13 yıl sonra koalisyon! Ne olacak?

Başbakan Ahmet Davutoğlu başkanlığındaki 62. Hükümet ile 7 Haziran seçimlerine giren Türkiye, 13 yıl aradan sonra yeniden hiçbir partinin tek başına iktidar olamayacağı bir aritmetikle karşı karşıya kaldı.

Katılım oranının yurtdışı oyları dahil yüzde 83,3’ü, sadece Türkiye düşünüldüğünde yüzde 86,3’ü aştığı genel seçimden Ak Parti, yüzde 40,81’lik bir oy oranı ve 256 milletvekili ile çıktı. “Tek başına iktidar” eşiği olan 276 milletvekilinin altında kalan Ak Parti, buna rağmen koalisyon hükümeti senaryolarında ilk başvurulan parti olacak.

Seçimlerden ana muhalefet CHP yüzde 25,01 oy ve 133 milletvekili, MHP yüzde 16,34 oy ve 82 milletvekili, HDP ise yüzde 13,05 ve 79 milletvekili ile çıktı. 13 yıl aradan sonra Ankara kulislerinde koalisyon hesaplamaları da yapılmaya başlandı.
 
9 puan kaybetti

3 Kasım 2002’den bu yana girdiği tüm seçimlerden tek başına iktidar olarak çıkan ve oylarını kademeli olarak artırarak 2011 seçimlerinde yüzde 49,92’yi gören Ak Parti, 7 Haziran’da 4. “mutlak zaferi”ni kazanamamış oldu. Birinci parti olsa da yüzde 9 oranında oy kaybeden, oylarını yüzde 40,81’ye düşüren Ak Parti, 256 milletvekili kazanabildi. Tek başına iktidar eşiğinin altında kalan Ak Parti, 2011 seçimlerine kıyasla ise 71 milletvekili kayıpla büyük düşüş yaşadı. Ak Parti, 2002 seçimlerinden bu yana en düşük oy oranını almış oldu. Ak Parti 2002 seçimlerinde yüzde 34,28, 2007 seçimlerinde yüzde 46,58, 2011 seçimlerinde ise yüzde 49,83 oy almıştı.

Seçimlere Iğdır, Hakkâri ve Tunceli’de vekilsiz giren Ak Parti, bu üç kentin dışında Şırnak ve Ağrı’da da vekil çıkaramadı. Ak Parti, büyük kentler ile Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun tamamında çok yüksek oranlarda kayıplar yaşadı.

Ak Parti, 2011 seçimleriyle kıyaslandığında 81 ilin tamamında oy oranını düşürdü. 30 Mart yerel seçimleri hesaba alındığında Ak Parti’nin oy yitirdiği il sayısı 50 olarak kayıtlara geçti. Ak Parti, 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün memleketi Kayseri’de, 2011’e oranla yüzde 12,5; Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun memleketi Konya’da, 2011’e oranla yüzde 4,1 ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın memleketi Rize’de 2011’e oranla yüzde 2,2 oranında oy yitirdi. Ak Parti, HDP’nin kalesi Diyarbakır’da ise 2011’e oranla yüzde 22 oranında oy yitirdi. Ak Parti, yüzde 9 oranında oy kaybına rağmen 56 ilde birinci parti olmayı başardı.
 
CHP’de kısmi azalış

Seçimlere farklı bir bildirge ve ekonomi odaklı bir kampanya ile giden CHP yönetimi yüzde 25,01 oy ve 133 milletvekili ile seçimlerden ayrıldı. 2011 seçimlerinde yüzde 26 civarında bir oy ve 135 milletvekili ile ayrılan CHP yönetimi, kısmi bir oy azalışı ile 7 Haziran’dan ayrıldı. CHP, vekil sayısını da kısmen korumayı başardı. 10 kentte birinci parti olmayı başaran CHP; Zonguldak, Mersin ve Eskişehir’de birinci parti olmayı başardı. CHP yine kalesi olan Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, İzmir ve Çanakkale’de birinci parti oldu. CHP, Ordu’da yüzde 6 civarında bir oy artışı sağlarken, Genel Başkan Kılıçdaroğlu’nun memleketi Tunceli’de yüzde 26 civarında bir oy kaybederek vekil çıkaramadı. CHP, Ankara, Aydın, Bilecik, Denizli, Eskişehir ve Ordu’da vekil sayısını artırmayı da başardı. CHP seçmeni; Adana, Mersin, Balıkesir ve Manisa gibi yerlerde yerel seçimlerde emaneten MHP’ye verdikleri oyları da yeniden eski partilerine vermiş oldu.

30 Mart’a göre azaldı

Seçimlerden üçüncü olarak çıkan MHP yönetimi, yüzde 16,34 oy ve 82 milletvekili ile seçimleri kapattı. 2011 seçimlerine kıyasla 29 milletvekili artıran ve oyunu da yüzde 3,3 civarında artıran MHP, 30 Mart 2014 seçimlerine kıyasla ise yüzde 1,2 oranında bir oy kaybı yaşadı. MHP sadece, Osmaniye’de birinci parti olurken,

HDP barajı aştı

HDP ise seçimlerden yüzde 13,05’lik bir oy ve 79 milletvekili ile seçimlerden 4. olarak çıktı. HDP, vekil sayısını 44 artırırken, oy oranını da 2011 seçimlerine kıyasla yüzde 7,29 oranında artırarak iki katına çıkardı. HDP destekli bağımsız adaylar 2011 seçimlerinde yüzde 5,76, 30 Mart yerel seçimlerinde yüzde 6,63 oy alırken, Eş Genel Başkan Selahattin Demirtaş, girdiği Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 9,76 oy alabilmişti.

Harita güncellendi

2002 yılından bu yana Ak Parti renginin mutlak hakim olduğu Türkiye haritası da güncellendi. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da 14 ilde HDP birinci parti olarak, burada Ak Parti’nin egemenliğine bir iki il dışında son vermiş oldu. CHP ise Zonguldak’ta birinci parti olarak uzun bir aradan sonra Karadeniz’de yeniden “kırmızı” rengi hakim kıldı. CHP, yine Mersin ve Eskişehir’de de birinci parti olarak hakimiyetini 10 kentte çıkardı. MHP ise sadece bir kentte birinci parti olabildi.
 
İlk ihtimal azınlık hükümeti

7 Haziran seçimleriyle Türkiye’de 13 yıl aradan sonra koalisyon hesaplamalarını da yeniden başlattı.

Kulislerde Ak Parti’nin ilk olarak azınlık hükümeti seçeneğini deneyeceği konuşulurken, seçim odaklı bir azınlık hükümetinin hayata geçirilmesinin mevcut matematik dikkate alındığında mümkün gözükmüyor. Ak Parti, barajı geçen diğer 3 siyasi parti ile ikili bir koalisyon yapabilecek bir vekil sayısı kazandı. Ak Parti’nin Büyük Koalisyon olarak adlandırılan CHP ve HDP ile koalisyon yapma olasılığı zayıf olarak değerlendirilirken, Ak Parti-MHP ittifakının Ak Parti’nin başkanlığında kurulabilecek en olası çoğunluk hükümeti olduğu belirtiliyor.

Ak Parti’nin iktidarı kuramaması durumunda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hükümet kurma görevini CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na verip vermeyeceği tartışılıyor. Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na bu görevi vermesi durumunda, Kılıçdaroğlu başbakanlığında kurulabilecek tek hükümet ise CHP-MHP-HDP koalisyonu olarak beliriyor. Üçlü bir koalisyonun ideolojik olarak mümkün olmasa da denenebileceği kaydediliyor.
 
Rekor katılım

7 Haziran seçimlerinde katılım oranı yüzde 81,73 olarak kayıtlara geçti. Yurtdışı seçmenler hesaba katılmadan yapılan katılım oranı yüzde 85 olarak kayıtlara geçti. 30 Mart yerel seçimlerine kıyasla katılım oranı yaklaşık yüzde 7 oranında azalmış oldu. HDP  barajı aştığı için yeni bir Anayasa için gerekli olan 330 eşiği de tek başına aşılma olasılığı kalmadı.
 
Bağımsızlara hüsran

İstanbul 3. Bölge’de Hakan Şükür yüzde 1,72, İstanbul 2. Bölge’de Yakub Saygılı yüzde 1,33, İstanbul 1. Bölge’de Ali Fuat Yılmazer yüzde 1,86, Ankara 1. Bölge’de Nazmi Ardıç yüzde 2,17, Ankara 2. Bölge’de Yurt Atayün yüzde 2,96, İzmir 1. Bölge’de ise İlhan İşbilen yüzde 1,99 oy aldı. Osman Pamukoğlu da, İstanbul 3. Bölge’de yüzde 0,53 oy aldı.
 
YSK BAŞKANI GÜVEN’DEN AÇIKLAMA: Dört parti Meclis’te

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, 7 Haziran milletvekili genel seçimi kesin sonuçlarının 11, 12 gün sonra açıklanacağını belirtti. Güven, dün akşam saatlerinde resmi olmayan sonuçlara ilişkin basın açıklaması yaptı. .Güven, şunları söyledi:

“Kurula intikal eden kesin olmayan seçim sonuçlarına göre yüzde 10’luk barajı geçen siyasi partiler Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi ve Halkların Demokratik Partisi’dir. Kesin seçim sonuçları itiraz süreleri dikkate alındığında 11, 12 gün sonra açıklanacaktır.”

Güven, seçimlerde görev alan merkez ve taşra teşkilatı personeline, güvenlik güçlerine, siyasi partilere teşekkür ederken, “Seçimin ülkemize hayırlı olması dileğiyle herkese teşekkür ediyorum” diye konuştu.