10 yılın finans krizi Archegos skandalı mı?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

1997-1998'de, Asya ve Rusya'daki finansal krizler, ABD'deki en büyük riskli yatırım fonu olan Long-Term Capital Management’ın(LTCM) neredeyse tamamen erimesine yol açmıştı. Kriz sürecinde dönemin ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Alan Greenspan LTCM iflas ettiğinde "bu krizin hayatı boyunca karşılaştığı hiçbir şeye benzemediğini" söylemişti. Zira o dönemde LTCM “iflas edemeyecek kadar büyük” olarak kabul edilirdi. Greenspan yönetiminde 14 büyük ABD finans kuruluşu firma için kurtarma paketi tasarlamıştı.

Tam olarak on yıl sonrasında finans kurumlarının kaldıraç oranlarını yüksek tutması ve ABD’de emlak balonunun patlaması ABD finansal sisteminin neredeyse çökmesine neden olmuştu. Bir kez daha büyük bankalar iflas edemeyecek kadar büyük olarak kabul edildi ve kurtuluş için bir kez daha vergi mükelleflerine ihtiyaç duyuldu.

MarketWatch yazarı Paul Brandus söz konusu trendin yaklaşık her on yılda bir gerçekleştiğini belirterek her seferinde farklı bir şekil aldığını belirtiyor. Brandus’a göre yeni bir krizin erken safhalarında olabiliriz ve iflas etmek için çok büyük olarak kabul edilen yatırım firması Archegos Capital Management krizi finansal bir çöküşe bir kez daha yaklaşılmasına neden olabilir.

Finansgundem.com’un derlediği verilere göre aile yatırım ofisleri zengin yatırımlarının servetlerini yönetmeleri için oluşturulan şirketlerdir. Brandus bu ultra zengin kişilere örnek olarak şu ifadeleri kullanıyor:

“Danışmanlık firması EY (Ernst & Young), dünya çapında yaklaşık 10.000 aile yatırım ofisi olduğunu tahmin ediyor, ancak pazar araştırma firması Campden Research'ün farklı bir araştırması bu firmaların yaklaşık 6 trilyon dolarlık servet yönetimi yaptığını belirtiyor. Bu veriler 2019’a dayandığına göre muhtemelen yönetilen servet 6 trilyon dolardan çok daha yüksek.”

Söz konusu aile yatırım ofislerinin oluşturduğu potansiyel sorunsa finansal açıdan denetlenmemelerinden kaynaklanıyor. ABD’de 1940 tarihli Yatırım Danışmanları Yasası, 15 veya daha az müşterisi olan firmaların ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na (SEC) kaydolmak zorunda olmadığını söylüyor.

Brandus bu yasayla birlikte kimin parası olduğunun, kimin yönettiğinin, neye yatırım yaptığının, ne kadar kaldıraç kullandığının ve ne tür bir riskle karşı karşıya olduğunun bilinmediği trilyonlarca doların piyasalarda dolaşmakta olduğunun altını çiziyor.

Archegos krizinde de durumun böyle olduğu gözüküyor. Şirketin Çin hisselerin, ABD’de listelenen Çin şirketlerine ve ABD’li yayın kuruluşlarına yoğun miktarda yatırı yapığı anlaşılıyor. Archegos’un neden olduğu krizle birlikte Discovery ve ViacomCBS gibi firmanın yatırım yaptığı hisselerde yaklaşık 30 milyar dolarlık satışlar görüldü. Asıl sorunsa bu 30 milyar doların sadece üçte birinin yani 10 milyar doların firmanın kendi parası olmasıydı.

Krizin yayılmasında Credit Suisse, UBS, Goldman Sachs, Deutsche Bank ve Nomura gibi birçok büyük Finans şirketlerinin Archegos’la birlikte çalışması rol oynuyor.

Brandus aile yatırım ofislerinin finansal denetleme olmadan izin verilmesi nedeniyle kriz nedeniyle kaybolan miktarın ne kadar olduğunun ve piyasadaki risklerin boyutunun asla bilinemeyeceğinin altını çiziyor. Borsa uzmanı Mark DeCambre ise Archegos kriziyle oluşan kayıpların gerçekte 100 milyar dolara yakın olabileceğini belirtiyor.

Credit Suisse büyük batığın faturasını yöneticilere kesti

Çürük tahvillerden gelen büyük kazanç

Krizden çıkan fintek devlerinin büyük rekabeti