2020 Genel Yatırım ve Finansman Programı'na dair esaslar belirlendi

Bakanlığın Resmi Gazete'de yayımlanan tebliği, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bağlı ortaklıkları ve Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'a tabi olup sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşları kapsayacak.

Bu çerçevede, 2019 yılında Bakanlıkça sermaye transferi yapılan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıklarının personel atama işlemleri Bakanlığın uygun görüşüne bağlı olacak. Personel talep formu ile talep edildikten sonra gerçekleşecek atama izinleri, Bakanlıktan yılda en çok 2 kez talep edilebilecek.

Ek personel atama talebinde bulunacak kamu teşebbüsleri de personel talep formunu doldurarak ilave personel atamalarının gerekçelerini ilgisine göre Bakanlığa veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığına (ÖİB) bildirecek. Formu göndermeyen teşebbüslerin talepleri dikkate alınmayacak.

Personel ihtiyacına yönelik talepler için gönderilecek yazıda ihtiyaca yönelik olarak ayrıntılı açıklamalara yer verilecek. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Bakanlık tarafından uygun görülen yatırımlar kapsamında kurulan ve personel ihtiyacı karşılanamayan yeni tesis ve işletme birimlerine ilişkin personel talepleri için de yazı gönderilecek.

Tebliğe göre, 1 Ocak 2020 tarihinden sonra sözleşmeli personel pozisyonlarına atanan personel, atanmasını takiben 3 yıl geçmedikçe halen görev yaptıkları kuruluşlara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atanamayacak. Mesleğe özel yarışma sınavı ile yardımcı olarak girilen kadrolar ile bulunulan pozisyondan farklı ve öğrenim durumu itibarıyla ihraz ettikleri unvanlı kadro ve pozisyonlara yapılacak atamalar kapsam dışında olacak.

Atamalar için 2020 yılında Bakanlıktan uygun görüş alınan ancak sınav veya atama işlemlerine yönelik olarak gerekli işlemlere başlandığı halde sonuçlandırılamayan personel atama izinleri, 2021 yılında ilave bir izne ihtiyaç bulunmadan kullanılacak.

Geçici işçiler

Teşebbüsler, 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren gelecek yıl çalıştıracakları geçici işçilerin sayı ve çalışma süresini, Bakanlıkça bildirilen tavanı aşmayacak şekilde yıl içinde askerden dönecekleri de dikkate alarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına vize ettirecek.
 
Teşebbüslerin 2021 yılında çalıştıracakları geçici işçilere ilişkin tavanın belirlenebilmesi amacıyla ise geçici işçi talep formu doldurularak Kamu İşletmeleri Veri İzleme (KİVİ) Sistemi'nden Bakanlığa iletilecek. Teşebbüsler, 2021'de kullanılabilecek fazla çalışma tavanının belirlenmesi için de söz konusu taleplerini de KİVİ üzerinden Bakanlığa ulaştıracak.

İşletmeler, maliyetlerin düşürülmesi ve sağlanan faydanın artırılması amacıyla çok yıllı hizmet alım ihalesine çıkabilecek. Program hedefleri ve işletme bütçesi kısıtları dahilinde, 2020 yılında ihale yoluyla alınacak hizmetlerin tutarı, Bakanlıkça bildirilecek olan tutarı aşamayacak. 2021 yılı ve sonrasına ilişkin hizmet alımı tavanları, 2020 yılı için Bakanlıkça bildirilen tavanın her yıl için yüzde 10'ar artırılması yoluyla hesaplanacak.

İhale yoluyla bir sonraki yıl için yapılacak hizmet alımları da yine KİVİ üzerinden Bakanlığa gönderilecek.

Mali yapı

Kamu teşebbüslerince hazırlanacak işletme bütçelerinin, Bakanlıkça kamu teşebbüslerine gönderilen programda yer alan mali hedef ve tavanlarla birebir uyumlu olması ve işletme bütçelerinde mali hedef ve tavanları oluşturan her bir kaleme detaylı olarak yer verilmesi zorunlu olacak.

Teşebbüsler, finansman ihtiyacının oluşması durumunda öncelikle gelir artırıcı ve gider azaltıcı önlemlere başvuracak, etkin işletme sermayesi ve sabit sermaye yönetimi için gerekli tedbirleri alacak. Bu tedbirlerin yeterli olmaması durumunda ve zorunlu hallerde, bankalardan ticari kredi kullanımı dahil diğer finansman yöntemlerine başvurulabilecek. Kredi kullanılması halinde bu işleme ilişkin tüm mali bilgiler, Bakanlığa ya da ÖİB'ye iletilecek.

KİT'ler, Hazineye aktarılması gereken temettü tutarlarını, bu yıla ilişkin bilançosunun kesinleşmesini müteakip 2 hafta içerisinde Bakanlığa bildirecek. Teşebbüsler, bütçe hedefleri dikkate alınarak tespit edilen ve gerektiğinde revize edilebilecek olan ödeme planı doğrultusunda temettü ödemelerini yapacak. KİT'ler, oluşan dağıtılabilir kar tutarını Bakanlığa borç olarak kaydetmeyip yeni bir talimata kadar sermaye hesaplarında yer alan geçmiş yıl karları hesabında tutacak.

Kamu işletmeleri, hazırlamakla yükümlü oldukları mali tablolar ile diğer tabloları, KİVİ Sistemi üzerinden Bakanlığa gönderecek. İşletmeler, Bakanlıkça bildirilen şifrelerle "https://hmportal.hmb.gov.tr/irj/portal" internet adresine giriş yapacak ve sistemdeki tabloları dolduracak. Tablolardaki değişen kalemler konusunda ayrıntılı bilgilendirmede bulunulması gerekecek, açıklama yapılmayan tablolar Bakanlığa iletilmemiş sayılacak. İnternet üzerinden gönderilen anılan tablolar resmi evrak muamelesi görecek ve dönemsel olarak Bakanlıkça tabloların kamu işletmesi kayıtlarıyla tutarlı olup olmadığı denetlenecek.

Tüm kamu işletmeleri doğrudan mal ve hizmet üretimiyle ilgili olmayan veya atıl durumda olan gayrimenkullerini de tespit ederek 30 Haziran 2020 tarihine kadar Bakanlık ve ilgisine göre ÖİB'ye gönderecek.

Teşebbüslerce hazırlanan veya bu kuruluşlarla ilgili olan Cumhurbaşkanlığına gönderilecek mevzuat taslakları, gönderimden en az 1 hafta önce gerekçeleri ve düzenleyici etki analiziyle Bakanlığa bildirilecek.

Kamu işletmeleri aylık bazda gerçeğe ve ihtiyaca uygun, düzenli mali ve mali olmayan her türlü tabloları üretebilmek ve söz konusu tabloları KİVİ Sistemi'nde belirlenen takvime uygun olarak Bakanlığa iletebilmek için muhasebe yönetimi ve bilgi sistemini geliştirecek.

Şeffaflığın ve kamuya hesap verilebilirliğin artırılması için teşebbüsler 2019 yılı faaliyet raporlarını 31 Mayıs 2020 tarihine kadar kendi internet sitelerinde yayımlayacak.

Tebliğin atama ve hizmet alımlarına ilişkin hükümleri bugünden itibaren geçerli olacak. Diğer hükümler ise 1 Ocak 2020 tarihinde yürürlüğe girecek.