2013'te 65 milyar dolar cari açık

Türkiye 2013 yılını ithalatın katkısıyla 65 milyar dolarlık cari açık ile kapattı. Şebnem Turhan'ın Hürriyet'teki haberine göre bu 2011’deki 75 milyar dolarlık açıktan sonra tarihin en yüksek cari açığı. Hükümet Orta Vadeli Program’da 2013 için Gayri Safi Yurtici Hasıla’nın yüzde 7,1’i yani 58.8 milyar dolar seviyesinde bir açık öngörmüştü. Gerçekleşme GSYH’nin yüzde 7,9’una ulaştı. 

14.5 MİLYAR DOLAR ARTTI

Cari açıktaki artışın nedenlerinin başında ithalat geliyor. Enerji ve altın ithalatının yanı sıra 226.4 milyar dolarlık 2013 yılı ithalatında iç talep daha büyük rol oynuyor. İthalat artarken Türkiye’ye doğrudan yatırımların azalması ve kısa vadeli sermaye çıkışı cari açıktaki yükselişi tetikledi. Merkez Bankası, 2013 yılı için dış ticaret açığının 14.5 milyar dolar artarak 79.8 milyar dolara yükselmesinin, cari işlemler açığının bir önceki yıla göre artmasında etkili olduğunu açıkladı. 2014 ise daha iyimser. Merkez Bankası’nın faiz artırımı, tüketimi azaltmaya yönelik önlemlerin etkisiyle büyümede yaşanacak ivme kaybı, cari açığı da düşürecek. 

BELİRSİZ KAYNAK

Merkez Bankası’nın dün açıkladığı ödemeler dengesi raporuna göre aralıkta cari açık 8.3 milyar dolar oldu. 2013’ün tamamındaki açık ise 2012’ye göre 16.5 milyar dolar artışla 65 milyar dolara yükseldi. Parasal olmayan altın hariç cari işlemler açığı ise 983 milyon dolar azalarak 53.2 milyar dolara geriledi. 2013’te kaynağı belirsiz para girişi olan net hata noksan kalemi ise 3.8 milyar dolar oldu. Cari açığın finansmanının 12.6 milyar doları doğrudan yabancı yatırımları, 21 milyar doları ise hisse senedi ile tahvil alımlarından karşılandı. Bankalar ise 2013’te net 21 milyar dolar, özel sektör ise 2 milyar dolar borçlandı. 2013’ün tamamında yabancıların yaptıkları net yatırımlar, 2012’ye göre 538 milyon dolar azalarak 12.7 milyar dolara geriledi.

İkinci tarihi rekor (milyon $)

2002 626
2003 7.554
2004 14.198
2005 21.449
2006 31.836
2007 37.781
2008 40.372
2009 12.124
2010 45.420
2011 75.082
2012 48.497
2013 65.004

Cari açık
GSYH oranı (%)

2010 -% 6,2
2011 -% 9,7
2012 -% 6,2
2013* -% 7,9
* Tahmini

Açık nasıl finanse edildi? (milyon $)

Portföy yatırımları 21.090
Doğrudan yatırımlar 12.686
Net hata noksan 3.800
Krediler 35.847


Yabancı ne aldı? (milyon $)
Hisse senedi
2012 6.274
2013 841
Tahvil alımı
2012 31.858 
2013 20.249

Dış ticarette ne oldu?

Dış ticaret açığı -79.817
İhracat 151.868
Bavul Ticareti 7.440
İthalat -226.392
Altın ithalatı -15.130