Ömür Tan: Ekonomi ile bankacılık etle tırnak gibi

4 / 15

---

DÖVİZ KURUNDA MUAZZAM BİR ARTIŞ YAŞADIK

-Bu günlerde kurun yükselmesiyle özellikle reel sektörün döviz borcu çok tartışılıyor. Bir taraftan ekonomi yavaşladığı için satışlar, cirolar, karlılık düşüyor, bir taraftan da kur yükseliyor, döviz bazlı krediler nedeniyle TL bazında borç yükü artıyor. Özel sektörün döviz borcu ne kadar? Gerçekten endişe edilecek bir şey var mı? Siz nasıl görüyorsunuz? 

Ömür Tan: Türkiye'de özel sektörün döviz borcu yaklaşık 300 milyar, kamu borcu da yaklaşık 100 milyar dolar seviyelerinde. Aslında bu borcun ne kadarının kısa vadeli olduğu beni daha çok ilgilendiriyor. Toplam dış borcun da yaklaşık 100 milyar dolar civarındaki kısmı kısa vadede, yani bir yıla kadar vadede. Döviz kurunda muazzam bir artış yaşadık. 2016 başından bugüne TL yüzde 30’un üzerinde bir değer kaybına uğradı. Yani bugün şirketlerin bilançolarında baktığınız zaman kârlılıkları bu oranlarda değil tabi ki. Dolayısıyla, burada aslında döviz yükümlülüğünüz karşısında döviz geliriniz ne kadar var veya yoksa da aslında bunun ne kadarını hedge ediyorsunuz, ne kadarını etmiyorsunuz, birinci etapta bu çok önemli. Ama vade de durum şöyle; bunun ne kadarlık kısmını bugün realize edeceğiniz veya etmeyeceğiniz likidite açısından önemli. O yüzden borçların ne kadarının kısa vadede olduğu beni ilgilendiriyor. Tabi ki gelirleri TL olan, vadeli TL satan ve borcu da döviz olan firmaların bundan etkilenmemesi mümkün değil. Ama diğer tarafta da aslında dövizle borçlanan şirketlerin gelirlerini dövize endeksli bir işten yapıyor olmaları lazım, ihracat yapıyor olmaları gerekiyor. 

-Toplam 300 milyar dolarlık özel sektör borcu altında olan şirketlerin döviz gelirleri hakkında elinizde bir veri var mı? 

Ömür Tan: Hayır, öyle bir rakam yok. Biz banka olarak bilançoları analiz ederken, kredi komitelerinde değerlendirirken bu konuya dikkat ediyoruz. Döviz borçlanacak şirketlerin gelirlerinin de dövize endeksli veya bunun bir hedge mekanizmasında olması gerektiği, onların gerçekten faaliyetlerinden ne kâr elde edeceklerini bilmeleri gerektiği ve döviz risklerini sigortalamaları bizim açımızdan önemli, bunu da tavsiye ediyoruz. Bununla ilgili çok ciddi ürünlerimiz ve Hazine’yle Kurumsal Bankacılığın ortak yönettiği ayrı bir departmanımız var. Burada da arkadaşlarımız şirket bilançolarını inceleyerek onları koruma enstrümanlarına doğru yönlendiriyorlar.