4 tip ebeveynlikten hangisi çocuğunuz için en ideali

FINANSINGUNDEMI.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Kaplandan pandaya kadar ebeveynlik stilleri için kullanılan yeni isimler, genellikle asi bir hayvanat bahçesinin görüntülerini çağrıştırsa da, bunların çoğu, profesyoneller tarafından 1960'lardan beri başvurulan dört temel stilden birinin modaya uygun versiyonları olarak öne çıkıyor.

Finansingundemi.com’un derlediği bilgilere göre, klinik ve gelişim psikoloğu Diana Baumrind, üç ana ebeveynlik stili kategorisini 1960’lı yıllarda ortaya attı ve daha sonra, 1980'lerde Stanford araştırmacıları Eleanor Maccoby ve John Martin'in çalışmalarına dayanarak bu stillere dördüncüsü eklendi.

4 ebeveynlik stili

Fortune’dan Beth Greenfield’ın haberine göre, bilinen diğer tüm stillerin merkezinde yer alan bu dört ebeveynlik stili, hangisinin çocuğunuz için en iyi olduğuna dair bir rehberlik de içeriyor.

Otoriter

Ebeveynliğe yönelik bu yaklaşım temelde eski usul, korku temelli “Çünkü ben öyle diyorum” yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, katı bir tavır, yüksek beklentiler, sıcaklık eksikliği, açıklaması olmayan katı kurallar ve itaatsizlik için ağır cezaları içerir.

İronik olarak, yapılan çalışmalar, sert disiplin ve zihin kontrolünün bir çocuğun davranışının zamanla kötüleşmesinin en büyük iki nedeni olduğunu gösteriyor. Bazı araştırma grupları, otoriter tarzları saldırganlık, suçlu davranışları, sağlık sorunları, kaygı ve duyarsızlaşma gibi olumsuz gelişimsel sonuçlarla tutarlı bir şekilde ilişkilendiriyor.

Terrence Sanvictores ve Magda D. Mendez'in 2022 StatPearls makalesinde, "Otoriter ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar, genellikle kötü davranışların olası sonuçları nedeniyle iyi huylu davranışlar sergiler. Ek olarak, hedeflerine ulaşmak için kesin talimatları daha etkili bir şekilde takip etme eğilimindedirler. Ancak, bu ebeveynlik tarzı daha yüksek düzeyde saldırganlığa da yol açabilirken çocuklar utangaçlık, sosyal yetersizlik ve kendi kararlarını vermede zorluk gibi sorunlarla boğuşabilir, öz saygı eksikliği yaşayabilirler” deniliyor.

Bu tür ebeveynlikten muzdarip kişilerin yer aldığı bir Reddit başlığına katkıda bulunanlar, “Bunun kaygı bozukluğuma büyük katkıda bulunduğunu düşünüyorum” ve “Çocukken ağabeylerimin babama faşist dediğinde çok dramatik davrandıklarını düşündüğümü hatırlıyorum ancak sonra büyüdüm ve bunun otoriter ebeveynliğin tanımı olduğunu okudum” gibi düşüncelerini paylaşıyor.

Hoşgörülü

Sanvictores ve Mendez, “Hoşgörülü ebeveynler genellikle sıcakkanlı ve besleyicidir, genellikle çocukları için asgari beklentiler taşırlar. Az kural koyarlar ve açık iletişimi sürdürürler, çocuklarının durumları bağımsız bir şekilde yönetmelerine izin verirler. Sonuç olarak, çok fazla disiplin yoktur, çünkü hoşgörülü ebeveynler genellikle geleneksel otorite figürlerinden daha arkadaşça bir rol üstlenirler” diyor.

Hoşgörülü bir ebeveyn, erken kalkmak zorunda kalsa bile çocuğunun çok geç saatlere kadar uyanık kalmasına izin verebilir, hiçbir kural veya sınır koymayabilir ve çocuğunu üzme korkusuyla ona asla hayır demeyebilir.

Maccoby ve Martin araştırması, bu tür ebeveynliğin kaygı, depresyon, içine kapanık davranış, sağlıklı şikayetler ve okul suistimali ve suç işleme gibi sorunlu davranışlar dahil olmak üzere olumsuz gelişimsel sonuçlarla ilişkili olduğunu söylüyor ve aynı zamanda ‘sosyal beceriler, özgüven, kendini anlama ve aktif sorunla başa çıkma' gibi sorunlara da göndermede bulunuyor.

Güvenilir

Uzmanlar ve araştırmacılar, bunun tartışmasız kazanan yaklaşım olduğunu söylüyor. Peki bu yaklaşım tam olarak neye karşılık geliyor?

Baumrind, güvenilir ebeveynliğin otoriter ve hoşgörülü ebeveynliğin iki uç noktasının arasında bir yerde olduğunu öne sürüyor. StatPearls makalesinde, bu yaklaşımın ebeveynler ve çocuklar arasında yakın, besleyici bir ilişki ile karakterize edildiği görülüyor. Makalede, “Ebeveynler net beklentiler ve yönergeler belirler ve disiplin eylemlerinin arkasındaki gerekçeleri açıklar. Ayrıca disiplini bir ceza olarak değil, bir destek aracı olarak kullanırlar ve çocukları hedef ve beklentiler belirlemede söz sahibi olmaya teşvik ederek açık ebeveyn-çocuk iletişimini teşvik ederler. Bu ebeveynlik tarzı, genellikle çocuklar için en sağlıklı sonuçları verir ancak her iki taraftan da karşılıklı bir sabır ve çaba gerektirir” deniliyor.

Maccoby ve Martin'in araştırması, 2018 tarihli Journal of Child and Family Studies’de makalesinde, güvenilir ebeveynlerin çocuklarının gençlik dönemlerinde en olumlu gelişim sonuçlarına sahip olduğunu tutarlı bir şekilde gösterdiğini belirtiyor. Bu tarzın, olgunlaşma, dayanıklılık, iyimserlik, özgüven, sosyal yeterlilik ve öz saygı gibi gençlerde psikososyal yeterlilik ve akademik başarı gibi olumlu gelişim sonuçlarıyla tutarlı bir şekilde ilişkilendirildiği ifade ediliyor.

İhmalkâr

Bu, Maccoby ve Martin'in çalışmalarına dayanarak Baumrind tarafından dizilime eklenen dördüncü stil olarak kabul ediliyor.

Çocuklara yüksek düzeyde özgürlük tanıması ve müdahalesiz bir yaklaşım benimsemesiyle karakterize ediliyor. Sanvictores ve Mendez, bu ebeveynlerin çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılayabilmelerine rağmen duygusal olarak kopuk ve çocuklarının hayatından uzak kaldıklarını yazıyor ve bu ebeveynlerin ‘belirli bir disiplin stiline uymadıklarını ve çocuklarıyla sınırlı iletişim kurduklarını, asgari düzeyde bakım sağladıklarını ve çok az veya hiç beklentileri olmadığını’ ekliyor. Bu stilde ebeveynlerin kendi ihtiyaçlarını önceliklendirme eğiliminde oldukları ve çocuklarına karşı duygusal bir bağları olmadığı görülüyor.

Çalışmada, “Bu şekilde yetiştirilen çocuklar genellikle dayanıklılık gösteriyor ve diğer ebeveynlik stilleriyle yetiştirilenlere göre daha yüksek öz yeterliliğe sahip olabilirler. Ancak, bu beceriler genellikle zorunluluktan dolayı geliştirilir. Ek olarak, bu çocuklar duygusal düzenlemeyle mücadele edebilir, daha az etkili başa çıkma stratejileri sergileyebilir, akademik zorluklarla karşılaşabilir ve sosyal ilişkileri sürdürmede veya bu ilişkileri beslemede zorluk çekebilir” deniliyor.

Maccoby ve Martin, bu tür ebeveynliğin sonuçlarının birçok alanda en kötü sonuçlara sahip olduğunu öne sürüyor, İkili, 2018 tarihli makalelerinde şöyle diyor: “Öz düzenleme ve sosyal sorumluluk eksikliği, zayıf özgüven ve zayıf sosyal yeterlilik, zayıf okul yeterliliği, antisosyal davranış ve suç işleme, kaygı, depresyon ve somatik [fiziksel] şikayetler bu tarz çocuklarda görülebiliyor.”

ABD’de ebeveynler çocuklarının kimliklerini çalıyor

Y kuşağından ebeveynlerine sitem: "Beni hayata hazırlamadınız"

Genç yetişkinlerin G’si ebeveynlerine muhtaç

Y kuşağı ebeveynler neden mutsuz?

Ebeveyn ve çocuk bakımı arasında sıkışan ‘sandviç jenerasyonu’

ABD’de ebeveynlerle birlikte yaşamak tabu olmaktan çıkıyor