Küresel büyümede sancılı kesintiler

5 / 7

---

KÜRESEL BÜYÜMEDE SANCILI KESİNTİLER

Dünya ekonomisi bugün yarım asır öncesinin tam altı katı büyüklüğünde. Geçtiğimiz elli yıl içinde küresel ekonomi ortalama yılda yüzde dört civarında büyümüş olsa da, bu büyüme kesintisiz olmadı. Birçok ülkede büyüme finansal krizlerle sekteye uğrarken, küresel büyüme de zaman zaman kesintilere uğradı. 1960'lardan sonraki her on yılda bir dünyada küresel ekonomik duraklama yaşandı. 1975, 1982, 1991, ve 2009 yıllarında dünyadaki kişi başına düşen gelirde azalma yaşanırken, küresel faaliyetin birçok boyutunda eş zamanlı düşüşler gözlendi.

Küresel duraklama dönemleri birçok ülkede ciddi ekonomik ve finansal kesintilerle aynı anda gerçekleşti. 1975 duraklamasını petrol fiyatlarındaki hızlı artış tetiklerken, 1982 duraklamasında 1979'daki bir diğer petrol krizinin yanı sıra Amerikan Merkez Bankası'nın yüksek enflasyon ile mücadelesi ve Latin Amerikan ülkelerinin borç krizleri rol oynadı. 1991 küresel duraklaması da pek çok ulusal ve küresel sebebe dayanmasına rağmen, genel olarak küresel kimlik kazanmasını birçok yerel ekonomik sorunun diğer ülkelere transfer edilmesine borçlu. Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve birçok İskandinav ülkesindeki finansal çalkantılar, Avrupa ülkelerinin döviz kuru oranlarında yaşadığı krizler, Doğu ve Batı Almanya'nın birleşmesi ve de Sovyetler Birliği'nin çökmesi bu sorunlardan sadece bir kaçı. 2009 yılına gelindiğinde yaşanan küresel ekonomik duraklamanın ardında ise 2007'de Amerika Birleşik Devletleri'nde patlak veren finansal krizin hızla tüm gelişmiş ve yükselen piyasa ekonomilerine yayılması yatıyor. Her bir küresel duraklama periyodu sadece bir yıl sürmesine rağmen, bıraktıkları insani ve sosyal yaralar çok daha uzun ömürlü oldu. Milyonlar işlerini kaybetti, işveren kapandı, finansal piyasalar sarsıldı. En son yaşanan küresel ekonomik duraklama 1930'larm Büyük Buhranından bu yana yaşanan en derin kriz olarak tarihte verini aldı. Dünya genelinde işsiz sayısı 2007'den 2009'a kadar geçen süre zarfında yüzde 20 artarken, 2009 yılında 83 milyon genç insan işsiz olarak kayıtlara geçti. Küresel ekonomi, özellikle işgücü piyasaları, aradan geçen bunca yıla rağmen bugün hala 2009 duraklamasının derin izlerini taşımakta.