18 yaşından önce sigortalı olana daha erken emeklilik

Emeklilik bütün çalışanların hayalidir. Bugün emeklilikte dikkat edilmesi gerekenler ve emekliliğe ilişkin püf noktalarını değerlendireceğiz. Bir kişinin ne zaman emekli olacağı üç şeye bağlıdır. İlki sigorta giriş tarihi. Sigortalı ilk kez çalışılmaya başlanan tarih, sigortalılık süresini de başlattığı için emeklilikte hayati önemde. İkinci şart ise, prim ödeme gün sayısı. Sigortalılık tarihinden sonra kesintisiz çalışılmasında fayda var. Bu şekilde prim gün sayısı artırılabilir.

SGK’YA YÜKSEK BİLDİRİM

Emeklilik için gerekli olan son şart ise yaş. 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olan ve 7.200 gün şartını 1 Ocak 2048’den sonra dolduracak bütün sigortalılar, 65 yaşlarını doldurduklarında emekli olabilecek. Emekli maaşı hesaplanırken iki kriter önemli. Bunlardan ilki ortalama aylık kazanç tutarı. Sigortalı SGK’ya ne kadar yüksek ücretle bildirilirse, emekli maaşı da o kadar yüksek olur. İkinci unsur da aylık bağlama oranı.

Maaş için son 7 yılı kapsayan statü önemli

1 Ekim 2008 öncesi sigortalı olup, bu tarihten sonra emekli aylığı talebinde bulunan kişilere emekli aylığı bağlanırken bu kişilerin son 7 yıldaki çalışmalarına bakılıyor. Son 7 yılda hangi statü altında çalışmaları daha fazla ise emeklilikleri o statüye göre değerlendiriliyor. İki sigortalılık statüsünde geçirilen süreler 1.260 gün ise, kişinin emekli olacağı statü tarih olarak son sigortalılık türü olarak belirleniyor. Kişi önce SSK’lı sonra Bağ-Kur’lu olmuşsa ve her ikisinde de 1.260 gün geçirmişse Bağ-Kur’lu olarak emekli olacaktır.

Aylık bağlama oranı düştü

2000 öncesinde 9.000 gün en düşük seviyeden prim ödeyenler için aylık bağlama oranı yüzde 76’ydı. 2000 sonrası -Ekim 2008 öncesi ikinci dönemde yüzde 65’e geriledi. Ekim 2008 sonrası üçüncü dönemde de aylık bağlama oranı yüzde 50 oldu ve daha düşük emekli aylıkları ortaya çıktı.

Süre bakımından avantajı yok

18 yaş öncesi sigortalı olarak gösterilenlerin giriş tarihi 18 yaşa girdikleri gün olarak belirleniyor. Dolayısıyla süre bakımından sağlayacağı bir avantaj yok. Ancak emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısının belirlenmesinde önemli. Bu açıdan 18 yaşından önce sigortalı olmak daha erken yaşta emekli olabilmeyi sağlayabiliyor. Örneğin 1 Ocak 1990 doğumlu bir kişinin 1 Ocak 2008'de sigortalı olması halinde 1 Ocak 2008’e kadar geçen süre, bu kişinin prim ödeme gün sayısına ekleniyor. Ancak bu kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarih olarak 1 Ocak 2008, yani 18’i doldurduğu gün dikkate alınıyor. (Okan Güray Bülbül/Akşam)