'icra Kurulu Başkanlığı' görevinde bulunan Mehmet Sepil, ekim ayında şirketteki aktif görevini bıraktığını açıklamıştı. Eski BP CEO'su Tony Hayward'ın Genel Energy Yönetim Kurulu Başkanı olmasıyla boşalan CEO'luk görevine ise 44 yaşındaki Murat Özgül atandı. Genel Energy CEO'su Murat Özgül, Ekonomist’ten Aram Ekin Duran’ın sorularını yanıtladı:

-Şu anda Genel Energy'nin hisse yapısı nedir?

-En büyük ortak Mehmet Emin Karamehmet. Ardından Mehmet Se¬pil ve Nat Rotschild geliyor. Bu üç ortağın toplam payı yaklaşık yüzde 45 oranında. Geri kalan yüzde 55 de Londra Borsası'nda işlem görüyor. Baktığımızda Mehmet Emin Karamehmet'in yüzde 24-25, Mehmet Sepil’in yüzde 11-12, Nat Rotschild'in yüzde 8 civarında hissesi var. Geri kalan yüzde 55'in içinde ise dev yatırım fonları var.

-Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde iki petrol ve iki doğalgaz sahanız var. Buralardaki günlük üretim miktarları nedir?

-Önce petrolden başlayalım. Son bir yıldaki en önemli gelişme, Kürt Bölgesel Yönetimi'nin haziran ayında petrolü Bağdat'a vermek yerine Ceyhan üzerinden kendi satmaya başlamış olmasıdır. Kürt Bölgesi, bu satışlardan elde edilen gelirlerle gelir gider dengesini oluşturabildi. Yani Kürt Bölgesel Yönetimi petrolün 110 dolardan 45 dolara düşmesi ile oluşan bütün olumsuzluklara rağmen, hem altyapı eksikliklerini tamamladı hem de beklenenden fazla üretim seviyesine ulaşarak benzeri görülmemiş bir başarıya imza attı. Petrol bu seviyelerde işlem görse dahi, 2016 sonuna kadar günlük üretimin 1 milyon varile ulaşması hedefi mevcut. Bu gerçekleştiğinde, petrol fiyatları düşük seyir izlese bile, Kürt Yönetimi bütçe açığını kapatmış olacak ve bütçe fazlası verir hale gelecek.

-Bölgede üretim yapan şirketlerin uzun süredir paralarını tahsil edememe sorunu vardı. Bu sorun çözüldü mü?

-Bütçe dengesinin sağlanması sonucunda biz ve bizim gibi şirketlerin hakları olan ödemelerin Eylül ayından itibaren ödeneceği Bölgesel Yönetim tarafından Ağustos ayında duyurulmuştu. Eylül ve Ekim ayı ödememizi aldık. Kasım ve sonrasını da bekliyoruz.

-Miran ve Bina Bawi'deki doğalgaz sahalarına ilişkin planlarınızdan bahseder misiniz?

-Kasım 2013'te Türkiye ile Kürt Yönetimi bir doğalgaz satış anlaşması imzaladı. Türkiye yılda yaklaşık 50 milyar metreküp gaz kullanıyor. Bu gazı da Rusya, İran ve Azerbaycan'dan alıyor. Tek başına Rusya, Türkiye'nin gaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 55'ini karşılıyor. Türkiye, hem kaynak çeşitliliği yaratmak hem de ithal gaz maliyetlerini azaltmak amacıyla Kürt Yönetimi ile gaz konusunda işbirliğine gitti. Yapılan tahminlere göre, Kürt Bölgesi'nde Türkiye'nin gaz ihtiyacını 50 yıla yakın karşılayacak bir kaynak var. Dolayısıyla hem coğrafi olarak çok yakın hem de çok daha düşük maliyetli bir doğalgaz kaynağı. Biz de bu ihtiyaçtan hareketle son iki yılda bölgenin en büyük iki doğalgaz sahasını aldık. 900 milyon doların üzerinde yatırımla Miran ve Bina Bawi sahalarının tamamına sahip olduk.

2 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNDE YATIRIM YAPTIK

-Peki bu sahaların önemi nedir?

-Gaz satış anlaşmasına paralel olarak bu sahaları geliştirmek üzere Kürt Yönetimi ile masaya oturduk. Elimizdeki kontratı yeniledik ve iki süreç belirledik. Birinci aşama sahaların geliştirilmesi ve gazın çıkarılması. İkinci aşama ise gazın işlenerek boru hatları ile Türkiye'ye taşınması. Bu ikisi ayrı yatırım. Miran ve Bina Bawi sahalarında kuyuların açılması ve gazın çıkarılması için yaklaşık 3 milyar dolar, yıllık 10 milyar metreküp işleme kapasitesi olan gaz işleme tesisi için de 2,5 milyar dolarlık yatırım yapacağız. Yani toplamda 5,5 milyar dolarlık bir yatırım hedefimiz var.

-Birçok büyük enerji yatırımcısının kemer sıktığı bir dönemde, bu büyük yatırımı nasıl finanse edeceksiniz?

-Biz bugüne kadar Kuzey Irak'taki petrol sahalarımıza 2 milyar doların üzerinde yatırım yaptık. Gaz sahalarının alımlarına ise 900 milyon dolar ödedik. Şimdi dediğim gibi önümüzde 5,5 milyar dolarlık bir yatırım planı var. Ama bu yatırımı biz tek başımıza yapmayacağız. Bizim asıl işimiz kuyuların açılması ve gazın çıkarılması. Bu yatırımı bir yatırımcı ortak ile birlikte yüzde 50-50 pay dağılımı ile yapmayı düşünüyoruz. Gaz işleme tesisinde ise yüzde 10-15 küçük yatırımcı olarak kalıp, bu işin uzmanı olan şirketler ile ortaklık kurmak istiyoruz. Bizim bu ortaklıklardan elde edeceğimiz nakit girdilerle, bu projeleri kendi kendine finanse eder hale getireceğiz.

-Türkiye açısından bu projenin önemi nedir?

-Türkiye yıllık 50 milyar metreküp gaz kullanıyor demiştim. Biz de bu sahalardan yıllık 10 milyar metreküp ve daha üzerini verebileceğiz. Sahalarımız bunu 25 yıl boyunca sürdürme potansiyeline sahip. Türkiye ile Kürt Yönetimi'nin yaptığı anlaşmada bizimle 10 milyar metreküp olarak başlayacak satış, diğer sahaların da devreye alınmasıyla 20 milyar metreküpe çıkarılabilir gibi gözüküyor. Yani Türkiye, yıllık doğalgaz ihtiyacının yaklaşık yarısını Kürt Bölgesi'nden elde edecek. Bu, Türkiye'nin enerji ihtiyacını elde ettiği kaynakların çeşitlenmesi bakımından çok tarihi bir değişiklik, ikinci olarak da bugüne kadar hiç almadığı kadar ucuza doğalgaz satın almış olacak. Dolayısıyla bu proje Türkiye'nin cari açığına da olumlu katkı sağlayacak.

"KÜRT GAZI 2020'DE TÜRKİYE'DE"

-Türkiye, Kürt gazını ne zaman kullanmaya başlayacak?

-Biz 20l6'nın sonuna kadar, üç ana alanda çalışacağız, ilk olarak saha geliştirme ve gaz işleme mühendislik çalışması, ardından doğru ortakların projeye dahil edilmesi, son olarak da proje için en doğru finansman modelinin bulunması. Finansman için en doğru kaynağın Eximbank kaynakları olduğunu düşünüyoruz. Tüm bunlardan sonra yatırıma başlayacağız, ilk doğalgazı projenin başlamasından itibaren 2-3 yıl içinde Türkiye'ye ulaştırmayı hedefliyoruz.