1.80’in Türkiye’ye bedeli ne olur

Dolar kuruyla ilgili beklentilere yönelik tartışmalara Hürriyet Gazetesi yazarı Ege Cansen’de katıldı. “Londra bankerleri Erdem Başçı’nın 1.80 öngörüsünü satın alırlarsa neler olur?”u masaya yatıran Cansen, ortaya çıkardığı hesabı da köşesinde yazdı. İşte o yazı…
GEL SICAK PARA GEL!
Merkez Bankası Başkanı Dr. Başçı, “beklentileri yönlendirme” konuşmalarından birini daha yaptı.
Dolar 2013 yılsonunda 1,92 TL olur tahminini güçlendirmek için olsa gerek, eğer döviz akımı olursa, gelecek sene 1,80’e dahi inebilir dedi. Doğrudur, inebilir. Böyle bir ihtimal vardır. Ama galip değil, zayıf bir ihtimaldir. Asıl önemli olan doların gelecek yıl 1,80 TL’ye inmesini Merkez Bankası’nın isteyip, istemediğidir. İstiyorsa, önlemlerini bu yönde alır. İstemiyor, bunu Türk ekonomisinin hayrına görmüyorsa, bu oluşuma izin vermez. Merkez Bankası, döviz piyasasında “seyirci değil, oyuncudur”.
DOĞRULUĞUNU KENDİ İSPATLAYAN YANLIŞLAR
Varsayalım ki, Londra bankerleri Başkan Dr. Başçı’nın Dolar bir yıl sonra 1,80 olur öngörüsünü satın aldılar. Derhal Türkiye’ye oluk, oluk sıcak döviz akıtmaya başlayıp, ellerine geçen TL ile Türk Devlet Tahvillerine yatırım yaptılar. Sonuç ne olur? Doların fiyatı belki de 1,80 TL’ye kadar düşer. Yani, Türkiye’yi “ithalatçı cenneti yapan” yanlış yapı pekişir. Yüksek katma değerli ürün ihraç edelim palavrasıyla avunan ve “ucuz döviz” yüzünden bir türlü yüksek katma değerli ürün üretemeyen sanayimiz, eski hamam eski tas işe devam eder. 
TÜRKİYE DOLARA % 33 FAİZ ÖDEMİŞ OLUR
Londra Bankerlerinin kazancını birlikte hesaplayalım. Eğer bu bankerler Türkiye’ye dört beş ay içinde 50 milyar dolar yollayıp, bunu 2 liradan TL’ye çevirebilirlerse, ellerine yaklaşık, 100 milyar TL geçer. 100 milyar TL ile de % 9 getirisi olan devlet veya özel sektör tahvili alabilirler. Dolar 1.80 olunca da bonoları satıp dolara geçebilirler. O tarihte Londra Bankerlerinin 100 milyar TL’lik bonolarının piyasa fiyatı, işlemiş faiz ve değer artışıyla (bol para yüzünden TL faizleri de düşecektir) en az 110 milyar TL’den alıcı bulur. Bu 110 milyar TL’yi ortalama 1,80’den bozdursalar, ellerine 61 milyar dolar geçer. Yani 50 milyar dolarlarına 8 ayda 11 milyar dolar getiri sağlamış olurlar. Bu da yıllık % 33 verim demektir. Cari işlemler açığımız da sırf bu kâr transferi yüzünden 11 milyar dolar artar. Ticaret açığı da büyüyeceğinden cari açık 90 milyar dolara, milli gelire oranı da %12’ çıkar. Ama bunun bir önemi yoktur (!). Çünkü dâhi bankacılarımıza göre zaten “finanse edildiği sürece, cari açık sorun değildir”. Üstelik Merkez Bankasının öngörüsü tutmuş ve itibarı yükselmiş olur. Ben de mesela dedim.