Hakan Atilla'nın davasında bundan sonra neler olacak

5 / 9

---

Reza Zarrab ifadesinde neler anlattı?

Suçunu kabul eden Zarrab, davada ilk tanık olarak kürsüye çıktı.

İlk gün hapishane kıyafetleriyle duruşmaya çıkan Zarrab, daha sonraki günlerde ise yargıcın onayıyla ceket ve gömlekle duruşmalarda hazır bulundu. 

Zarrab, otelde kaldığı iddialarını reddetti ve New York'un Brooklyn semtinde bulunan gözaltı merkezindeki nezarethanede tutulduğunu söyledi. 

Zarrab ifadesi sırasında yaptığı anlaşmanın üç koşulu olduğunu söyledi ve bunları, "tamamen gerçekleri anlatmak, savcılıkla işbirliği yapmak ve bundan sonra hiçbir suç işlememek" olarak sıraladı. 

Reza Zarrab ifadesinde, İran'ın Türkiye'ye sattığı petrol ve doğalgaz gelirini ABD'nin uyguladığı ambargonun etrafından dolaşarak İran'a götürülmesinde oynadığı iddia edilen role ilişkin ayrıntıları aktardı. 

Zarrab, Türkiye'de önce Aktifbank, daha sonra da Halkbank'ın kendisiyle bu işlemleri yapmaya çekindiğini belirtti ve Aktifbank ile çalışabilmek için aracı olması amacıyla eski Avrupa Birliği Bakanı Egemen Bağış'tan yardım istediğini, Halkbank için de eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'a "rüşvet verdiğini" iddia etti. 

Zarrab, Halkbank ile bağlantının kurulması için Çağlayan'a 45-50 milyon euro, 7 milyon dolar ve yaklaşık 2,5 milyon Türk Lirası rüşvet verdiğini söyledi. Çağlayan'ın ailesine de ödeme yaptığını kaydeden Zarrab, eski bakanın İran'a para transferi karşılığında elde edilecek kârı yüzde 50-50 paylaşmak istediğini de belirtti. 

Zarrab, ilk günkü duruşmada öğle yemeği sonrası bir mukavvanın üzerine altın ticaretinin nasıl işlediğini gösteren bir şema çizdi. 

Zarrab'ın anlatımına göre, kısaca "petrol karşılığı altın" olarak isimlendirilen bu sistem şöyle işliyor: 

İran, Türkiye'ye ham petrol ve doğalgaz satıyor. İran Ulusal Petrol Şirketi (NIOC) petrolün satışını Tüpraş'a, gazınkini ise Botaş'a yapıyor. Ödemeler bu şirketlerin Halkbank'taki hesapları üzerinden yapılıyor. 

Halkbank'ta NIOC'ye yatırılan paranın euro ve Türk Lirası olarak Deniz Bank'a gönderiliyor. Burada Zarrab'ın şirketi Royal Group'un hesabına yatırılan paralarla altın satın alınıyor ve bu altınlar Dubai'deki şirketine gönderiliyor. Paranın yaptırımları aşarak İran'a gönderilmesi için aracılar üzerinden en az 10 işlem yapılması gerekiyor. 

Zarrab, davanın tutuklu sanığı Atilla hakkında da, "Yaptırım kuralları hakkında bankadaki en bilgili kişi. Oluşturduğumuz yapının Amerikan yaptırımlarıyla uyumlu gözükmesi için katkıda bulundu" diye konuştu. Zarrab ayrıca Atilla ve Halkbank eski Genel Müdürü Süleyman Aslan'ın bu işlemleri usulüne uygun bir şekilde göstermek amacıyla kendisine yol gösterdiklerini de sözlerine ekledi. 

Zarrab, davanın ilerleyen günlerinde ise ABD'nin İran'a kıymetli metal satışlarına da sınırlama getirmesinin ardından başlatıldığını söylediği ve İran'a yapılan ödemelerin "buğday ticaretiyle" taşınmasını öngören yöntemin ayrıntılarını aktardı. 

Bu süreçte de Halkbank'ta "yaptırım kurallarıyla ilgili en bilgili kişi" olarak tanımladığı Hakan Atilla ile temas kurulduğunu belirtti. 

Zarrab, Atilla'nın ilk etapta yapılması beklenenin "pek düşündüğü gibi olmadığını" belirttiğini ancak Genel Müdür Aslan'ın devreye girerek, gerekeni yapmasını istediğini bildirdi. Zarrab, Aslan'ın da rüşvet verdiği isimler arasında olduğunu iddia etti. 

Zarrab, ayrıca eski Bakan Çağlayan'ın kendisine Cumhurbaşkanı Erdoğan ve dönemin Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın İran'la yapılan işlemlere Ziraat Bankası ile Vakıfbank'ın da dahil olması talimatını bizzat verdiklerini söylediğini aktardı. 

Vakıfbank ve Ziraat Bankası ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarla bu iddiaları reddetti. Vakıfbank, ABD'deki davada adı geçen süreçlerle "ilgisi ve dahli olmadığını" söylerken, Ziraat Bankası da "uluslararası düzenlemelere uyduklarını vurguladı. 

Zarrab, 4 Aralık Pazartesi günü, tanıklığının dördüncü gününde Türkiye'de 17 Aralık 2013'te yolsuzluk ve rüşvet iddiaları kapsamında düzenlenen soruşturmada tutuklandığını ve "kısmen" rüşvet vererek serbest kaldığını söyledi. Zarrab, serbest kaldıktan sonra Halkbank ile görüşmeye gittiğini ve bu tarihten sonra hiçbir banka yetkilisine rüşvet vermediğini aktardı. 

Zarrab, çapraz sorgusu sırasında bir soru üzerine yaptığı işlemlerden 100-150 milyon dolar civarında bir para kazanmış olabileceğini ve sanık Hakan Atilla'ya rüşvet vermediğini söyledi. 

Zarrab, tanıkığının son gününde cezaevinde bir kişinin kendisine bıçak çekerek, tehdit ettiğini söyledi. Zarrab'ın tanıklığı sekiz gün sürdü. 

Savunma ise çapraz sorgusunda ise Zarrab'ın yalan söylediğini kanıtlamaya ve tanığı itibarsızlaştırmaya çalıştı. Bu kapsamda, Zarrab'ın cezaevinde yaptığı öne sürülen bir telefon konuşmasının dökümü de mahkemeyle paylaşıldı. 

Savunmanın iddiasına göre, Zarrab, amcası ile yaptığı görüşmede ABD'de yargı sürecinden kurtulmak için yapmadığı bir şeyi yaptığını kabul etmesi gerektiğini söyledi. 

Zarrab'ın tutuklanmasından yaklaşık altı ay sonra, 15 Eylül 2016 tarihinde yapıldığı iddia edilen görüşmede Zarrab ve amcası olduğu söylenen kişi Azerice konuşuyor. 

Zarrab'ın avukatlarından Robert J. Anello, konuyla ilgili New York Times'ın sorularını yanıtladığı e-postada, "Zarrab, ifadesinde yalnızca doğruları söyleme yükümlülüğü altında olduğunun farkında" dedi. 

Yargıç Berman, bu belgenin kanıt olarak kayıtlara geçirilmesi talebini ise reddetti.