2016’ya ekonomide dört yıldır süren yavaş büyümeyle giriyoruz. İç talepteki zayıflık ve önemli ihracat pazarlarımızdaki sorunlar sürüyor. Ekonomist dergisi bu ortamda 2016’nın neler getirebileceğini CEO Club üyelerine sordu. Ankete katılan 166 CEO’dan 10 kritik mesaj geldi.
İşte CEO’ların mesajları...
1) EKONOMİYİ GÜNEYDOĞU ETKİLEYECEK
2016’da ekonomiyi etkilemesi muhtemel birçok konu var. ABD Merkez Bankası’nın (FED) nihayet
faiz artırımına başlaması, Güneydoğu’da terörün yeniden hortlaması ve Rusya ile yaşanmakta olan siyasi kriz bunlar arasında gösterilebilir. CEO’ları en çok endişelendiren ise Güneydoğu’daki terör. CEO’ların birden fazla şıkkı işaretleyebildikleri bu sorunun yanıtlarında yüzde 22.4 ile “Güneydoğu’daki terör ortamı” ilk sırada yer alıyor.
2) GÜNDEMİN İLK SIRASI TERÖR
2016’da ekonomiyi en çok Güneydoğu’daki terör ortamının etkileyeceğini düşünen CEO’lar, buna uygun olarak, gelecek yıl Türkiye’nin gündemini de en çok bu konunun meşgul edeceği görüşünde. Bu konuya ilişkin soruya verilen yanıtların yüzde 43.1’lik bölümü, “terör ve güvenlik” şıkkını işaret ediyor. CEO’lara göre yeni anayasa ve başkanlık sistemi tartışmaları da yer işgal edecek. Şıkkın oranı da yüzde 32.5 gibi yüksek bir seviyede.
3) EKONOMİ YÜZDE 3-4 BÜYÜYECEK
CEO’ların ağırlıklı bölümü 2015 yılında yüzde 3-4 arasında büyüme bekliyor. Bu konudaki soruya yanıt olarak bu aralığı işaretleyenlerin oranının yüzde 44.4’ü bulduğu görülüyor. Geri kalanlar daha kötümser. CEO’ların yüzde 29.6’sı yüzde 2-3 arasında büyüme olacağını tahmin ediyor. Yüzde 4-5 arasında büyüme bekleyenlerin oranı yüzde 11.7. Yüzde 5’in üzerinde büyüme bekleyenlerin oranının ise sadece yüzde 6.2.
4) ENFLASYON YÜZDE 7-8 OLACAK
2016’da enflasyonun yüzde 6-7 arasında olacağını tahmin edenlerin oranı yüzde 13’te kalıyor. Anketimize yanıt veren CEO’ların yüzde 35.8’i, 2016’da enflasyonun yüzde 7-8 arasında gerçekleşmesini bekliyor. CEO’ların yüzde 25.9’u daha da kötümser ve 2016’da enflasyonun yüzde 8-9 arasında olacağı beklentisine sahip. CEO’ların yüzde 14.2’si yüzde 9-10 arasında enflasyon beklerken, yüzde 6.8’i ise 2016’da enflasyonun çift haneyi bulacağını tahmin ediyor.
5) DOLAR KURU 3 TL’Yİ AŞACAK
CEO’ların büyük bölümü 2016’da dolar kurunun yeniden 3 TL’nin üzerine çıkacağını tahmin ediyor. CEO’ların yüzde 60.2’si, 2016 planlarını 3.00-3.20 TL dolar kuruna göre yaptı. CEO’ların yüzde 19.9’u, 3.20-3.40 TL arasındaki kura göre plan yaptıklarını ifade ediyor. Yüzde 1.2’si 3.40’ın da üzerinde bir dolar kuruna işaret ediyor. 2016 planlarını 2.80-3.00 TL aralığında kura göre yapanların oranı yüzde 17.4’te, 2.80 TL’nin de altında yapanların oranı ise yüzde 1.2.
6) PLANLAR HER AN DEĞİŞEBİLİR
CEO’lara son gelişmelerden sonra 2016 planlarını yenileme ihtiyacı duyup duymadıklarını sorduk. Aldığımız yanıtlar böyle bir olasılığın mevcut olduğuna işaret ediyor. Bu sorumuza “hayır” diyenlerin oranı yüzde 45.6’yı bulsa da, “evet” diyenler ile “beklemedeyiz” diyenlerin toplamı daha fazla. Söz konusu soruya “beklemedeyiz” diyenlerin oranı yüzde 35.4 iken, “evet” diyenlerin oranı yüzde 18.8 düzeyinde bulunuyor.
7) YENİ İSTİHDAM YOK
CEO’ların beklentileri de 2016 yılında istihdam açısından pek olumlu bir tabloya işaret etmiyor. 2016’da istihdamı ne kadar artıracağını sorduğumuz CEO’ların yüzde 43.8’i “mevcudumuzu koruyacağız” yanıtını verdi. CEO’ların yüzde 7.4’ü de 2016’da çalışan sayısını azaltacaklarını söylüyor. 2016’da istihdamı yüzde 5’in üstünde artıracaklarını söyleyenlerin oranı yüzde 16.7’de kalıyor.
8) YABANCININ ENDİŞESİ RUSYA
CEO’lara son dönemde yabancı ortaklarından en çok ne duyduklarını sorduk. Bu soruya verilen yanıtlar yabancıların en çok Rusya ile yaşanan siyasi krizden endişelendiklerini gösteriyor. Bu konudaki sorumuza yanıt verenlerin yüzde 38.2’si “Rusya ile gerilim sürer mi?” şıkkını işaretledi. Türkiye’de iş yapan yabancıları en çok endişelendiren ikinci konu Güneydoğu’daki çatışma ortamı. CEO’ların yüzde 28.9’u yabancı ortaklarından bu konuya ilişkin sorular duyduklarını söylüyor.
9) KREDİ NOTU DEĞİŞMEYECEK
CEO’lar, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da buna pek ihtimal vermiyor. CEO’ların yüzde 78.4 gibi çok ağırlıklı bir bölümü 2016’da Türkiye’nin kredi notunda bir değişiklik beklemediğini ifade ediyor. Sadece yüzde 17.9’u kredi notunun düşeceğini söylerken, yüzde 3.7’si ise tam tersine kredi notunda artış bekliyor.
10) İHRACATTA UMUTLAR YİNE AB’DE
Anketimize katılan CEO’ların yüzde 58.5’i 2016’da ihracatta AB’nin öne çıkacağını söylüyor. Yüzde 25.8’i Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın öne çıkacağını ifade ediyor. Yüzde 8.2’si Sahra altı Afrika’nın öne çıkacağını söylerken, diğer bölgeleri işaret edenler çok azınlıkta kalıyor.