20 milyar $'lık suç ekonomisi takipte

Kaçakçılık, tefecilik, kumar ve fuhuş gibi illegal yollardan kazanç elde edenlerin hızla artması hükümeti harekete geçirdi. Yeni düzenlemeye göre, emniyetin suç merkezlerine yaptığı baskında gözaltına alınan kişilerle ilgili adli işlemler yapılacak. Maliye de zanlının elde ettiği haksız geliri hesaplayarak yüzde 2 ile 20 arasında değişen oranlarda vergi cezası kesecek.
Türkiye’de yasal olmayan yollardan haksız kazanç elde edenlerin sayısı hızla artıyor. Yoğun ihbarların ardından Maliye ve İçişleri bakanlıkları ile Emniyet bürokratları bir araya gelerek bu suçların önüne geçilmesi için çalışma başlattı. Yeni dönemde “Vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz” ibaresinin bulunduğu Vergi Usul Kanunu’nun 9. maddesinin uygulamaya konulması yönünde görüş birliğine varıldı. Hazırlanan yasal düzenlemeye göre, emniyet birimleri, tefecilik, kumarhane işletmeciliği ve fuhuş yapılan merkezlere baskın düzenleyecek. Gözaltına alınan kişilerle ilgili adli işlemler yapılacak, idari para cezaları kesilecek. Daha sonra emniyet, vergi cezasının tespiti için hazırladığı dosyayı, Maliye’ye gönderecek. Gelir İdaresi Başkanlığı zanlının gelirini hesaplayacak. Zanlıların hakkında geçmişte yapılan ilk işlem günü dikkate alınacak. Elde edilen gelire göre yüzde 2 ile 20 arasında değişen oranda ceza kesilecek.
İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü, kaçakçılık, tefecilik, kumarhane işletmeciliği ve fuhuş gibi illegal yollardan elde edilen kazançlara vergi cezası da kesilmesi için çalışma başlattı. Böylece suç işlenerek elde edilen kazanç da vergilendirilmiş olacak. İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü, kaçakçılık, tefecilik, kumarhane işletmeciliği ve fuhuş suçlarıyla ilgili yeni bir düzenlemenin altyapısını oluşturuyor. Düzenlemeyle, yaşadışı yollardan gelir elde edenler artık işlediği suçtan dolayı sadece Türk Ceza Kanunu’na göre cezalandırılmakla kalmayacak. Bu kişilere işledikleri suç ve yasadışı yolla elde ettiği gelire göre vergi cezası da kesilecek. Vergi cezası suç türüne göre yüzde 2 ile 20 arasında değişecek.
Son dönemde suç işlenerek elde edilen kazancın artmasının ardından bakanlık bürokratları bir araya gelerek, bu tarz suçların önüne geçilmesi için düzenleme taslakları hazırladı. Bu kapsamda öncelikli olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 9. maddesinin işletilmesi yönünde görüş birliğine varıldı. Kanun maddesinde yer alan, “Vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz.” ibaresinin taslağa yasal dayanak oluşturduğunun altı çizildi.
Zaman’ın edindiği bilgiye göre yeni dönemde uygulama şöyle işleyecek: Emniyet birimleri, haksız kazanç elde ettiği belirlenen tefecilik, kumarhane işletmeciliği ve fuhuş yapılan merkezlere baskın yapacak. Yapılan baskınlarda gözaltına alınan kişilerle ilgili olarak adli işlemler yapılacak. Gözaltına alınan şüpheli şahıs ve işletmelere suçun türüne göre idari para cezaları kesilecek. Daha sonra emniyet, tespit edilen kişilerin yasal işlemlerini yaptıktan sonra vergi cezasının tespiti için hazırladığı dosyayı Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderecek. Gelir İdaresi Başkanlığı da gelen dosyayı inceleyip zanlının elde ettiği geliri hesaplayacak. Vergi hesaplamasında, zanlıların söz konusu işlemle ilgili olarak haklarında geçmişte yapılan ilk işlem günü dikkate alınacak. Suçtan elde edilen gelire göre de zanlılardan vergi talep edilecek. Vergi oranı yüzde 2 ile 20 arasında değişecek.
Emniyet kaynaklarına göre kaçakçılık, tefecilik, kumarhane işletmeciliği ve fuhuş işini organize eden kişiler bunu meslek haline getiriyor. Polisiye yöntemlerle bu tarz eylemlerin önüne tam olarak geçilemiyor. Bu tarz işleri yapanların ekonomik zarara uğratılmasının suç oranlarını düşürmesi bekleniyor. Fuhuş başta olmak üzere diğer suçlarla ilgili polis Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesine göre işlem yapıyor. Ancak suç gelirine göre cezası düşük olan bu madde zanlıları caydırmıyor.

Yasadışı gelirin yıllık tutarı 20 milyar dolar
Dünyada kaçakçılık, tefecilik, fuhuş ve kumar gibi illegal yollardan yılda 1,8 trilyon dolar gelir elde edildiği hesaplanıyor. Havocscope isimli yabancı bir şirketin araştırmasına göre suç ekonomisinin en tepesinde 620 milyar dolar ile Amerika yer alıyor. Türkiye ise yaklaşık 20 milyar dolar ile bu listenin 18. sırasında. Dünyada illegal para en fazla sahte ilaçta. Sahte ilaçta dönen yıllık rakam 200 milyar dolar. Bunu 187 milyar dolarla fuhuş, 169 milyar dolarla sahte elektronik eşya takip ediyor. İnsan kaçakçılığının ekonomik karşılığı ise 32 milyar dolar. Türkiye'de illegal kazanç yöntemlerinden ilk sırada sahte ürünler geliyor. Sahte ürünlerin ekonomik karşılığı 7 milyar dolar. Bunu 3 milyar dolar ile petrol ve gaz kaçakçılığı, 2 milyar dolar ile uyuşturucu ve 1 milyar dolar ile sigara kaçakçılığı takip ediyor. Son dönemde artan insan kaçakçılığında dönen para 1 milyar dolar. Türkiye'de fuhuşun rakamsal boyutunun ise 500 milyon ile 1 milyar dolar arasında değiştiği hesaplanıyor.

Sahte ürünler başı çekiyor
Türkiye’de illegal kazanç yöntemleri arasında ilk sırada yıllık 7 milyar dolarla sahte ürünler yer alıyor. Bunu 3 milyarla akaryakıt, 2 milyarla uyuşturucu,  1 milyar dolarla sigara kaçakçılığı takip ediyor. İnsan kaçakçılığında 1 milyar, fuhuşta ise 500 milyon-1 milyar dolar arasında para dönüyor.
(BAYRAM KAYA/ZAMAN)