1945'ten bu yana Rusya ve Kuzey Kore ilişkilerinin inişli çıkışlı seyri

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek için Rusya'da. Görüşme, batılı ülkelerin yaptırım listesindeki iki liderin ikinci defa bir araya gelmesi olacak.

Euronews'te yer alan habere göre, her iki ülke yönetimi de görüşmede ele alınacak konularla ilgili ayrıntılı bilgi vermedi. Fakat ABD'li yetkililer Putin'in Ukrayna'daki savaş için mermi ve mühimmat talep edebileceğini belirtiyor.

Böyle bir talebin olması 1950 ve 1953 yılları arasndaki Kore savaşındaki rollerin tersine döneceği anlamına geliyor.

Komünist Kuzey Kore'nin güneyi işgalinde Sovyetler Birliği yüklü miktarda mühimmat, savaş uçağı ve pilot desteği vermişti. Savaşı takip eden onlarca yıllarda Sovyetler Birliği, Kuzey Kore'nin en büyük askeri destekçisi olması sürdürmüştü.

İki ülke arasındaki bu sıkı bağa rağmen ilişkiler her zaman toz pembe değildi.

İşte Rusya ve Kuzey Kore arasındaki inişli çıkışlı ilişkilerin yıllara göre seyri:

1945-1948 — Japonya'nın Kore yarımadası üzerindeki hakimiyeti Tokyo'nun İkinci Dünya Savaşı'nı kaybetmesi ilke sona erdi. Fakat yarımada Sovyetler destekli Kuzey ve ABD destekli güney olarak ikiye bölündü. Sovyet ordusu, Mançurya'da Japon güçlere karşı gerilla savaşı veren Kim Il Sung'ı Kozey Kore'nin lideri olarak belirledi.

1950-1953 — Kim Il Sung’a bağlı güçler 1950 yılının haziran ayında güneye sürpriz bir saldırı gerçekleştirdi ve Kore savaşı başlamış oldu. Savaşta yeni kurulan Çin Halk Cumhuriyeti askerleri ve Sovyet hava kuvvetleri yer aldı. Güney Kore askerleri ABD ordusu ve Birleşmiş Milletler komutasındaki diğer ülkelerin askerleri ile saldırıyı püskürtmeye çalıştı. 1953'te varılan ateşkes sıcak çatışmaları sonlandırsa da iki ülke teknik olarak hala savaş halinde.

1950'lerin ortalarından 1960'lara — Sovyetleri Birliği, Kuzey Kore'ye ekonomik ve askeri desteğini sürdürdü. Fakat Kim Il Sung'un gücü elinde toplamak için yönetim içerisindeki Sovyet ve Çin yanlısı grupları bastırmasının ardından bu ülkelerle ilişkiler geriledi. Moskova yardımlarını azaltsa da Soğuk Savaş'ın sonuna kadar desteğini sonlandırmadı.

1970'ler — Sovyetler Birliği ve Çin arasındaki rekabetin kızışmasının ardından Kuzey Kore "eşit mesafe" politikası izlemeye baladı. Bu sayede iki komünist dev rejiminin kendi arasındaki gerilimden faydalanarak her ikisinden de daha fazla destek çekmeye çalıştı. Pyongyang bir yandan da Moskova ve Pekin'e bağımlılığını azaltmaya çalıştı fakat uluslararası piyasalardan borçlanılırken izlenen hatalı politikalar ülke ekonomisini daha kötü hale soktu.

1980'ler — Mihail Gorbaçov'un liderliğe yükselmesi ile Sovyetler Birliği, Güney Kore ile ilişkilerini düzeltebilmek için Kuzey Kore'ye yardımlarını azalttı. Güney Kore de Doğu Avrupa'daki komünist ülkelerle diplomatik ilişkilerini artırarak Pyongyang'ın daha da yalnızlaşmasına yol açtı.

1990'lar — 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin yıkılması ile Kuzey Kore en önemli ekonomik ve askeri destekçisini kaybetmiş oldu. Boris Yeltsin liderliğindeki komünizm sonrası hükümet Kuzey Kore'nin ekonomik ve ticari imtiyazlarını sürdürmeye istekli değildi. Güney Koreli yatırımlar çekebilmek için Seul'le resmi diplomatik ilişkiler kuran Moskova, Kuzey Kore ile Sovyetler döneminde imzalanan askeri ittifak anlaşmasını uzatmadı. Kim Il Sung 1994 yılında öldü ve 90'ların sonunda Kuzey Kore çok ağır bir kuraklık geçirdi. Bu dönemde kıtlık nedeniyle yüz binlerce kişinin hayatını kaybettiği düşünülüyor.

2000'lerin başları — 2000 yılında ilk defa başkan seçilmesinin hemen ardından Vladimi Putin, Kuzey Kore ile ilişkileri yeniden canlandırmaya çalıştı. Aynı yılın temmuz ayında Putin, Pyongyang'a giderek Kuzey Kore'nin ikinci nesil lideri Kim Jong Il ile bir araya geldi. İki lider ABD'nin füze savunma planlarını eleştiren ortak bir deklarasyon yayınladı. Bu gezi Rusya'nın eski etki alanında artık daha aktif olacağının göstergesiydi. Putin 2001 ve 2002 yıllarında Kim Jong Il'i Rusya'da ağırladı.
2000'lerin ortaları ve sonrası — İki ülke arasındaki sıcak ilişkilere rağmen Rusya, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Kuzey Kore'nin o zamanlar henüz ilk aşamalarında olan nükleer silah geliştirme programı nedeniyle uygulanan yaptırımları destekledi. Rusya, Kuzey Kore'yi programdan vazgeçirmeye yönelik müzakerelerde yer aldı. ABD, Çin, Güney Kore ve Japonya'nın da yer aldığı müzakereler 2008 yılı sonunda çöktü.

2011-2012 — Dönemin Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ile 2011 ağustosunda yatıkları zirveden aylar sonra Kim Jong Il öldü, yerine oğlu Kim Jong Un geçti. 2012 yılında Rusya, Kuzey Kore'nin 11 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilen borcunun yüzde 90'ını sildi.

2016-2017 — Kim Jong Un, Kuzey Kore'nin nükleer silah ve füze denemelerini hızlandırdı. Rusya, BMGK'da alınan yaptırım kararlarını destekledi.

2018-2019 — Kim Jong Un, nükleer programını bir koz olarak kullanarak Washingto ve Seul ile diplomatik görüşmeler başlattı. Aynı zamanda pazarlık gücünü artırmak için Çin ve Rusya ile ilşkilerini de güçlendirmeye çalıştı. Dönemin ABD Başkanı Donald Trump ile ikinci görüşmesinden sonra Kim Jong Un, Putin'le ilk zirvesi için 2019 Nisan'ında Rusya'nın Vladivostok şehrine gitti. Liderler işbirliğini artırma sözü verdi ama çok fazla somut adım atılmadı.

2022 — Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile dikkatler dağılmışken Kuzey Kore füze testlerini hızlandırd ve Ukrayna savaşından ABD'yi sorumlu tuttu. Pyongyang, batının hegemonik politikalarının Putin'in komşu ülkesine asker göndermesine yol açtığını savundu. Kuzey Kore ayrıca Suriye ile birlikte Ukrayna'dan bağımsızlığını ilan eden ayrılıkçı bölgeleri tanıdı. Öte yandan Rusya ve Çin, BMGK'da Kuzey Kore'ye daha fazla yaptırım uygulanmasını veto etti.

Rusya'nın gaz vanalarını kapattı, 40 milyondan fazla Avrupalı üşüdü

Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un'un Rusya ziyareti onaylandı!

Romanya’dan Rusya’ya İHA notası